Комплекс бирикмалар. Комплекс бирикмаларнинг тузилиши. Комплекс бирикмаларнинг таснифи ва номланиши


Download 279 Kb.
Sana30.04.2023
Hajmi279 Kb.
#1416042
Bog'liq
2-semestr savollar bazasi Noorganik kimyo


  1. Комплекс бирикмалар. Комплекс бирикмаларнинг тузилиши. Комплекс бирикмаларнинг таснифи ва номланиши,

  2. Марказий атомнинг координацион сони лигандларнинг сонига тенг десак тўғрими? Изоҳланг жавоб беринг, мисоллар келтиринг.

  3. Вернернинг координацион назарияси. Координацион назариянинг асосий ҳолатлари: марказий атом, лигандлар, ташқи ва ички сфера, кооринацион сон, комплекс ион заряди, асосий ва қўшимча валентликлар.

  4. Металлар. Металларнинг физикавий ва кимёвий хоссалари. Металларни олиш усуллари.

  5. I гуруҳнинг s-элементлари. Олиниши ва хоссалари. Бирикмалари.

  6. Ишқорий ер металлари. Оксидлар, гидроксидлар. Кальций, магний, барий тузларининг ишлатилиши.

  7. Рух. Физик ва кимёвий хоссалари. Рухнинг биологик роли.

  8. Симоб ва кадмий. Олиниши. Физик ва кимёвий хоссалари.

  9. I гуруҳ d-элементлар. Олиниши ва хоссалари. Бирикмалари, қўлланилиши.

  10. 13-гуруҳ p-элементлари. Олиниши ва хоссалари, Алюминий бирикмалари. Ишлатилиши.

  11. 14-гуруҳнинг p-элементлари. Углерод, хоссалари ва қўлланилиши. Карбонат кислота ва унинг тузлари.

  12. Қўрғошиннинг олиниши ва хоссалари. Қўрғошиннинг оксидланиш-қайтарилиш хоссалари. Қўлланилиши.

  13. Қалайнинг олиниши ва хоссалари. Қалай оксидлари, гидроксидлар ва тузлар.Қўлланилиши.

  14. 15-гуруҳ p-элементлари. Азот. Хоссалари. Аммиак. Аммоний тузлари. Нитрат ва нитрит кислота. Уларнинг хоссалари. Ишлатилиши.

  15. 16-гуруҳ p-элементлари. Oлтингугурт: физик ва кимёвий хоссалари. Бирикмалари ва уларнинг хоссалари.

  16. Хромнинг олиниши ва, хоссалари. Бирикмалари. Хромнинг оксидловчилик хоссалари. Қўлланилиши.

  17. 17-гуруҳнинг p-элементлари. Водородли ва кислородли бирикмалари, Олиниши ва хоссалари.

  18. Марганец. марганецнинг табиий бирикмалари. Бирикмалари. Марганецнинг оксидловчилик-қайтарувчилик хоссалари.

  19. Cульфит, селенит ва теллурит кислоталар ва уларнинг қаторида кислоталик ва оксидловчилик-қайтарувчилик хоссаларининг ўзгариши.

  20. Cульфит, селенит ва теллурит кислоталар ва уларнинг қаторида кислоталик ва оксидловчилик-қайтарувчилик хоссаларининг ўзгариши.

  21. VII-гуруҳнинг d-элементлари. Марганец ва унинг табиий бирикмалари. Технеций, рений.

  22. V-гуруҳ d-элементлари. Ванадий, ниобий, тантал. Ванадийнинг бирикмалари.

  23. Металлар. Умумий хоссалари. Табиатда учраши. Олиниши. Кристаллик тузилиши. Кимёвий хоссалари. Металларнинг кучланишлар қатори.

  24. Ti(III) ва Ti(IV) ларни тутган бирикмалар кимёвий реакцияларда аксарият ҳолларда оксидловчилик хоссасиними ёки қайтарувчилик хоссасини намоён қилади?

  25. HOCl-HOBr – HOI қаторида барқарорлиги ва оксидловчилик хоссалари ва HClO3 – HBrO3 – HIO3 қаторида кислоталик ва оксидловчилик хоссалари қандай ўзгаради? Тушунтиринг.

  26. Mn(II) дан Mn(VII) га ўтганда оксид ва гидроксидларнинг кислоталик-асослик хоссалари қандай ўзгаради? Нима учун?

  27. Лантаноидлар. Атомларнинг электрон қобиқларининг тузилиши, хоссалари. Актиноидлар. Атомларнинг электрон қобиқларининг тузилиши, хоссалари.

  28. Галогенларнинг кислородли кислоталари.Уларнинг оксидловчилик ва кислотали хоссалари. Гипохлоритлар, хлоратлар, перхлоратларни олиниши ва ишлатилиши.

  29. Темир, кобальт никель. Хоссалари, бирикмалари. Комплекс бирикмалари.

  30. Қандай моддалар воситасида Sb(OH)3 ва Bi(OH)3 ларни уларнинг чўкма аралашмасидан ажратиш мумкин?

  31. Мишьяк гуруҳчаси элементлари уч хлоридларидан қайси бири чуқурроқ гидролизга учрайди? Нима учун?

  32. Қуйидаги бирикмалардан қайси бири энг кучли оксидловчи: а) Na3AsO4; б) Na[Sb(OH)6]; в) KBiO3 Нима сабабдан?

  33. Ge(II) - Sn(II) – Pb(II) қаторида эса кислоталик хоссалари қандай ўзгаради?

  34. KMnO4 нинг калий сульфат билан реакциясини кислотали, нейтрал ва ишқорий муҳитларда ёзинг ва реакция тенгламаларини ярим реакция усулидан фойдаланибтенглаштиринг?

  35. Мис гуруҳчаси элементларига тавсиф. Элементлар атомларининг тузилиши, кимёвий ва физикавий хоссалари. Оксидлари, гидроксидлари хоссалари.

  36. 17- ва 7-гуруҳ элементлари хоссалари орасидаги ўхшашлик ва фарқлар. Перренатлар.

  37. Ишқорий металлар. Атомларининг тузилиши, олиниши, физикавий ва кимёвий хоссалари. Оксидлари, гидроксидлари хоссалари.

  38. IV ва VI оксидланиш даражасида S - Se - Te элементлар қаторидаги кислородли кислоталарнинг кучи қандай ўзгаради?

  39. 16-гуруҳ асосий гуруҳчаси элементларининг водородли бирикмалари ва уларнинг хоссаларини (молекулаларнинг тузилиши, барқарорлиги, кислоталик ва қайтарувчилик) ўзгариши.

