Kirish Kuchlanish, tok va qarshilik

1. MA’RUZALAR MATNI VA PREZENTATSIYALAR

1. 
   Mavzu.( 4 soat)
   

Elektronika, mikrosxemotexnikaning tarixi va rivojlanish an'analari. Elektron zanjirlarning klassifikatsiyasi va ularning asosiy elemenlari
Reja:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Kuchlanish, tok va qarshilik
   
3. 
   Universal o’lchov asboblari
   
4. 
   Elektron zanjirlarning klassifikatsiyasi
   

KIRISH
Elektronika qisqa, ammo hodisalarga boy tarixga ega, uning birinchi davri eng oddiy kalitli harakatlar bilan bog’langan, ular qabul qilgichlarni signalni qabul qilish hususiyatiga ko’ra va ular bizning asrimizni boshida paydo bo’lgan. Shundan keyin vakuumli lampalarning asri boshlandi, bu ishonchi g’oyalarni ishga kiritish bilan belgilandi. Hozirgi kunda biz elektronikani yangi bosiqchini guvohi bo’lib turibmiz, ular qattiq jismli elementlarni paydo bo’lishi va ulkan yangi muvoffaqiyatlarni tugalmas oqimi bilan ifodalanadi. Katta integral sxemalarni (KIS)ni tayyorlash tehnologiyasi shunday kremniy kristallarini ishlab chiqarish imkonini beradiki, ularni asosida kalkulyatorlarni, hisoblash mashinalarini va “gapiruvchi mashinalarni” bir necha yuz so’zlar zahirasiga ega bo’lganlarini ham. O’ta katta integral sxemalarni tehnologiyalarini rivojlanishi yanada qulay qurilmalarni yaratish imkoniyatini ochadi.
Elektronikani rivojlanish tarixida qurilmalarni VAXini kamayishi va ularni ishlab chiqarishdagi hajmini oshirish an’analari kuzatiladi. Elektron mikrosxemani narxi masalan uzluksiz kamayib boradi, uning dastlabki bahosiga nisbatan, ularni ishlab chiqarish jarayonini mukammallashtirish hisobiga. Aslida boshqarish paneli va asbobni korpusi buning electron qismidan qimmatroq turadi.
Agar sizni elektronikani muvaffaqiyatlari qiziqtirsa va agar uni mustaqil loyihalash xohishi bo’lsa, har qanday qurilmalarni, ular ishonchli, arzon, oddiy va chiroyli bo’lishi kerak bo’lsa, bu qo’llanma – siz uchun. Bunda biz elektronika fanini ochish va uni qanday qiziqarli ekanini hamda uni sirlari nimadan iboratligini ko’rib chiqamiz.
Bitiruv malakaviy ishini elektronika qonunlarini o’rganishga, amaliy qoidalarni o’rganishga bag’ishlaymiz, bizni tushunchamizda ular elektronika san’atini asosini tashkil qiladi. Har doim boshlash kerak bo’ladi, shuning uchun biz kuchlanish, tok, quvvat nima ekanligini va elektron sxema qanday komponentlardan iboratligini aniqlaymiz. Dastlabki vaqtlarda agar siz ko’rish , eshitish va elektrni nima ekanligini sezmaguningizcha siz ma’lum abstrakt tushunchalarga duch kelasiz (ular birinchi bobda ayniqsa ko’p), shuningdek o’zingizni tushunchalaringizni shunday asboblar ossilograf, voltmetrlar ko’rsatkichlardan ko’rib olasiz. Birinchi bob tajribada matematik elementlari ko’p, chunki biz matematik ifodalarni minimumga keltirib elektron sxemalarni ishlashi va ichki tuzilishini intuitiv rivojlanishini osonlashtirishni xohlagan edik.
Avvaliga faol sxema deb ataluvchi (kuchaytirgichlar, generatorlar, mantiqiy sxemalar va boshqalar)lardan boshlashimiz kerak va ular elektronikaga ancha qiziqishni oshiradi. Bu qo’llanma esa avvalda elektronika haqida hech qanday tushunchaga ega bo’lmagan kishilar uchun mo’ljallangan.