Koinot quyosh sistemasi


Download 62.06 Kb.
bet18/24
Sana21.03.2023
Hajmi62.06 Kb.
#1285437
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   24
Bog'liq
Olam va Odam

Qanotli ovchilar
Odamlar qadimdan parranda va tўrt oyoqli ўljalarni ovlashda lochin, burgut hamda boshqa shu kabi yirtqich ov qushlaridan foydalanib kelganlar. Buning uchun hatto maxsus moslamalar ham ўylab topganlar. Qanotli ovchilar boshiga uning kўzini berkituvchi maxsus qalpoqcha kiydirilgan. Oyoiga esa charm kamar, panja yoki qanotiga yengil gezdan qўniroqcha osilgan. Qush egalari qўllarini qushlarning ўtkir tirnoqlaridan asrash uchun maxsus qўlqop kiyishgan. Odam ўljani kўrdi deguncha, yordamchisi bўlmish qushning boshidan qalpoqchani yechadi va uni tepaga otadi.
Kўchmanchi kapalaklar
Bizning sayyoramizda kўchmanchi kapalaklar bor. Danaidapleskil nomli kapalarkar juda qiziqarli sarguzashtni bosib ўtadilar. Har yili danaidalar galasi AQSHning shimoli va Kanadadan AQSHning janubiy shtatlariga va Meksikaga uschishadi. Qishki maznilga yetgach kapalaklar ajdodlari qishlagan daraxtni bizga ma’lum bўlmagan usulda topib oladilar va ularning shoxlariga joylashishadi. Kapalaklar qishni deyarli harakatsiz va och holda ўtkazishadi. Bahorda esa orqaga qaytishadi. Endi uyga qishki joyda dunyoga kelgan kapalaklarning yangi avlodi uchadi.
Asalarilar
Asalarilar qishni uj-uj bўlib bir-birini isitib ўtkazishadi. Ular butun qish davomida ham oziqlanishda davom etadilar. Ularning yemishlari avvaldan tayyorlangan asaldir. Asalsiz ularning hayotini tasavvur etib bўlmaydi. Shu bois ortiqcha oiz ularga kerak emas. Bunday ortiqcha ortiqcha oizlarga erkak asalarilar kiradi. Ular nektar yiishga moslashmaganlilari bois ўzlari mustaqil oziq-ovqat topa olmaydilar. Erkak asalarilar oila hisobiga, ya’ni yiilgan asal evaziga yashashadi. Sovuq eshik qoqqan paytda erkak asalarilar uyadan haydab chiqariladi va qayta kiritilmaydi. Natijada ular qishni kўchada ўtkazishga majbur bўlishadi, shubhasiz hech biri qishing oxirigacha tirik qolmaydi.
Nonushtaga uy
Termitlar chumolilar kabi jamoa bўlib uzoq Afrikada yashashadi. Erkak va urochi termitlar avlodni davom ettiruvchilardir. Ishchi termitlar yemish topsa, askar termitlar inni himoya qilishadi. Ular ўsimliklar hamda daraxtlar bilan oziqlanishadi. Termitlardan kўpincha yooch uylar va butun qishloqlar aziyat chekishadi. Ular daraxtni ichki tarafidan kemirishadi va daraxt poyasi zarralar kabi tўkilib tushadi.
Temir daraxti
Kaspiy dengizining janubiy qiroqlari, to va tekisliklarda temir daraxti ўsadi. Uning yoochi shunchalar mustahkamki, uni temirga ўxshatish mumkin. bolta bilan bu daraxtga zarba bersangiz bolta ўtmaslashadi. Daraxt tanasida faqatgina kemtiklar qoladi.

Download 62.06 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling