Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

CompModel dasturiy ta’minoti 
Boshqarish qurilmasiga quyidagilar kiradi. 
PC- buyruqlar adresi xisoblagichi, navbatdagi buyruq adresini o'z ichiga oladi. 
CR- buyruq registri, buyruq kodini o'z ichiga oladi.(ya'ni buyruq kodidan tashkil 
topgan.) 
RB- baza registri adresi, (baza adresidan tashkil topgan.) 
SP-stek ko'rsatkichi, (stekning quyi adresidan tashkil topgan.) 
RA-adres registri, mavxum adreslash jarayonida adreslashni amalga oshirishdan 
iborat. 
Buyruq adresi xisoblagichi (Command Register)- bevosita EHMda bajarilgan 
buyruq kodini saqlash uchun qo'llaniladi. Biron bir amal bajarilishidan oldin, 
buyruq adresi xisoblagichi (Pc)ga bajarilishi kerak bo'lgan, buyruq saqlangan 
xotira yacheyka adresi kiritiladi. Xisoblash ketma-ketligini o'zgartirish uchun, 
o'tish nuqtasini buyruq adresi xisoblagichiga kiritish etarli bo'ladi. 
Komanda registori (Command Register): to'qridan to'qri mashinada 
bajariladigan buyruq kodini saqlash uchun qo'llaniladi. Buyruqni bajarishga 
kirishishdan oldin, buyruq operatsiya kodi (COP)ni xotiradan chiqarib, buyruq 
operatsiya kodi (COP)ni xotiradan chiqarib, (COP) butun jarayon davomida 
saqlanib turadigan komanda registori (CR) ga joylashtirish kerak. Komanda 
registri (CR) maydoni quyidagilardan tashkil topgan: (COP)- operatsiya kodi, 
(TA)- adreslash turi, (ADR)- adres yoki to'qridan to'qri operand( 1.3-rasm). 

---

Bazaviy registr adresi (Register Base): o'zida xotiradagi ba'zi bir ob'ektlarning 
bazaviy ko'rsatkich adresini saqlaydi.Boshqacha qilib aytganda, xotira yacheyka 
adresini, baza registriga saqlash mumkin, undan keyin esa ana shu xotira adresida 
joylashgan operanddagi buyruqni bajarish mumkin. 
Baza adresi-bu ba'zi bir malumotlar struktura adresining boshi xisoblanadi (misol 
uchun: malumotlar massivi).