Kislotalardıń ulıwma formulası HnK menen belgilenedi: bul jerde k- kislota qaldıǵı; n-kislota qaldıǵınıń valentligi. Atalıwı

Bir tiykarlı	Eki tiykarlı	Úsh tiykarlı
Kóp tiykarlı
HF	H2Ci2O3	H3AsO4	H4P2O7
HCl	H2CO3	H3AsO3
HBr	H2S	H3PO3
HJ	H2SO3
HCN	H2SO4
HNO2	H2Cr2O7
HNO3	H2CrO4

KISLOTALARDÍŃ ALÍNÍWÍ HÁM QÁSIYETLERI
Alınıwı. Kislotalardı tómendegi usıllar járdeminde alıwǵa boladı:
1. Kislorodlı kislotalardı kislotalı oksidler menen suwdıń óz ara tásirlesiwi
nátiyjesinde alıwǵa boladı:
P2O5 + 3H2O = 2H3PO4; SO2 + H2O = H2SO3.

2. Kislorodsız kislotalardı metall emeslerdıń vodorod penen tásirlesiwi nátiyjesinde alınǵan ónimlerdi suwda eritiw jolı menen alıwǵa boladı:

H2 + Cl2 = 2HCl (suwdaǵı eritpesi — xlorid kislota);

H2 + S = H2S (suwdaǵı eritpesi — sulfid kislota).

3. Kislotalardı olardıń duzlarına basqa kislotalardı tásir etip alıwǵa boladı:

Na2SO3 + H2SO4 = H2SO3 + Na2SO4;

FeS + 2HCl = FeCl2 + H2S↑;
Na2SiO3 + 2HCl = H2SiO3↓ + 2NaCl.


Fizikalıq qásiyetleri. Kislotalar qattı (borat, ortofosfat kislotaları), suyıq (sulfat, nitrat kislotaları) bolıwı múmkin. Olardıń kópshiligi suwda jaqsı eriydi hám ayırım gazlardıń (xlorlı vodorod — HCl, bromlı vodorod — HBr, vodorod sulfidi — H2S) suwdaǵı eritpeleri de kislotalar bolıp esaplanadı. Kislota molekulalarında vodorod kislota qaldıqları menen baylanısqan halda boladı.
Ximiyalıq qásiyetleri. Kislotalardıń ximiyalıq qásiyetleri olardıń ádewir aktiv zatlar ekenligin kórsetedi:
1. Kislotalar indikatorlardıń reńin ózgertedi. Mısalı, tómendegi kestede indikatorlardıń kislotalar tásirinde reńiniń ózgergenligi kórsetilgen.

Indikator atı	Neytral eritpedegi reńi	Kislota eritpesindegi reńı
Lakmus	Sıya reń	Qızıl
Fenolftalein	Reńsiz	Reńsiz
Metiloranj	Toyǵın sarı	Qızǵısh

2. Kislotalar tiykarlar menen tásirlesip, duz hám suw payda etedi (bul reakciya neytrallanıw reakciyası dep ataladı)

H2SO4 + 2NaOH = Na2SO4 + 2H2O;

HCl + Mg(OH)2 = Mg(OH)Cl + H2O;
H3PO4 + KOH = KH2PO4 + H2O.

3. Kislotalar tiykarlıq oksidler menen tásirlesip, duz hám suw payda etedi (bul reakciya da neytrallanıw reakciyasına mısal boladı):

2HNO3 + CaO = Ca(NO3)2 + H2O.

4. Kislotalar metallar menen óz ara tásirlesedi hám duz jánede jaǵdayǵa qarap vodorod bólinip shıǵadı yamasa basqa ónimler payda boladı

Zn + H2 SO4 = ZnSO4 + H2↑

Metallardıń aktivlik qatarında vodorodtan shepte turǵan metallar vodorodtı kislotalardan qısıp shıǵaradı, ońda turatuǵın metallar bolsa vodorodtı kislotadan qısıp shıǵara almaydı hám bul waqıtta basqa ónimler payda boladı.

Cu + 4HNO3 (kons.) = Cu(NO3)2 + 2NO2↑ + 2H2O.