Klass: 9 a pa’n

Sa’ne: 23.04.2022 Klass: 9 A Pa’n: Fizika Tema: 52-§. MÁSELELER SHESHIW
Waqti: 45 minut
Sabaqtin’ maqseti
a)Bilim beriwshilir: Oqiwshilarda fizikadan máseleler sheshiw haqqinda tu’sinik payda etiw. b)Tarbiyaliq: Dúnyanı ańlaw, ózine isenim sezimin oyatıw. Bilim ha’m ko’llikpeni payda etiw. s)Rawajlandiriwshiliq: Logikalıq oylaw qábiliyetin rawajlandırıw. Alǵan bilimlerin ámeliyatta qollay alıw.
Tayanısh kompetenciyalar: Xabar menen islew kompetenciyası: Hár qıylı xabar dereklerinen kerekli maǵlıwmatlardı erkin halda izlep taba alıwı hám olardan paydalanıw, xabar qáwipsizligi qaǵıydaların biliw hám ámel qıla alıw. Ózin-ózi rawajlandırıw kompetenciyası: Ózlestirilgen bilimlerine súengen halda erkin halda óziniń fizikalıq bilimlerin rawajlandırıw, hárqıylı didaktikalıq tapsırmalardı orınlay alıw, ózin ózi bahalay alıw. Matematikalıq sawatqanlıq, pán hám texnika jańalıqlarınan xabardar bolıw hám de paydalanıw kompetenciyası: anıq esap-kitaplarǵa tiykarlanǵan halda kúndelik rejelerin dúze alıw, formulalardan paydalanıp, máseleler sheshe alıw; insan miynetin jeńillestiretuǵın ásbaplardan paydalanıw. Pánge tiyisli kompetenciyalar: PK1, PK2 Sabaqtin’ tu’ri: Taza bilim beriw Sabaqtin’ usillari: toparda islesiw, jeke islesiw, soraw juwap beriw toparlarg’a. Sabaqtin’ metodi :Soraw juwap metodi, rengen nuri, jeke islesiw, toparda islesiw. Sabaqti qurallandiriw: Videopraektor ekran,tarqatpa materiyallar, ko’rgizbtki qurallar, doska, por.
Temag’a tiyisli tayanısh túsinikler : Linza, optika, focus.
Sabaqtin’ ati: Bari menin’ qolimda.Oqi, oqi jane oqi.

1. Shólkemlestiriw: Sa’lemlesemen, klass tazalig’ina qarayman, oqiwshilardi barlayman,oqiwshilardi toparg’a bo’ip alaman, topar haqqinda qisqasha mag’lumat sorayman, u’yge berilgen tapsirmani sorayman.
2. Ótilgen temanı tákirarlaw:
51-§. JUQA LINZA JÁRDEMINDE KÓRINIS JASAW.
Belgili bir AB buyım jıynawshı linzadan d uzaqlıqqa qoyılsa (77-súwret), onıń kórinisi qalay payda boladı? Dene (yaki buyım)nıń kórinisin linza járdeminde jasaw ushın tómendegi nur baǵdarların tańlaw maqsetke muwapıq boladı.

Linzanıń bas optikalıq kósherine parallel bolǵan (AC) nurdı alamız. Bul nur linzadan sınıp ótkennen soń (CA´) onıń fokusınan ótedi (77-súwret).
Linzaǵa túsemen degenshe onıń fokusınan ótken (AD) nur alınadı.
Bul nur linzadan ótkennen keyin bas optikalıq kósherge (yaǵnıy DA´)
baǵdarǵa ketedi.Linza optikalıq orayınan ótiwshi (AO) nur alınadı. Bul nur linzadanótkennen keyin dáslepki baǵdarın ózgertpeydi(yaǵnıy OA´).
Linzadan ótken nurlardıń kesilisiwinen payda bolǵan kórinis, haqıyqıy
korinis bolıp esaplanadı. 77-súwrettegi linza járdeminde alınǵan (A´B´)
kórinis tóńkerilgen haqıyqıy kórinis bolıp tabıladı.
Linza formulası buyımnan linzaǵa shekemgi bolǵan d aralıq, linzadan kóriniske
shekemgi bolǵan f aralıq hám linzanıń F fokus aralıǵı arasındaǵı baylanıstı
bildiredi, yaǵnıy.

Jıynawshı linzalar ushın F, d, f oń shamalar. Buyım linzadan < Fd aralıqta bolǵanda f teris bolıp, kórinis jormal boladı.
Buyım kórinis ólsheminiń óz ólshemine qatnası linzanıń sızıqlı úlkeyttiriliwi delinedi.

3.Taza temanıń mazmunı:
52-§. MÁSELELER SHESHIW









4. Bekkemlew: 27-masele.
1.Fokus aralıǵı 40 cm, 25 cm, 10 cm, –10 cm, –25 cm, –40 cm bolǵan
linzanıń optikalıq kúshin anıqlań.
2. Hawaǵa salıstırǵanda nur sındırıw kórsetkishi 1,5 ǵa teń shiysheden islengen bettiń iyreklik radiusları 20 cm hám 25 cm bolǵan eki tárepleme dóńes linzanıń optikalıq kúshin tabiń.
3. Fokus aralıǵı 10 cm bolǵan linzadan 15 cm aldınraq qoyılǵan buyımnıń súwreti linzadan qansha aralıqtaǵı uzaqlıqta payda boladı? Linzanıń úlkeytiliwi neshege teń?
5. Bahalaw: U’y jumisina ha’m klass jumisina aktiv qatnasqan oqiwshilardi baqalayman.
6.Úyge tapsırma: 52-§. MÁSELELER SHESHIW. №27 ma’sele.(147-149) betleri.
OIBDO: _________ ______________________