  40. Галогенларнинг водородли бирикмалари. Водород фторид. Олиниши ва кимёвий хоссалари.

  41. Галогенларнинг оксидлари, уларнинг олиниши, хоссалари ва барқарорлиги.

  42. Электрон орбиталларининг гибридланиши. Мисоллар ёрдамида тушунтиринг

  43. Водород галогенидлар учун солиштирувчи характеристика беринг. а) Тқайн ва Тсуюқ; б) термик барқарорлик; в) қайтарувчилик хоссаси. Кузатилаётган қонуниятларни тушунтиринг.

  44. Нима учун водород пероксид кислотали хоссаларни намоён қилади? Водород пероксидининг қайтарувчи ва оксидловчи, кислота хоссасини намоён қилувчи реакция тенгламаларини ёзинг.

  45. Галогенларнинг табиатда тарқалиши. Галогенларнинг саноатда ва лабораторияда олиниш усуллари. Қандай оксидланиш даражаларида галогенлар фақат оксидловчи ва фақат қайтарувчи бўла олади?

  46. Галогенларнинг табиатда тарқалиши. Галогенларнинг саноатда ва лабораторияда олиниш усуллари. Қандай оксидланиш даражаларида галогенлар фақат оксидловчи ва фақат қайтарувчи бўла олади?

  47. Донор-акцептор боғланиш. Датив боғланиш. Жавобингизни мисоллар орқали изоҳланг.

  48. НОCl-HOBr-HOI қаторида барқарорлиги ва оксидловчилик хоссалари ва НClО3-HBrO3-HIO3 қаторида кислоталик ва оксидловчилик хоссалари қандай ўзгаради?

  49. Азотнинг водородли бирикмалари: гидразин, гидроксиламин, азидоводород кислотаси. Олиниши ва хоссалари.

  50. Азотнинг кислородли бирикмалари. Олиниши ва хоссалари

  51. V гуруҳ d–элементларининг кислоталар ва ишқорларга таъсирини
    ифодаловчи тегишли реакция тенгламаларини ёзинг.

  52. Қуйидаги қаторда кислота-асос хоссалари қандай ўзгаради: VO-V2O3-VO2-V2O5. Жавобингизни изоҳланг.

  53. Қуйидаги ионларда ванадийнинг оксидланиш даражасини аниқланг: V4O92-,VO2+, V3O93-, V10O286-, V4O92-, V2O74-, VO2+. Бундай ионларга эга бўлган бирикмалардан мисоллар келтиринг. Бундай ионларни эритмада мавжуд бўлиши муҳитнинг рН ига қандай боғлиқ? Мисоллар билан тушунтиринг.

  54. Қуйидаги реакциядан V4+, V3+ , V2+ оксидланиш даражасига эга бўлган бирикмаларни олиш мумкинми: KVO3 + HCl+ Zn→..... ? Жавобингизни тегишли реакциялар ёрдамида исботланг.

  55. Темир(II)-гидроксидининг оқ пахтасимон чўкмаси ҳавода тез яшил
    рангга кириб, кейин қўнғир тусга киради. Бу ҳодисани тушунтирадиган
    реакция тенгламасини ёзинг.

  56. Сувда эримайдиган қўнғир рангли А модда қиздирганда бири сув бўлган икки оксид ҳосил қилиб парчаланади. Иккинчи оксид – В – кўмир билан қайтарилганда С табиатда тарқалиши бўйича иккинчи ўринда турадиган металл ҳосил бўлади. А,В,С моддаларни топинг. Реакция тенгламаларини келтиринг.

  57. Қуйидаги кетма-кет ўзгаришларнинг тўлиқ тенгламаларини тузинг:

35. Қуйидаги схема бўйича ўзгаришларнинг тенгламаларини тузинг:

Номаълум моддаларни топинг.

  1. Қуйидаги кетма-кет ўзгаришларнинг тўлиқ тенгламаларини тузинг:



Номаълум моддаларни аниқланг. Реакцияларнинг бориш шароитларини
кўрсатинг.



  1. Куйидаги қаторларда оксидлар барқарорлигининг ўзгаришини таққосланг ва фарқининг сабабини тушунтиринг: TiO2-ZrO2-HfO2 ва GeO2-SnO2-PbO2..

  2. Ti(III) ва Ti(IV) ларни тутган бирикмалар кимёвий реакцияларда аксарият ҳолларда оксидловчилик ёки қайтарувчилик хоссасини намоён қилади? Тегишли реакцияларни ёзинг.

  3. IV гуруҳ d–элементларининг кислоталар ва ишқорларга таъсирини
    ифодаловчи тегишли реакция тенгламаларини ёзинг.

  4. Рутил минерали таркибида темир (II) ва алюминий оксидлари мавжуд
    аралашган ҳолда бўлади. Шу аралашмадан қандай қилиб тоза ҳолдаги титан (IV) оксидини олиш мумкин. Тегишли реакция тенгламаларини ёзинг.

  5. TiO2+ -титанил, ZrO2+- цирконил, HfO2+- гафнил ионларини олиш мумкин бўлган тегишли реакцияларини келтиринг.

  6. Хромнинг олиниши ва, хоссалари. Бирикмалари. Хромнинг оксидловчилик хоссалари. Қўлланилиши.

  7. IV гуруҳ d–элементларининг кислоталар ва ишқорларга таъсирини
    ифодаловчи тегишли реакция тенгламаларини ёзинг.

  8. Ишқорий ер металлари. Оксидлар, гидроксидлар. Кальций, магний, барий тузларининг ишлатилиши.

  9. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг

[Pt(NH3)3Cl]Cl
[Co(NH3)5Br]SO4
Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]
(NH4)2[Pt(OH)2Cl4]

  1. Қалайнинг олиниши ва хоссалари. Қалай оксидлари, гидроксидлар ва тузлар.Қўлланилиши.

  2. 14-гуруҳнинг элементлари. Углерод, хоссалари ва қўлланилиши. Карбонат кислота ва унинг тузлари.

  3. Mn(II) дан Mn(VII) га ўтганда оксид ва гидроксидларнинг кислоталик-асослик хоссалари қандай ўзгаради? Нима учун?

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг.

[Ag(NH3)2]NO3 -
[Al(H2O)6]Cl3 -
(NH4)2[Pt(OH)2Cl4] –
Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]2

  1. Марказий атомнинг координацион сони лигандларнинг сонига тенг десак тўғрими? Изоҳланг жавоб беринг, мисоллар келтиринг.

  2. 13-гуруҳ элементлари. Олиниши ва хоссалари, Алюминий бирикмалари. Ишлатилиши.

