Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti kompyuter injiniring fakulteti
buhoro.uz tarixiy obidalari saytini yaratish mavzusida
- Bu sahifa navigatsiya:
- “Buhoro.uz tarxiy obidalari tarmog’i saytini yaratish” 1.1 Web saytning strukturasi
- 2. WEB SAHIFANI YARATISH
- 3.FOYDALANUVCHI UCHUN QO’LLANMA
- FOYDALANGAN ADABIYOTLAR
O’ZBEKISTON REPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
KOMPYUTER INJINIRING FAKULTETI «MULTIMEDIA TEXNOLOGIYALARI» KAFEDRASI
«WEB-DASTURLASH» fanidan “Buhoro.uz” tarixiy obidalari saytini yaratish mavzusida MUSTAQIL ISH
Bajardi:_______guruh talabasi ____________________ Qabul qildi: ____________________
Тoshkent 2015 2
MUNDARIJA
KIRISH……………………………………………………………………..……..3 1. “Buhoro.uz” tarxiy obidalari sayti……………………………………....4 1.1 Web saytning strukturasi 4 2. Web sahifani yaratish………………………………………………….5 3. Foydalanuvchi uchun qo’llanma………………............11 XULOSA…………………………………………………………………………13 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………………………………………14
ILOVA..…………………………………………………………………………...15
3
Jamiyat taraqqiyotida yuz berayotgan jadal o‘zgarishlar uning bir qismi bo‘lgan elektron darsliklarni yaratish sohasiga ham o‘z ta'sirini ko‘rsatmoqda. Bu ta'sir shunchalik kuchliki, axborot texnologiyalarida bo‘layotgan o‘zgarishlar yillar ichida emas, balki oylar ichida o‘zgarib va bilim jihatidan boyib bormoqda. Mustaqil ishning maqsadi Web texnologiyalari asosida Web dasturlash fani kesimida multimediali pazandalikni o’rgatuvchi web sayt yaratish. Mustaqil ishnibajarish uchun quyidagi vazifalar qo‘yildi: · “Buhoro.uz” Tarixiy obidalari saytini yaratish o‘rganish; · web saytni yaratishda foydalaniladigan dasturiy vositalar bilan ishlashni o‘rganish; · web saytni yaratish maqsadida uning tarkibini ishlab chiqish; · saytni asosiy bo‘limlarining Web texnologiyalar asosida dasturiy ta'minotini yaratish; · web saytni dasturiy ta'minoti uchun foydalanuvchi qo‘llanmasini ishlab chiqish;
4
1.1 Web saytning strukturasi Buhoro.uz web saytida Bosh sahifa, Yodgorliklar, Video, Buhoro antalogiyasi, Tumanlar bo’limlari mavjud. Bu bo’limlarga kirib siz Buhoro.uz tarixiy obidalarilari, yodgorliklari, tumanlari, haqida qiziqarli malumotlar olishingiz mumkin. Buhoro.uz web saytning strukturasi quyidagi rasmda keltirilgan:
1-rasm . Buhoro. uz supermatketlar tarmog’i Web sayt strukturasi.
Web sayt dinamik bo’lishi uchun bosh sahifalarda Javascript s bilan bog’ladim. Ya’ni yangiliklar va o’zgartirishlarni saytning bosh sahifasiga joylashtirib borish mumkin. Yuqoridagi strukturada saytning ma’lumotlar bazasi bilan bog’langan qismi alohida belgilab ko’rsatilgan.
Buhoro.uz web sayti Home
Yodgorlik lar Video
Tumanla r Contact Boqiy buhoro
Buhoro Amirligi Buhoroda festeval Nodir devonbegi Sitoraiy Moxi rosa Buhoro, Uzbekistan Vopkent mnora
Nodir devonbegi Kogon tumani
Jondor tuman i
Vobkent tumani
Kogon tumani
Malumot qoldirish Xabar jo’nating 5
Birinchi navbatda biz index.html php sahifasini yaratib olamiz. Bu bizda bosh sahifa hisoblanadi index.html yaratib bo’lingach biz still uchun alohida style.css faylini yaratib olamiz va biz bunga o’zimizga kerakli parametrlarni, shriftlarni, fon va boshqa narsalarni kiritib chiqamiz. html fayliga o’zgartrish va kodlarni kiritshimiz uchun biz NotePad ++ dasturidan foydalandik. Uning boshqa dasturlardan farqi va yaxshi tarafi siz agar html kodini kiritayotgn vaqtda xatolik bo’lsa, qizil bilan belgilab beradi va html teg va kodlari dastur ichiga kiritilgan. Notepad++ dasturida bosh sahifa kodi:
2-rasm. Notepad++ da sahifaning ko’rinishi. Qolgan barcha web sahifalarni yaratishda Javascript va css dokumentlar hamda html, css kodlaridan foydalandim.
