Kislorodning ishlatilishi va ozoning paydo bo’lishi

(O) KISlOROD

trrTabiaytda tarqalishi

(O) Kislorod tabiatda keng tarqalgan element (52,3). Turli meneralar, rudalar va suv tarkibida kislarod bo’ladi. Kislorod havoning hajmi jihatdan 20,9% ni tashkil etadi. Litosfera, atmasfera hamda gidrosfera eng ko’p uchraydigan element kislaroddir. Kislorod uch xil izatop: 16O(99,76%), 17O(0,037%) hamda 18O(0,203%) holida mavjud. Suvning 89% egalaydi. Tuproqning 56% egalaydi. Qumning 53% egalaydi. Yer qobig’ida tarqalishi boyicha birinchi o’rinda.insonlarning 63% ni tashkil etadi. O’simliklarning 75% ni tashkil etadi.

Qadimgi kislorod turdagi, ozon oddiy modda. U kislorodning allotropiyalik tur o’zgarishi bo’lib topiladi. Gaz turdagi ozon osmon ko’k rangli, u suyuq va qattiq holinda diyarli qora turda uchraydi. Ozoni balqiv tempraturasi - 192⁰C da qaynash tempraturasi - 112⁰C da barcha agregat holarida ozon tosatdan buzilish paydo qiladi. Uning suvda eriuchanligi kislorodga solishtirganda yuqoridir. Normol bosimda qadimgi tempraturada 100 hajm suvda ozon eriydi. Ozon 4 xlorli uglerodda yaxshi eriydi; uning bir hajmda 3 hajm ozon eriydi.

• Qadimgi kislorod turdagi, ozon oddiy modda. U kislorodning allotropiyalik tur o’zgarishi bo’lib topiladi. Gaz turdagi ozon osmon ko’k rangli, u suyuq va qattiq holinda diyarli qora turda uchraydi. Ozoni balqiv tempraturasi - 192⁰C da qaynash tempraturasi - 112⁰C da barcha agregat holarida ozon tosatdan buzilish paydo qiladi. Uning suvda eriuchanligi kislorodga solishtirganda yuqoridir. Normol bosimda qadimgi tempraturada 100 hajm suvda ozon eriydi. Ozon 4 xlorli uglerodda yaxshi eriydi; uning bir hajmda 3 hajm ozon eriydi.

KISLOROD