  3. Қўрғошиннинг олиниши ва хоссалари. Қўрғошиннинг оксидланиш-қайтарилиш хоссалари. Қўлланилиши.

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг.

[Pt(NH3)5Cl]Cl3
[Co(NH3)5Br]SO4
H[CuCl2] -
K2[Be(OH)4]

  1. V гуруҳ d–элементларининг кислоталар ва ишқорларга таъсирини
    ифодаловчи тегишли реакция тенгламаларини ёзинг.

  2. I гуруҳнинг s-элементлари. Олиниши ва хоссалари. Бирикмалари.

  3. Металлар. Умумий хоссалари. Табиатда учраши. Олиниши. Кристаллик тузилиши. Кимёвий хоссалари. Металларнинг кучланишлар қатори.

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг.

Na[BiJ4] (NH4)2[Pt(OH)2Cl4]
K[Ag(CN)2] [Pt(NH3)2Cl4]-

  1. Металлар. Умумий хоссалари. Табиатда учраши. Олиниши. Кристаллик тузилиши. Кимёвий хоссалари. Металларнинг кучланишлар қатори.

  2. Ишқорий ер металлари. Оксидлар, гидроксидлар. Кальций, магний, барий тузларининг ишлатилиши.

  3. Қалайнинг олиниши ва хоссалари. Қалай оксидлари, гидроксидлар ва тузлар.Қўлланилиши.

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг.

[Pt(NH3)3Cl]Cl
[Co(NH3)5Br]SO4
Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]
(NH4)2[Pt(OH)2Cl4]

  1. 14-гуруҳнинг элементлари. Углерод, хоссалари ва қўлланилиши. Карбонат кислота ва унинг тузлари.

  2. Металлар. Умумий хоссалари. Табиатда учраши. Олиниши. Кристаллик тузилиши. Кимёвий хоссалари. Металларнинг кучланишлар қатори.

  3. I гуруҳнинг s-элементлари. Олиниши ва хоссалари. Бирикмалари.

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг.

[Co(NH3)5Br]SO4
[Ag(NH3)2]NO3 -
[Al(H2O)6]Cl3 -
(NH4)2[Pt(OH)2Cl4]

  1. Ишқорий металлар. Атомларининг тузилиши, олиниши, физикавий ва кимёвий хоссалари. Оксидлари, гидроксидлари хоссалари.?

  2. Хромнинг олиниши ва, хоссалари. Бирикмалари. Хромнинг оксидловчилик хоссалари. Қўлланилиши.

  3. Марказий атомнинг координацион сони лигандларнинг сонига тенг десак тўғрими? Изоҳланг жавоб беринг, мисоллар келтиринг.

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг.

[Cr(H2O)3PO4]
[Cu(NH3)2(SCN)2]
[Co(NH3)5Br]SO4
Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]

  1. Mn(II) дан Mn(VII) га ўтганда оксид ва гидроксидларнинг кислоталик-асослик хоссалари қандай ўзгаради? Нима учун?

  2. Хромнинг олиниши ва хоссалари. Бирикмалари. Хромнинг оксидловчилик хоссалари. Қўлланилиши.

  3. Ишқорий металлар. Атомларининг тузилиши, олиниши, физикавий ва кимёвий хоссалари. Оксидлари, гидроксидлари хоссалари.

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг.

[Ag(NH3)2]NO3 [Al(H2O)6]Cl3 -
(NH4)2[Pt(OH)2Cl4] Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]2

  1. Ишқорий ер металлари. Оксидлар, гидроксидлар. Кальций, магний, барий тузларининг ишлатилиши.

  2. Марганец. марганецнинг табиий бирикмалари.Марганецнинг оксидловчилик-қайтарувчилик хоссалари.

  3. 13-гуруҳ элементлари. Олиниши ва хоссалари, Алюминий бирикмалари. Ишлатилиши.

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг.

[Pt(NH3)3Cl]Cl
[Co(NH3)5Br]SO4
Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]
(NH4)2[Pt(OH)2Cl4]

  1. Ишқорий металлар. Атомларининг тузилиши, олиниши, физикавий ва кимёвий хоссалари. Оксидлари, гидроксидлари хоссалари.?

  2. Карбонат кислотанинг кимёвий хоссалари. Металл карбонатларининг ишлатилиши.

  3. Азотнинг водородли бирикмалари. Олиниши ва хоссалари.

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг.

[Pt(NH3)5Cl]Cl3
[Co(NH3)5Br]SO4
H[CuCl2] -
K2[Be(OH)4]

  1. Komplekslarning nomenklaturasi. Birlashmalarning nomlarini tuzing: [Al(H2O)6]Cl3, [Pt(NH3)3Cl]Cl, K2[PtCl4], [Os(NH3)3(H2O)3]Br3, Na3[Ru(OH)Cl5], [Pt(OH)2(NH3)4][PtCl4].

  2. Hg2+, NH3, I va K+ zarralaridan simobning koordinatsion soni to'rt bo’lgan 5 xil kompleks birikmasining formulalarini hosil qiling. Ushbu birikmalarni nomlang va ularning ionlarga dissotsilanish tenglamalarini yozing.

  3. CrCl3×5H2O tuzning empirik formulasi. Xromning koordinatsion soni olti ekanligiga asoslanib, 300 ml 0,1 M kompleks tuz eritmasi tarkibidagi tashqi bog'langan xlorni cho'ktirish uchun AgNO3 1 N eritmasidan qancha kerak bo'ladi. Hisoblashda tuzning tarkibidagi barcha suv ichki bog'langan deb hisoblang.

  4. Қуйидаги комплекс бирикмаларни номланг. Марказий атомнинг координацион сони, оксидланиш даражаси, ички сфера, ташыи сферани қўрсатинг

  • [Pt(NH3)3Cl]Cl

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]

  • (NH4)2[Pt(OH)2Cl4]

  • К[Co(SCN)2(CO)2(NO2)2];

K[Ag(CN)2] -

  • K3[Fe(CN)6] -

  • K4[Fe(CN)6]-

  • H[CuCl2] -

  • K2[Be(OH)4] –

[Cu(NH3)2(SCN)2]

  • [Fe(CO)5] –

  • [Pt(NH3)2Cl4]-

  • [Cu(NH3)4]SO4

  • [Pt(NH3)5Cl]Cl3 -

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • [Ag(NH3)2]NO3 -

  • [Al(H2O)6]Cl3 -

  • (NH4)2[Pt(OH)2Cl4] –

  • Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]2

  • [Pt(NH3)3Cl]Cl

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]