3-rasm. CSS va JavaScript dokumentlarni bog’lash.
6
Style.css bu biz yaratib olgan css dokumentdir. Bu yerdan OK tugmasini bosamiz va css dokument bog’lanadi. Buni css dokumentni teglari orasidagi kodlar yozilishidan bilib olsa bo’ladi. Sayt novigatsiyasiga quyidagicha still berildi:
4-rasm. Navigatsiya panelining ko’rinishi.
li>YODGORLIKLAR
Brauzerdagi ko’rinishi quyidagicha: 5-rasm.
Saytimizning html kodi quyida keltirilgan: 7
Endi web saytimiz uchun birinchi o’zimizga kerakli bo’lgan menyu sahifalarini aniqlab olamiz va yaratamiz. Biz sahifalarimizani Notepad++ dasturida ochamiz va kerakli teg va kodlarni kirtib chiqamiz.
6-rasm. Bosh sahifaning html ko’rinishi. Bosh sahifani yaratib bo’lingach qolgan sahifalarni ham sozlab chiqamiz. Yaratmoqchi bo'lgan sahifalarimizning kodlarini teramiz. Kerakli rasm va matnlarni joylaymiz. So'ngra brauzerda ochip ko'ramiz:
7-rasm. Video sahifasi 8
Buhoro tumanlari sahifasini ko’rinishi. Bu sahifada buhoro tumanari haqida ma’lumot berilgan.
8-rasm. Tumanlar sahifasi Notepad++ da html korinishi
9
Yodgorliklar sahifasiga “bosh sahifada” ham silka berilgan u yerdan read move tugmasini bosganimizda quydagi sahifa ochiladi. Buyerda buhoro obidalari haqida malumotlar har bitta obidaga alohida ma’lumot berilgan.
9-rasm. Yodgorliklar sahifasi Notepad++ da html korinishi Buyerda matinlar tegasini ichiga class atributi bilan berilgan va ularning
hususiyatlari o’zgartirilgan.
10
Boqiy buhoro sahifasi saytning content qismidan tashqarida sahifaning o’ngtomoniga rBar kalonkasi ichiga suratga silka berib joylashgtirilgan. Suratning ustiga sichqonchani olib borganingzda qol rasmi chiqadi va bosilganda quydagi sahifaga ochiladi.
10-rasm. Boqiy Buhoro sahifasi. Notepad++ da html ko’rinishi Bu yerda sahifaning kodlari yozilgan sozlar orasi tegasi bilan ajratilgan 11
3.FOYDALANUVCHI UCHUN QO’LLANMA Yaratilgan Buhoro.uz web sayti foydalanuvchi uchun juda qulay, ya’ni har qanday foydalanuvchi tushuna oladigan darajada soddalashtirilgan. Foydalanuvchi bosh sahifada novigatsiya panelida keltirilgan menyularning har bittasiga tegishli bo’lgan bittadan namuna ko’rishi va bu namunalar bilan namuna nomini bosish orqali batafsil tanishishi mumkin. Har bir sahifaning o’ng qismida barcha uchun tushunarlim bo’lgan rasim silkalar va buhoro yoshlari qo’lga kiritayotgan yutuqlar haqida ba’zi bir tavsiyalar keltirilgan. Foydalanuvchi rasm ustiga bosib bu ma’lumotlar bilan tanishishi mumkin. Saytning o’ngtomonidagi rBar qismida festival haqidagi suratni bosib siz Buhoroda bo’lib o’tgan festival haqida ma’lumot olishingiz mumkin b’ladi Brauzerda ko’rinishi quyidagicha:
11-rasm. Festival bo'limining tarkibi. rBar ning tag qismida joylashgan slayderda Buhoro yoshlarining yutuqlari rasimlar bilan berilgan. Yoshlarimiznig barcha ayniqsa sport soxalarida qo’lga kiritayotgan yutuqlari keltirilgan.
12
Brauzerda ko’rinishi quyidagicha:
12-rasm. Buhoro yoshlari haqida slayder. Notepad++ da slayderning JavaScripdagi kodlari keltirilgan.
