Книга узб испр! gjck!indd

Internet tarmog’ida nimalarni qilmaslik zarur:
- haqoratli so’zladan foydalanish;
- millatlararo nizolarni qo’zg’atish;
- insonlarni haqorat qilish;
- o’g’irlash (foto, matnlat);
- qasddan biron nimani buzishga harakat qilish (sahifani, elektron pochtani);
- ijtimoiy tuzilishni, tartibni buzishga dav’at etish;
- nazoratsiz tijorat taklifl arini yuborish;
- noqonuniy xatti-harakatlarni qanday amalga oshirishni tushuntirib 
beradigan ko’rsatmalarni yuborish, shuningdek, bunday xatti-harakatlarning 
mumkin bo’lgan usullari to’g’risida so’rash;
- muallifning roziligisiz shaxsiy xatlarni e’lon qilish;
- mavhum mavzu bo’yicha munozarani bu uchun mo’ljallanmagan joylarda 
(konferentsiyalar, forumlar va boshqalar) boshlash yoki davom ettirish.
Bundan tashqari, ushbu tarmoqdagi etiketning qoidalari ham mavjud. Bu 
yetarli darajada shartli qoidalar. Aniqroq aytganda – hulq-atvor mezonlari.
DEMAK, TARMOQDAGI ETIKET MEZONLARI:
1. Internet virtual ekanligiga qaramay, siz haqiqiy inson bilan muloqot 
qilayotganingizni unutmang.
O’z nuqtai nazaringizni himoya qilayotganda, boshqa odamni xafa qilmang. 
Telekommunikatsiyalardan foydalanganda imo-ishoralaringizni boshqaring, 
ohang va mimika muhim emas.
Siz elektron pochta orqali yoki konferentsiyada suhbat o’tkazayotganingizda, 
suhbatdoshning so’zlarini va u uchun o’zingizning so’zlaringizni talqin qilishda 
xatolarga yo’l qo’yish juda oson. Shuning uchun, so’zlaringiz va so’zlaringizda 
aniq bo’ling. Axir, virtual dunyoda kimdir bilan aloqa o’rnatganingizda, sizning 

---

108
so’zlaringiz yozib olinadi. Ehtimol, ular endi siz ularga etib borolmaysiz va 
ularni o’chirib tashlay olmaysiz. Bu sizning iboralaringizga ehtiyot bo’lishning 
yana bir sababi, chunki sizning so’zlaringiz sizga qarshi ishlatilishi ehtimoli 
mavjud.