  • (NH4)2[Pt(OH)2Cl4]

  • К[Co(SCN)2(CO)2(NO2)2];

K[Ag(CN)2] -

  • K3[Fe(CN)6] -

  • K4[Fe(CN)6]-

  • H[CuCl2] -

  • K2[Be(OH)4] –

  • Na[BiJ4] -

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • [Ag(NH3)2]NO3 -

  • [Al(H2O)6]Cl3 -

(NH4)2[Pt(OH)2Cl4

  • [Pt(NH3)5Cl]Cl3 -

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • [Ag(NH3)2]NO3 -

  • [Al(H2O)6]Cl3 -

  • (NH4)2[Pt(OH)2Cl4] –

  • Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]2

  • [Pt(NH3)3Cl]Cl

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]

  • (NH4)2[Pt(OH)2Cl4]

  • К[Co(SCN)2(CO)2(NO2)2];

K[Ag(CN)2] -

  • K3[Fe(CN)6] -

  • K4[Fe(CN)6]-

  • H[CuCl2] -

  • K2[Be(OH)4] –

  • [Cr(H2O)3PO4]–

  • [Cu(NH3)2(SCN)2]

  • [Fe(CO)5] –

  • [Pt(NH3)2Cl4]-

  • [Cu(NH3)4]SO4

  • [Pt(NH3)5Cl]Cl3 -

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • [Ag(NH3)2]NO3 -

  • [Al(H2O)6]Cl3 -

  • (NH4)2[Pt(OH)2Cl4] –

  • Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]2

  • [Pt(NH3)3Cl]Cl

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]

  • (NH4)2[Pt(OH)2Cl4]

  • К[Co(SCN)2(CO)2(NO2)2];

K[Ag(CN)2] -

  • K3[Fe(CN)6] -

  • K4[Fe(CN)6]-

  • H[CuCl2] -

  • K2[Be(OH)4] –

  • Na[BiJ4] -

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • [Ag(NH3)2]NO3 -

  • [Al(H2O)6]Cl3 -

(NH4)2[Pt(OH)2Cl4

  • [Pt(NH3)5Cl]Cl3 -

  • [Co(NH3)5Br]SO4

  • [Ag(NH3)2]NO3 -

  • [Al(H2O)6]Cl3 -

  • (NH4)2[Pt(OH)2Cl4] –

  • Ba[Cr(NH3)2(SCN)4]2

  1. Nima uchun azot atomining ionlanish potensiali azot molekulasinikidan pastroq?

  2. Qanday moddalarning ta’sirida quyidagi birikmalardan ammiak olish mumkin: a)N2; b)ammoniy tuzi; v)HNO3; g)AlN? Reaksiyalar tenglamalarini keltiring.

  3. Nima uchun ammiakning elektron - donorlik xossasi fosfin, arsin, stibin va vismutinlarnikiga qaraganda kattaroq?

  4. Ammoniy nitrit, nitrat, bixromat, karbonat, sulfat, xlorid va fosfatlarning termik parchalanish reaksiyalarning tenglamalarini yozing

  5. Ammoniy xlorid, karbonat va atsetatlarning gidroliz reaksiyalarining tenglamalarini yozing.

  6. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang:

a)CaOC12 + NH3 →;
b)N2H4.H2SO4 + KMnO4 + H2SO4 → N2 + ;
v)NH2OH + H2SO4 →;
g)HN3 + H2S → ;
d)HN3 + KMnO4 + H2SO4 → ;
e)CaCN2 + H2O →

  1. Fosforning allotropik holatlari, molekulalarining tuzilishi, xossalari. Tabiatdagi xomashyodan olinishi.

  2. Fosfin, ammiakka taqqoslangan donorlik va qaytaruvchilik xossalari. Fosfidlar, olinishi, xossalari.

  3. Fosforning galogenidlari, xossalari, gidrolizlanishi. Kislorodli birikmalari, olinishi, molekulalarining tuzilishi, xossalari. Gipofosfit, fosfit, metafosfat, pirofosfat va ortofosfat kislotalari, olinishi, xossalari. Ekstraksion va termik fosfat kislotalarning olinishi.

  4. Fosfat kislotaning tuzlari, ularning eruvchanligi, termik barqarorligi. Kalsiy fosfatlarning suv va kislotalarda eruvchanligi. Fosfor o‘g‘itlari, olinishi, ishlatilishi.

  5. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang:

a)P + Ba(OH)2; b)P+HClO3
128. Nima uchun fosfinning elektron-donorlik xossasi ammiaknikiga nisbatan pastroq, lekin alkilalmashingan fosfinlarniki (masalan, P(C2H5)3 da) fosfindan kattaroq?
129. Fosfoniy tuzlarini qanday sharoitlarda hosil qilish mumkin?
130. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang:
a)CuSO4 + PH3 + H2O ;
b)PH3 + H2O2 → ;
v)Mg3P2 + K2Cr2О7 + HCl (suyul)
131. Gipofosfit, fosfit va pirofosfat kislotalarning dissotsilanishning bosqichligiga asoslanib grafik formulalarining yozing.
132. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang:
a)BaHPO3 +H2SO4 → ;
b)H3PO2 + CuSO4 + H2O ;
v)H3PO2 + KMnO4 + H2SO4
133. Nimani ta’sirida metafosfat, pirofosfat va ortofosfat ionlar bir-biridan farq qiladi?
134. Nima uchun HNO3 monomer, HPO3 esa polimer?
135. Reaksiya tenglamasini tugallang: (NH4)2MoO4 + Na2HPO4 + HNO3
136. Ikkilamchi va uchlamchi kalsiy fosfatlarning xlorid va sirka kislotalarga munosabati qanday?
137. Quyidagi o‘zgarishlar reaksiyalarini yozing:
Ca3(PO4)2 → CaHPO4 → Ca(H2PO4)2 → Ca3(PO4)2.
138. Reaksiya tenglamasini tugallang: CaC12 + NH4OH + Na2HPO4
139. Natriy gidro- va digidrofosfatlarning termik parchalanish reaksiyalarini yozing.

  1. Metan molekulasi kislotali va donorlik xossaga ega emasligini qanday tushuntirish mumkin?

  2. Valent bog‘lar va molekulyar orbitallar nazariyalari asosida CO molekulasining tuzilishini izohlang, energetik diagrammasini keltiring.

  3. CO2 molekuladagi markaziy atom orbitallarini gibridlanish holati qanday? Molekulaning geometrik shaklini ko‘rsating.

  4. Nima uchun kalsiy karbonat tuzi uglerod dioksid bilan toʻyingan suvda yaxshi eriydi? Tegishli reaksiyaning tenglamasini yozing.

