Kirish Magnit qidiruv usulining nazariy asoslari

MAGNITLI QIDIRISH NATIJALARINI GEOLOGIK
TALQIN QILISH

Magnitli olchash natijalarini geologik talqin qilishda aniqlangan magnit anomaliyali geologic jixatdan izoxlab

23
berilishi lozim. Chunki magnit anomaliyalari geologic obyektlar va ularning magnitli xossalari tufayi namayon boladi.

Magnitli qidirish natijalarini talqin qilish ikki turga bolinadi
Sifatli va miqdorli.
Sifatli talqin qilish ishlari barcha magnitli bolgan natijalari boyicha bajariladi .Buning uchun organilayotgan rayonda ilgari bajarilgan geologic va geofizik ishlarning natijalari taxlil qilinadi. Oldindan malum bolgan geologic jismlarning yotish sharoyitlari,shakillari,olchamlari, chuqurligi,magnit xossalari , ularning ustidan chizilgan T egri chiziqlarining
Shakillari hisobga olinadi.Magnit anomaliyasini tuzilishida ortasi musbatli , pastki tarmoqlari esa manfiy belgisida bolsa
, u xolda bunday anomaliya er yuzasida uncha chuqur joylashmagan jismga mos keladi.
Magnitli qidirish ishlarining qollanilishi

Geologik qidirish ishlarining xamma bosqishlarda magnitli qidirish ishlari keng qollaniladi – maydon geologic xaritalarni tuzishdan tortib foyali qazilmalarni qidirib shamalashgacha.

Mamlakatimizning xamma xududlarida mayda
17
masshtabli 1:1000000 va 1:200000 aeromagnitli qidirish ishlari olib borilgan .Bu esa mamlakatimiz boyicha magnit maydoni xaritasini tuzichga imkon berdi .
Geotektonik rayonlashtirishda,geologic xaritalarni tuzichda magnitli qidirish ishlari majmuasi-gravi,-seyskik va elektro qidirish ishlari olib borilgan.
Yirik msshtabli (1:50000 va 1:25000, 1;10000 ) geologic tekshirishlarda magnitli qidirish usuli bilan geologic
25
chegaralar aniq belgilanadi , geologik tuzilmalar va madanlarning joylashishi shuningdek magnitlik jinslarning chegaralar aniqlanadi.
Orta masshtabli magnitli olchashlar (1:200000,1:10000)
Chokindi jinslar bilan koplangan joylarning tagidagi tog jinslarning chegaralarini aniqlash geologic xaritalar tuzichda keng qollaniladi. Temir va magnitli foydali qazilma konlarini qidirishda magnitli qidirish usullari birinchi orinda turadi.Bundan
Tashqari magnitli qidirish usuli bilan magnit xossalariga ega bolgan rangli metal konlarini izlash ham yaxshi samara beradi. Ozbekistonda magnitli qidirish usuli juda keng tarqalgan va keng qollaniladi. Toshkentgeologiya DGK da aeromagnitli qidirish partiyasi 1958- yilda tashkil qilingan va hozirgi kungacha xavoan keng qollaniladi.Xavodan aniqlangan magnit anomaliyalari piyoda yurub magnitli olchash ishlari bilan yanada chuqurroq tekshirilmoqda .Xozirgi kunda ozbekistondagi kopgina foydali qazilma konlari joylashgan maydonlarni tekshirishda magnitli qidirish usullari keng qollaniladi.
27
Xulosa
Geofizik tadqiqotlar geologik, gidrogeologik va muhandistlik geoloiyasi masalalarini eshishda muhum ahamiyat kasb etadi.
Ular geologik-qidiruv ishlarning barcha bosqishlarida qollaniladi.
Magnitli qidirish usullari bu usul tabiy magnit maydonini tekshirishga asoslanganligi uchun uning suniy magnitlash usuli deb ham ataladi.Magnitli qidiruv usullariga erning magnit maydoni , magnit variatsiyalari,tog jinslari va madanlarning magnit xossalari,optic mexanik, ferraozonli ,protonli,kvantli olchash usullari kiradi.
Magnitli qidirish usuli yordamida olingan malumotlardan geologik xaritalar tuzishda xam keng miqyosda foydalaniladi.


Foydalanilgan adabyotlar

Axmedjanov М.А,Borisov О.М, Fuzaylov I.A,

Ozbekiston paleozoy ertolasining tuzilishi va tarkibi 1967
Zaxarova V.P Geofizika metodlari va razvedkasi
1982
Gurvich I.I. Seysmorazvedka M.,Nedra, 1975