Кодекс билан тартибга солинадиган муносабатлар

13-боб. Иш вақти
1-§. Умумий қоидалар
181-модда. Иш вақтининг тушунчаси ва турлари
Ходим ички меҳнат тартиб қоидаларига, сменаларга бўлиниб ишлаш (иш) жадвалларига, бошқа ички ҳужжатларга ёки меҳнат шартномаси шартларига мувофиқ меҳнат мажбуриятларини қайси вақт мобайнида бажариши керак бўлса, ўша вақт иш вақтидир.
Иш вақтига қуйидагилар киради:
ходим меҳнат мажбуриятларини ҳақиқатда бажарган вақт;
ушбу Кодексда назарда тутилган вақт даврлари (ходимнинг айбисиз бекор туриб қолинган вақт, технология ҳамда ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этиш билан боғлиқ бўлган танаффуслар, болани овқатлантириш учун танаффуслар ва бошқалар), шунингдек меҳнат тўғрисидаги қонунчиликда ҳамда меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларда назарда тутилган бошқа вақт даврлари, шу жумладан асосий ва тайёргарлик-якуний ишларни бажариш вақти (кийим, материаллар, асбоб-ускуналар олиш, техника, ҳужжатлар билан танишиш, иш ўрнини тайёрлаш ва тозалаш, тайёр маҳсулотни топшириш ва бошқалар).
Иш вақтининг турлари қуйидагилардан иборатдир:
иш вақтининг нормал давомийлиги;
иш вақтининг қисқартирилган давомийлиги;
тўлиқсиз иш вақти.
182-модда. Иш вақтининг нормал давомийлиги
Ходим учун иш вақтининг нормал давомийлиги беш кунлик ёки олти кунлик иш ҳафтасида ҳафтасига қирқ соатдан ортиқ бўлиши мумкин эмас.
183-модда. Иш вақтининг қисқартирилган давомийлиги
Айрим тоифадаги ходимлар учун уларнинг ёши, соғлиғининг ҳолати, меҳнат шартлари, меҳнат вазифаларининг ўзига хос хусусиятлари ва бошқа ҳолатлар ҳисобга олинган ҳолда қонунчиликка ҳамда меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларга, шунингдек меҳнат шартномаси шартларига мувофиқ меҳнатга тўланадиган ҳақни камайтирмасдан иш вақтининг қисқартирилган давомийлиги белгиланади.
Иш вақтининг қисқартирилган давомийлиги қуйидагиларга мажбурий тартибда белгиланади:
ўн саккиз ёшга тўлмаган ходимларга (ушбу Кодекснинг 415-моддаси);
I ва II гуруҳ ногиронлиги бўлган ходимларга (ушбу Кодекс 427-моддасининг биринчи қисми);
ноқулай меҳнат шароитларидаги ишларда банд бўлган ходимларга (ушбу Кодекснинг 477-моддаси);
иши юқори даражадаги руҳий, ақлий, асабий зўриқиш билан боғлиқ бўлган тиббиёт ходимларига, педагогларга ва бошқа тоифадаги ходимларга (ушбу Кодекснинг 184-моддаси);
уч ёшгача бўлган боланинг бюджетдан молиялаштириладиган ташкилотларда ишлайдиган ота-онасидан бирига (васийсига) (ушбу Кодекс 397-моддасининг биринчи қисми).