  5. Natriy karbonat eritmasiga alyuminiy xlorid eritmasini qo‘shganda choʻkmaga qanday modda tushadi? Nima uchun?

  6. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang:

a)Si+ HF + HNO3
b)Si+ NaOH + H2O →
v)SiF4 + H2O →
g)Mg2Si + H2SO4(suyul)
d)SiH4 + HCl →
146. Natriy karbonat va natriy silikat eritmasidagi CO32- va SiO32- ionlarning qanday modda ta’sirida birdaniga aniqlash mumkin?
147. Natriy silikat tuzining eritmasiga ammoniy xlorid tuzi qo‘shilganida birinchi tuzning gidrolizlanishi darajasi qanday o‘zgaradi?
148. Nima uchun CO2 natriy silikat eritmasidan SiO2 ni siqib chiqaradi, lekin Na2CO3 bilan SiO2 aralashmasi qizdirilganda, aksincha uglerod dioksidi ajraladi?
149. Ge(II) - Sn(II) - Pb(II) qatorida qaytaruvchilik ortishi (yoki kamayishi), Ge(IV) - Sn(IV) - Pb(IV) qatorida esa oksidlovchilik xossalari ortishi (yoki kamayishi) qanday tushuntiriladi?
150. Ge(II) - Sn(II) - Pb(II) qatorida asoslik, Ge(IV) - Sn(IV) - Pb(IV) qatorida esa kislotalik xossalari qanday o‘zgaradi?

  1. Quyidagi nitratlardan qaysi biri suvli eritmada eng chuqur ravishda gidrolizga uchraydi: a)Pb(NO3)2; b)Sn(NO3)2; v)Ge(NO3)2; g) Ge(NO3)4; d) Sn(NO3)4? Nima uchun?

  2. Eritmadagi Na2SnO2 va Na2SnO3 tuzlaridan qaysi birini gidrolizlanish darajasi kattaroq bo‘ladi? Bunda qanday ionlar ta’sirida gidrolizlanishni pasaytirish mumkin?

  3. Metastannat kislotaning α- va β- modifikatsiyalari kimyoviy aktivlik bo‘yicha o‘zaro qanday farq qiladi?

  4. Nima uchun SnCl4 suyuqlik holida havoda tutab turadi?

  5. Quyidagi qatorda keltirilgan galogenidlarning barqarorligi qanday o‘zgaradi: SnCl4 - PbCl4 - PbBr4 - PbI4? Nima sababdan oxirgi ikkita galogenidlar erkin holda mavjud emas?

  6. Quyidagi reaksiya tenglamalarini tugallang:

a)SnCl4 + H2S →
b)SnS + (NH4)2S2
v)SnS2 + (NH4)2S →
g)PbS + H2O2

  1. Qanday usul bilan aralashmadagi PbS va SnS larni bir-biridan ajratish mumkin? Tegishli reaksiyalar tenglamalarini yozing.

  2. Quyidagi reaksiya tenglamalarini tugallang:

a)PbO2 + KCrO2 + NaOH → ;
b)Pb3O4 +HNO3 → ;
v)Bi(NO3)3+Na2[Sn(OH)4] + NaOH →

  1. Metallarning umumiy fizikaviy va kimyoviy xossalari. Metallarning kristall tuzilishi. Metallik kimyoviy bog‘lanish; oraliq metallar xossalarining o‘ziga xosligi. Metallarni rudalardan olish usullari (karbotermiya, metallotermiya, gidrometallurgiya, elektrometallurgiya). Yuqori darajadagi toza metallarni olinishi.

  2. Metallarning qotishmalari (mexanik aralashmalar, qattiq eritmalar, intermetallik kimyoviy birikmalar). Fizik-kimyoviy analizning asosiy tushunchalari. Oddiy binar sistemalarning holat diagrammalari.

  3. Elektr energiyaning kimyoviy manbai. Kislotali va ishqoriy akkumulyatorlarda sodir bo‘ladigan reaksiyalar

  4. Elektroliz. Tuzlarning suyuqlanmalari va suvli eritmalarining elektrolizi. Faradey qonunlari.

  5. Metallarning kimyoviy va elektrkimyoviy korroziyasi va unga qarshi kurashish. Katod va anod sifatidagi qoplamalar.

  6. Metallarning fizikaviy xossalarining umumiyligi qanday sabablar bilan bog‘liq?

  7. Nima uchun guruhchalarda d-elementlarning ionlanish potensiallari va metallning oksidlanish darajasi yuqori bo‘lgan birikmalarining barqarorligi oshadi?

  8. Guruhchalarda d - elementlar radiuslari o‘zgarining o‘ziga xosligi nimaga bog‘liq? d- va f- Kontraksiya (siqilish) deb nimaga aytiladi?

  9. Ma’lumki tabiatda metallar asosan xloridlar, karbonatlar, sulfatlar, sulfidlar va oksidlar shaklida uchraydi. Metallarning bunday rudalardan olinishining eng muhim usullarini keltiring.

  10. Quyidagi reaksiyalardan qaysi biri standart sharoitda sodir bo‘lishi mumkin:

a)WO3(qattiq) + CO(g) → W(qattiq) +CO2(g)
b)WO3(qattiq) + C(grafit) → W(qattiq) +CO(g)
v)WO3(qattiq) + Ca(qattiq) → W(qattiq) +CaO(qattiq)?

  1. Qotishmalardagi o‘zaro ta’sirlashuvning kimyoviy tabiati qanday?

  2. Magniy va qo‘rg‘oshinni birgalikda suyuqlantirib qotishmaga aylantirilganda intermetallik birikma hosil bo‘ldi; uning tarkibida 81% qo‘rg‘oshin bor ekan. Birikmaning formulasini aniqlang.

  3. Mis va alyuminiyning tarkibida 25% mis bo‘lgan aralashmasining evtektikasida 32,5% mis bor ekan. Temperatura pasaytirilganda bunday tarkibli suyuq aralashmasidan qanday metall avval qattiq holda ajralib chiqadi va 200 g qotishmadan shu metallning qanchasini ajratish mumkin?

  4. Oltingugurt birikmalarini tutgan suyuq yoqilg‘i yonganda qanday korroziya turi sodir bo‘ladi?

  5. Nima uchun o‘zida kislorod eritgan suv korrozion faollik jihatidan kislorodsiz suvdan havfliroq?

  6. Qanday moddalar korroziya ingibitorlari deb ataladi? Misollar keltiring.

  7. Qalay yoki mis bilan tutashib kontaktda bo‘lgan temir tezroq korroziyaga uchraydi? Nima sababdan?

  8. Kaliy nitratning suvli eritmasini elektroliz qilinganida sodir bo‘ladigan jarayonlar sxemasini tuzing:

a)platina elektrodlari bilan; b)mis elektrodlari bilan.

