KiRisiw FilosofiYA, onin’ mashqalalari ha’m funktsiyalari adamnin’ aldmda tek g’ana o’mir, o’ndiris h t. b menen baylarusli ma’seleler turmaydi. «01 qorshag’an du’nya ne?»


Download 1.02 Mb.
bet10/120
Sana02.06.2024
Hajmi1.02 Mb.
#1833878
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   120
To’rtinshi student: Men filosofiyanin’ an’iz ha’m dinnen hesh na’rsesi menen pariqlanbaydi degen pikirlerdi qollap-quwatlamayman. Menin’ pikirimshe,olardin’ arasindag’i printsipialhq ayirmashihq,ha’tteki reaktsiyashil filosofiyanin’ da o’zinin’ jag’daylann ta'jiriybe, ilim ha’m ja’miyetlik praktikanm’ jetiskenliklerine siltemeler beriw menen da’lillcwge umtihwinda ko’rinedi. Dinge keletug’in bolsaq, ol isenimge tiykarlanadi. An’izlar bolsa hesh ha’m da’lillenbeydi.
Studentlerdin’ bul keltirilgen pikirlerine baha berin’ ha’m berilgen problema boyinsha o’zin’izdin’ pikirin’izdi ko’rsetin’.
FiLOSOFiYALIQ OYDIN’ QA’UPLESiW HAM KAWAJIANIW
BASQISHLAKI
§1. Shig’is ha’m Batis filosofiyasimn’ uliwma iii/;iiiili
Shig’is ha’m Batista filosofiyamn' rawajlaniwi o'/mo la'ii o'/gcshcligine qaramastan bir qatar uliwma mzamliqlarg’a iye.
Birinshiden, filosofiyaliq oy Shig’ista da, Batista da ja'miyellik sanamn’ cn’ da’slepki formasi sipatinda an’iz ishinde payda boladi. Л1Г1/. ushin sinkretlilik, adamda o’zin qorshag’an ortaliqtan bo’lip alip qaraw uqiplilig'inin’ joq boliwi, qubilislardi ta’biyiy sebepler tiykannda tu’sindirc .ilmawi xaraktcrli. 01 du’nyani ha’m ondag’i barliq qubilislardi qudaylardin' ham (|ahannanlardin’ ha’reketi menen tu’sindiredi. Biraq an’izda adam/at lariyxuula hirinshi ret du’nya qalay payda bolg’an ha’m ol qalay rawajlanadi, o’mii lia’m o’lim degenimiz ne ha’m basqa da bir qatar filosofiyaliq ma’selelei qoyiladi.
Ekinshiden, Batistin’ ha’m Shig’istin’ filosofiyasi klasslit| ja'iiiiycttin’ ha’m ma’mlekettin’ payda boliwi menen ja’miyetlik sanamn’ formasi sipatinda payda boladi. Misali ushin, A’yyemgi Hindistanda filosofiyamn' payda boliwi b.e.sh. bir min’inshi jilliqqa, yag’niy onin’ aymag’inda qul iyelewshi ma’mleket- lerdin’ qa’liplesken waqtina tiyisli. Qitayda filosofiyab.c.sh. VI V a’sirlerdc, ja’miyettin’ klasslarg’a bo’liniw protsesinin’ baslaniwi menen payda boldi. Gretsiyadag’i antikaliq filosofiya «polislarda» b.e.sh. VII VI a’sirlerde da’slep Kishi Aziyanm’ batis boyinda, keyin ala—Sitsiliya atawmm' giek qalalarmda ha’m Gretsiyada—Afinada (b.e.sh. V a’sirde) payda bolg’an ha’m ol a’yyemgi du’nyanm’ ma’deniyatmm’ gu’lleniwine jag’day tuwg’i/g’an klassliq, qul iyelewshi ja’miyettin’ payda boliwi ha’m rawajlaniwi menen baylamsli bolg’an.
U’shinshiden, Batis ha’m Shig’istin’ filosofiyasi uhwma adamzatliq bahaliqlarg’a qaratilg’an bolip, ol adamdi barliq waqitta qiylamlmp kelgen. «Qalay jaqsi oylawg’a, jaqsi so’ylewge ha’m jaqsi islewge* boladi degen qubilislardi izertlegen.
Shig’istin’ da, Batistin’ da a’yyemgi du’nya filosofiyasi jaqsiliq ha’m jamanliq, go’zzalliq ha’m kelbetsizlik, a’dillik ha’m a’dilsizlik, dosliq, muhabbat ha’m jek ko’riwshilik, la’zzetleniw, qiylaniw h.b. problemalari menen qi/.iqqan
To’rtinshiden, Batistin’ ha’m Shig’istin’ filosofiyasimn’ rawajlamw mzamlig’in kosmologiyaliq problemalardi ha’m adamnin’ insanliq bolmisin tu’siniw beredi. Bul problcmalardin’ mazmumn ashiw anaw yaki minaw filosofiyaliq mekteptin’ yaki filosoftin’ belgili bir du’nyag’a ko’zqarasliq bag’darlamwin an’latadi.

24

Besinshiden, mctodologiyaliq a’hmiyetlilik Batis ha’m Shig’is filosofiyasinin’ rawajlaniwinm’ uliwma nizamhhg’i retinde alip qaraladi, sebebi ekewine de shin bilimdi ilimiy izlewge umtihwshihq ta’n. Filosofiyaliq ta’limatlardin’, kontseptsiyalardin’, ideyalardin’ ja’rdeminde ha’rqiyli qubihslardi analizleymiz, a’meliy usinislar bcrcmiz. Bul qatnasta Shig’is ushin konfutsiyshilik o’zinin’ ierarxiyahq sistemasi menen a’hmiyetke iye. Batis ushin bunday roldi grek filosofian - sofistleri atqaradi, olar filosofiya tariyxina danahq ha’m oratorhqtin’ ustazlan sipatinda kirgen.




Download 1.02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   120




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling