Китоб мутолааси ва китобхонлик маданияти

Kitobxonlik madaniyati va uni oshirish omillari
TOSHIMOVA GULSHODA

Китоб мутолааси ва китобхонлик маданияти

• Мутолаа маданияти жуда кенг маънодаги тушунча бўлиб, китобга қизиқиш ва уни севиш, адабиёт билан кенгроқ танишиб, китоб билан ишлаш ҳақидаги махсус билимларга эга бўлиш, шунингдек китобдан тўла равишда фойдалана билишда ёрдам берувчи кўникмалардан иборат.
• Китобхонлик маданияти китобхонга ўқиётган асарини тўлақонли тушуниш, ундан бадиий-эстетик завқ олиш, ёзувчи фикри, асар ғоясини англаш ва баҳолай олиш, бундан ташқари китоб ва кутубхонадан фойдаланиш, маълумотнома-библиографик аппаратидан ўзини қизиқтирган ёки зарур масалаларга доир китобларни топиб олиш ва ундан фойдаланиш йўлларини ўргатади. Китоб танлаш, уни тез ўқиш, ўқилган китобларни бошқаларга тавсия этиш, авайлаб сақлаш ҳам китобхонлик маданиятининг таркибий қисмларига киради.

маданияти
тушунчаси
Китобхонлик
жуда кенг маънода
қўлланилади.
Хусусан, бу ҳодиса асарни англаш ва уни тушуниш
учун китобхондан маълум тайёргарлик ва савияни талаб қилади. Бу ҳодисанинг моҳияти китобни шунчаки варақлаш ва ундан умумий фойдалана
билишдан муаллифига
то ижодий ошно
ўқиш, бўлиб,
китоб унинг
асарини чуқур таҳлил қилиб мутолаа
қилишгача боради.
Китоб пайдо бўлган пайтдан бошлаб
ҳаёт дарслиги ва билим берувчи восита
сифатида
кишиларнинг
хизмат қилиб,
иймонли бўлиши учун яшаш
тарзининг
ҳаёт
қоидаларининг
қомусига Китоб ҳар бир инсоннинг
кечириш айланган. айниқса,
ёшларнинг билимга бўлган қизиқишини оширади. Зеро, қадриятлар орасида ўқиш, мутолаа ва билим олиш алоҳида ўрин тутади.
Шуни алоҳида таъкидлаш керакки, мутолаа маданияти жуда кенг тушунча ва бағоят мураккаб муаммо бўлиб, тахминан қуйидаги ҳолатларни ўз ичига олади:
Китоб танлай олиш;
Китобни қандай ўқишни билиш;
Китоб ўқиганда нималарга эътибор бериш ва нималарни эсда сақлаб қолиш;
Керакли маълумотларни қаердан, қандай, қайси воситалардан фойдаланиб топиш;
Олинган билимни ёки хабарни қандай етказиб бериш; Қайта ўқиш - китобхонлик кўникмасини одатлантириш; Кутубхона картотекалари билан ишлай билиш;
Китобни тез ва секин ўқишни фарқлай олиш;
Китобни ўқиб, унинг фусункор оламига кира билиш;
Китобни мустақил ўқий билиш.
Китоб мутолааси маданиятига китоб харид қилиш ва кутубхонани мунтазам бойитиб боришга алоҳида эътибор билан
қараш, китоб сақлаш одоби, ўқиш жараёни, ўқиганни ўзига ва ҳаётга
татбиқ эта билиш кабилар ҳам киради.