  1. Rux va nikel bilan qoplangan temir yuzasidan jarohatlanganida qaysi metall birinchi bo‘lib yemiriladi?

  2. Tok bo‘yicha unum nima?

  3. Nima uchun pH>10 bo‘lgan eritmalarda temir kuchsiz korroziyaga uchraydi?

  4. EYUK maksimal bo‘lgan galvanik elementga ega bo‘lishi uchun uni qaysi yarim elementlar juftidan tuzish kerak; a)Mg2/Mg va Cd2+/Cd ;b)Zn2+/Zn va Fe2+/Fe; B)Ni2+/Ni va Pb2+/Pb?

  5. Quyidagi aralashmalarning suvli eritmalari ko‘mir elektrodlar ishtirokida elektrolizlanganda katod va anodlarda birinchi bo‘lib qanday mahsulotlar ajralib chiqadi: a)CuSO4 va KCl; 6)NiSO4 va NaCl; B)SnCl2 va KI?

  6. Har qanday metallning ekvivalenti va elektrokimyoviy ekvivalentiga teng massasini ajratib chiqarish uchun elektrolitdan 5 A li tokni qancha vaqt davomida o‘tkazish kerak?

  7. Quyidagi reaksiya qo‘rg‘oshin akkumulyatorida katodda qaysi vaqtda, undan tok olayotgan yoki uni zaryadlayotgan vaqtda, sodir bo‘ladi: PbO2(qattiq)+2e + 4H+ +2SO42- → 2PbSO4(qattiq) + 2H2O?

  8. Protektor sifatida tanlangan metallning rolini izohlang.

  9. Korroziyadan elektrokimoviy himoyada ishlatiladigan elektr tokining xizmati nimada?

  10. Xrom guruhchasi elementlari xossalarining VI guruh asosiy guruhchasi elementlariniki bilan o‘xshashligi va farqi nimalarda namoyon bo‘ladi ?

  11. Xrom (VI) ning oksidlovchilik, xrom (III) ning esa qaytaruvchilik xossalari qanday muhitda kuchliroq namoyon bo‘ladi?

  12. Quyidagi o‘zgarishlarni qanday qilib amalga oshirish mumkin:

  13. Cr2O3 → K2CrO4 → K2Cr2O7 →Cr2(SO4)3 → K3[Cr(OH)6]?

  14. CrCl3 + NaBiO3 + NaOH → (Reaksiya tenglamasini tugallang)

  15. Quyidagi juft holda keltirilgan eritmalar o‘zaro aralashtirilganda qanday o‘zgarish roʻy beradi: a)Na3Cr(OH)6 va NH4NO3; b)Sr2(SO4)3 va Na2S; v)Sr2(SO4)3 va K2SO3? Tegishli reaksiyalar tenglamalarini yozing

  16. Na2Cr2O7 + H2S + H2SO4 → (Reaksiya tenglamasini tugallang)

  17. K2Cr2O7 ga sulfat kislotali muhitda vodorod peroksidn ta’sir qilinsa xrom peroksidi CrO5 hosil bo‘ladi. Reaksiya tenglamasini va xrom peroksidining grafik formulasini yozing.

  18. CrO5 + H2SO4 → O2 + ... (Reaksiya tenglamasini tugallang).

  19. Quyidagi oksidlardan qaysi biri suvda eriydi, qizdirilganda parchalanadi va kuchli oksidlovchi bo‘ladi CrO3, MoO3, WO3?

  20. Xrom guruhchasi elementlarning H2EO4 tarkibli kislotalaridan qaysi biriniki eng kuchli bo‘ladi? Javobingizni izohlang.

  21. Xromning tarkibida ikkita yoki uchta xrom atomi bir bo‘lgan polikislotalarining grafik formulalarini yozing.

  22. Eruvchan molibdat va volframat eritmalariga mo‘l H2S bilan ta’sir qilinsa tiotuzlar hosil bo‘ladi, ular kislotalar ta’sirida MoS3 va WS3 hosil qilib oson parchalanadi. Bunday jarayonlarga mos bo‘lgan reaksiyalar tenglamalarini yozing.

  23. Quyidagi kompleks birikmalarning koordinatsion formulalarini yozing; CrCl3∙6H2O; CrCl3∙3KCN; CrBr3∙KBr∙2NH3; CrC13∙KCN K2SO3; CrCl3∙Cr2(SO4)3 15NH3; CrC13∙2KCN ∙NH3; Cr(NO2)3∙2NaI∙NaBr; K2SO4∙Cr2(SO4)3∙4H2O.

  24. (NH4)6W7O24+ H3PO4 + HNO3 → (Reaksiya tenglamasini tugallang).

  25. Mn(II) dan Mn(VII) ga o‘tganda oksid va gidroksidlarning kislotalik-asoslik xossalari qanday o‘zgaradi? Nima uchun?

  26. Oq rangli Mn(OH)2 gidroksidi nam holida havoda barqarormi? Aks holda qanday jarayon sodir bo‘ladi?

  27. Marganetsdan reniygacha bo‘lgan elementlarning oksidlanish darajasi yuqori va past bo‘lgan birikmalarining barqarorligi qanday o‘zgaradi?

  28. Oksidlanish reaksiyasini amalga oshirish uchun kaliy permanganat yoki kaliy perrenatlardan qaysi biridan maqsadga muvofiq foydalanish kerak?

  29. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang: a)KMnO4 → ; b)NH4ReO4 → ; v)MnCl2 + NaOH + Br2 → ; g) KMnO4 + H2SO4 + NaNO2 → ;

  30. Nima uchun [MnC16]2- va [CrCl6]3- kompleks anionlar bir xil magnit xossaga ega?

  31. MnSO4 va KMnO4 larning suvli eritmasida teskari disproportsiyalanish reaksiya sodir boʻlishi mumkin. Unda nima hosil boʻladi? Reaksiya tenglamasini yozing.

  32. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang.

  1. KMnO4 + H2S + H2O → ; b)Mn(NO3)2 + NaBiO3 + HNO3 → ;

  1. Mn(II) ning akvakompleksi ichki orbitallik boʻladimi yoki tashqi orbitallik?

  2. Qanday alomatlar asosida d-elementlar temir va platina guruhchasi metallari oilachalariga boʻlingan?

  3. Temir, kobalt va nikel birikmalaridan ushbu elementlarning eng barqaror oksidlanish darajasi qanday?

  4. Fe - Co - Ni E(II) va E(III) birikmalarining barqarorligi qanday oʻzgaradi? Birikmalarning qanday turi Co(III) uchun eng barqaror?