13-rasm. Slayder JavaScript tarkibi
13
XULOSA Mamlakatimizda hozirgi kundagi eng dolzarb masalalardan biri sifatida yoshlarning bilimlarini oshirish hisoblanadi. Ayniqsa hozirgi
axborot texnologiyalari asrida kompyuter sohasiga bo’lgan qiziqishni uyg’otishga e’tibor berish har doimgidek muhimdir. Xususan, internet tizimida ishlaydiganlar soni kundan-kunga oshib bormoqda. Bu esa yoshlarimizning web saytlar yaratish bo’yicha qiziqishlari tabora ortib borayotganidan dalolat beradi. Hozirgi kunda turli xil sohaga oid ma’lumot beruvchi alohida web saytlar juda ko’p. Shuni hisobga olib men ham web dasturlash fanidan mustaqil ishimda supermarket web saytini yaratishga qaror qildim. Men web dasturlash bo’yicha o’rgangan bilimlarim asosida tarihiy obidalar web saytini yaratdim. Ushbu web saytni yaratish jarayonida men web sayt yaratishning bir qancha bilimlarini o’zlashtirdim. Jumladan, avvalo, HTML tilida, unga yordamchi CSS , JavaScript tillarida ishlash ko’nikmalariga ega bo’ldim. Bundan tashqari ushbu web saytga joylashtirilgan ma’lumotlar va rasmlar ustida ishlash davomida MySQL bo’yicha ham bir qancha bilimlarga ega bo’ldim. . buhoro obidalari web saytini yaratish o‘rganildi; · buhoro obidalari web saytini yaratishda foydalaniladigan dasturiy vositalar bilan ishlash o‘rganildi; · buhoro obidalari web saytini yaratish maqsadida uning tarkibi ishlab chiqildi; · buhoro obidalari web
saytini asosiy bo‘limlarining Web texnologiyalar asosida dasturiy ta'minoti yaratildi; · buhoro obidalari web saytini dasturiy ta'minoti uchun foydalanuvchi qo‘llanmasi ishlab chiqildi. Mustaqil ishimni bajarishda men HTML, CSS va JavaScript haqidagi qo’shimcha adabiyotlardan foydalandim.
14
Ushbu mustaqil ishimni bajarish davomida egallagan bilimlarimni kelajakda ham ishlatib ularni yanada boyitib boraman deb o’ylayman. FOYDALANGAN ADABIYOTLAR 1.
http://htmlbook.ru web sayti 2. Денис Колисниченко “PHP и MySQL. Разработка Web-приложений” 3. Николай Прохоренок “HTML, JavaScript, PHP и MySQL. Джентльменский набор Web-мастера” 4. ZiyoNet tarmog’i 5. http://html.uz web sayti/
15
ILOVA Dastur listingi
"http://www.w3.org/TR/html4/loose.dtd">
Abdulazizxon madrasasiU o‘rta asrlarning songgi bosqichiga mansub bo‘lib, Buxorodagi Ulug‘bek madrasasi qarshisida qurilgan.
Uning qurilishiga homiylik qilgan Buxoro xoni Abdulazizxon (1614-yil Balx – 1681-yil Makka) Nodir Muhammadxonning katta o‘g‘li bo‘lgan. Batafsil >> 16
Masjidi KalonMasjidi Kalon inshooti o‘rta asrlarning noyob me’morchilik namunasi bo‘lib, uning o‘rnida dastlab qoraxoniylar sulolasi hukmronligi davrida Juma masjidi bunyod etilgan. Shayboniylar davrida esa u Masjidi Kalon sifatida qayta qurildi. Masjidning hozirgi ko‘rinishi Shayboniylar sulolasiga mansub xonlar tomonidan bunyod etilgan. Batafsil >>
Ulug'bek madrasasiU Amir Temurning kenja o‘g‘li Shohruxning to‘ng‘ich o‘g‘li bo‘lib, 1394- yil 22-martda Eronning Sultoniya shahrida tug‘ilgan. U 1409-yil otasi Shohruxning yordamida Movarounnahr taxtini egallaydi va u yerda 40 yil, 1449-yilgacha hukmronlik qilgan.
Batafsil >>
Ko'kaldosh madrasasiQulbobo Ko‘kaldosh Abdullaxon II ning ko‘kaldoshi bo‘lib, Buxoro xonligida xonning dushmanlari va do‘stlari haqida ma’lumot yig‘adigan hamda ularga oid tavsiyalarni xonga taqdim qilgan, shuningdek, mamlakat xavfsizligi uchun mas’ullardan biri bo‘lgan ko‘kaldosh mansabida faoliyat yuritgan. Batafsil >>
|
ma'muriyatiga murojaat qiling