  5. a) FeCl2 va FeCl3; b)FeCl3 va NaFeO2 tuzlarining gidrolizlanish darajalarini taqqoslang.

  6. Quyidagi birikmalar juftining eritmada oʻzaro ta’sirlashuvi natijasida temir(III) sulfid olish mumkinmi: a)FeCl3 va H2S; b)Fe(NO3)3 va (NH4)2S? Javobingizni miqdoriy dalillar asosida tasdiqlang.

  7. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang;

a)NiSO4 + NaOH + CaOCl2 →; b)Ni(OH)3 + HCl →

  1. Kaliy ferrat K2FeO4ni quyidagi yoʻllar bilan oling: a)Fe2O3 ni KNO3 va KOH aralashmasi qoʻshma suyuqlantirib; b)Fe(OH)2 ni choʻkmasiga ishqor ishtirokida KClO ni ta’sir ettirib.

  2. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang:

a)K2FeO4 + NH3 + H2SO4 → ;
b)FeCI3+ Br2 + KOH → ;
v)Co2O3 + HCl →

  1. Fe2O3 ni Na2CO3 bilan va Fe(OH)2 ni NaOH bilan qoʻshib suyuqlantirib natriy ferrit NaFeO2 ni oling. Bunday reaksiyalar temir (II) birikmalar uchun kuzatilish mumkinmi?

  2. Nima uchun temir (III) sulfid va yodidlar hosil boʻlaolmasligini tushuntiring. Quyidagi reaksiya tenglamalarini tugallang:

a)Fe3+ + I- → ; 6)Fe2(SO4)3 + (NH4)2S → ;

  1. Neytral va kislotali muhitlarda ferrat ioni saqlanib qolaoladimi? Quyidagi reaksiya tenglamasini tugallang: K2FeO4 + HCl → ;

  2. 0,01 M li ESO4 (E - Fe, Co, Ni) larning ayrim - ayrim eritmalaridan H2S ni oʻtkazib FeS, CoS va NiS choʻkmalarni hosil qilish mumkinmi?

  3. Temirni korroziyadan saqlashning qanday usullari ma’lum?

  4. Fe(III) ioni uchun xos boʻlgan sifaf reaksiyalarni keltiring.

  5. Temir, kobalt va nikel (II) va (III) larning karbonatlari suvli eritmalarda mavjud boʻlaoladimi? Javobingizni isbotlang.

  6. Platina guruhcha metallarining oʻzaro oʻxshashliklari nimalar va ular qanday faktorlarga bogʻliq?

  7. Fe, Ru, Os; Co, Rh, Ir va Ni, Pd, Pt vertikallari boʻyicha metallarning oʻzaro oʻxshashligi nimada koʻrinadi?

  8. Oksidlanish darajasi (III) boʻlgan platina qatori metallari kompleks. ionlari qanday shaklga ega? Koordinatsion poliedrlarning bunday shaklini qanday AO larning gibridlanishi bilan tushuntirish mumkin?

  9. Platina qatori metallarining qaysi biri oʻz birikmalarida (IV) oksidlanish darajasini namoyon qiladi? U birikmalar uchun qanday koordinatsion son xos boʻladi?

  10. Os + KNO3 + KOH → (Reaksiya tenglamasini tugallang).

  11. Platina qatori metallaridan qaysilari oʻz birikmalarida (VIII) oksidlanish darajasini namoyon qiladi? Misollar keltiring

  12. OsO4 va RuO4 lar kislota oksidlarimi yoki asos oksidlarimi?

  13. Koordinatsion son nima? Koordinatsion son qiymati nimaga bogʻliq boʻladi? Berilgan kompleks birikmani hosil qiluvchi ionning koordinatsion soni doimiymi?

  14. Ligandlarning dentatliligi deganda nima tushuniladi? Misollar keltiring?

  15. Koordinatsion soni koordinatsion sferadagi ligandlar soniga teng deb hisoblash mumkinmi? Javobingizni izohlang.

  16. Quyidagilardan qaysi biri ichki kompleks birikmalarga tegishli boʻladi: [Pt(en)2]Cl2 yoki [Pt(NH2CH2COO)2]? Javobingizni izohlang.

  17. Koʻp yadroli birikmalarda qanday atomlar yoki atomlar guruhi koʻprikcha vazifasini bajarishi mumkin?

  18. PtCl2Br2(NH3)2 birikmasining barcha izomerlarini yozing va nomlang.

  19. Kumish xloridning ammiak, natriy tiosulfat, kaliy sianid eritmalarida eriydiganlarini aniqlang. Tegishli reaksiyalar tenglamasini yozing.

  20. Bosqichlar konstantalari nima va ular umumiy konstanta bilan qanday munosabatda boʻladi? Misollar keltiring.

  21. Nima uchun ammiakning suvli eritmasi ishqoriy, ammiakatlarniki esa kislotali muhitni koʻrsatishini tushintiring.

  22. Quyidagi oʻzgarishlarning kimyoviy tenglamalarini yozing: Ag+ → Ag(NH3)2)+ → AgI → [Ag(CN)2]+ → Ag2S.

  23. CHiziqli, tetraedrik, kvadrat va oktaedrik shakldagi komplekslarga qanday turdagi gibridlanish mos keladi?

  24. Nima uchun [NiCl4]2- paramagnit, [Ni(CN)4]2- diamagnit xossaga ega?

  25. Qanday komplekslar yuqori, qanday komplekslar esa past spinli komplekslar deb ataladi? Misollar keltiring.

  26. Markaziy atomi d3 yoki d6 elektron konfiguratsiyasiga ega boʻlgan oktaedrik kompleks ionning barqarorligini kristall maydon nazariyasi asosida qanday tushuntirish mumkin?

  27. Metallning bir xil ioni ham diamagnit, ham paramagnit kompleks birikmalar hosil qilishi mumkinmi? Misollar keltiring.

  28. Fe(II) va Co(III) geksaammiakatlarining dipol momenti tegishli ravishda 4, 6 va 0 teng. Shunga asoslanib, nima uchun komplekslardan biri barqarorroq ekanligini tushuntiring?

  29. Nima uchun Cr(III) har xil ligandlar bilan faqat ichki orbitallik va yuqori spinlik oktaedrik komplekslar hosil qiladi?

  30. d6-Elektron konfiguratsiyaga ega boʻlgan past spinli oktaedrik komplekslarning yuqori darajada barqarorligini qanday tushuntirish mumkin?

  31. Qanday (kuchli yoki kuchsiz) maydon tashkil qiluvchi ligandlar bilan Co(III) komplekslari kuchli oksidlovchi, Co(II) komplekslari esa qaytaruvchi xossalariga ega boʻladi?

  32. Nima uchun markaziy ionlari Cu(I), Ag(I), Zn(II), Cd(II), Al(III) boʻlgan kompleks ionlar rangsiz?

  33. 0,1 mol/l konsentratsiyali bir xil hajmli KBr va Na3[Ag(S2O3)2] eritmalar aralashtirilganida AgBr choʻkmasi tushadimi, agar shu aralashmaga konsentatsiyasi 0,1 mol/l boʻlgan natriy tiosulfat Na2S2O3 eritmasi qoʻshilsa? (Kbeq[Ag(S2O3)2]3- = 2,5∙10-14)

  34. Li, Na va K lar havoda yondirilganda qanday birikmalarni hosil qiladi?

  35. Ishqoriy metallar tuzlarining suyuqlanmalaridan ularni siqib chiqish potensiallari qonuniy ravishda litiydan seziygacha oʻsib boradi. Nima uchun bunday qonuniyat ushbu tuzlarning suvli eritmalarida bajarilmaydi?

  36. Nima uchun qizdirilganda metall holdagi natriy kaliyni uni tuzlaridan siqib chiqara oladi?

  37. Ishqoriy metallarning gidroksidlari qanday yoʻl bilan olinadi?

  38. Li - Cs qatorida gidroksidlarning asoslik xossasi qanday oʻzgaradi?

  39. Quyidagi oʻzgarishlar tenglamalarini yozing:

a)NaCl → NaOH → Na2CO3 → NaNO3 → NaNO2;
b)NaCl → Na → Na2O2 → Na2O → Na2SO4.

  1. Na2O2 + KMnO4 + H2SO4 → (Reaksiya tenglamasini tugallang)

  2. Quyidagi birikmalarning tuzilishi qanday: K2O, K2O2, KO2 va KO3? Hamma ishqoriy metallar ham ozonidlar hosil qiladimi?

  3. Reaksiyalar tenglamasini tugallang

a)KO3 + KI + H2SO4 → ;
b)KO3 + H2O → ;

  1. Ishqoriy metallarning gidridlari qanday olinadi? Ular qanday xossalarga ega? Ularga kimyoviy bogʻlanishni qanday turi xos?

  2. NaH + H2O → (Reaksiya tenglamasini tugallang).

  3. Nima uchun ishqoriy metallar ftoridlaridan litiy ftoridi eng kam eriydi, perxloratlardan esa - rubidiy va seziy perxloratlari shunday xossani namoyon qiladi?

  4. Reaksiyalar tenglamasini tugallang:

a)NaN3 + NaNO3 → ;
6)Na3N + H2O →

  1. II guruh s-elementlarini toza holda olish uchun qanday usullar ishlatiladi? Oʻzgarishlar amalga oshirilganidagi sharoitlarni koʻrsating va reaksiyalar tenglamalarini yozing.

  2. Berilliy va magniylarning suv, ishqor va kislotalarga munosabati qanday? Tegishli reaksiyalar tenglamalarini yozing.

  3. Quyidagi kelgirilgan tuzlar juftidagi qaysi tuz: Be(NO3)2 yoki Na2BeO2, shunindek BeSO4 yoki MgSO4 kuchliroq gidrolizga uchraydi? Tegishli reaksiyalar tenglamalarini yozing.

  4. Nima uchun yonib turgan magniyni suv bilan oʻchirish mumkin emas? Tegishli reaksiyalar tenglamalarini yozing.

  5. Tushuntiring, nima uchun kalsiy xlorid yoki kalsiy nitrat eritmalaridan CO2 oʻtkazilganda kalsiy karbonat choʻkmasi tushmasligi ammo CO2 kalsiy gidroksid eritmasiga ta’sir qilinsa, choʻkma tushadi?

  6. Uglerod dioksidi bilan toʻyingan suv bilan magniy asta sekin reaksiyaga kirishib erib ketadi. Ushbu reaksiyaning tenglamasini tuzing.

  7. Ca(II) va Ba(II) ionlarining konsentratsiyalari oʻzaro teng boʻlgan eritmaga suyultirilgan natriy sulfat eritmasi qoʻshilsa, qanday choʻkma birinchi boʻlib tushadi?

  8. Reaksiyalar tenglamasini tugallang:

a)BaO2 +Cr2(SO4)3 + NaOH → ;
b)BaH2 + CO2 → ;

  1. Berilliy va alyuminiylar xossalarining oʻxshashligining sababi nimada? Ular gidroksidlarining aralashmasini qanday ajratish mumkin? Tegishli reaksiyalarning tenglamalarini yozing.

  2. Ma’lumki, ishqoriy metall berillatining eritmasi qizdirilsa choʻkma ajralib chiqadi, lekin beriliy xloridni eritmasi qizdirilsa choʻkma hosil boʻlmaydi. Kuzatiladigan hodisani tushuntiring.

  3. Ohak, soʻndirilgan ohak, natron va xlorli ohak deb nimani ataydilar? Har bir modda qanday olinadi?

  4. II guruh s-elementlarining qaysi birikmalari qurituvchi sifatida ishlatiladi?

  5. Reaksiyalar tenglamasini tugallang:

a)NH4Cl + Ca(OH)2 → ….
b)Ca(H2PO4)2→ …. ;
v)BaO2 + MnO2 → …;

  1. Nima sababdan BF3 molekulasi boshqa molekulalar yoki ionlarni, masalan H2O yoki NH3 molekulalarini yoki F- ionlarini, oʻziga qoʻshib oladi ?

  2. Nima sababdan oddiy sharoitda BH3 oʻrniga B2H6 hosil boʻladi?

  3. Nima sababdan borat kislota kislotalik xossasini, boshqa kislotalardan farqli ravishda, suv bilan birikib B(OH)4- hosil qilish natijasida namoyon qiladi? Ushbu reaksiya tenglamasini yozing va uning borishining sababi nimada ekanligini tushuntiring.

  4. Alyumotermiya usuli bilan kalsiyni olish mumkinmi? Javobingizni izohlab bering.

  5. Ishqoriy va ishqoriy yer elementlarining uchinchi guruh asosiy guruhchasi elementlari bilan eng muhim oʻxshashligi va farqlari nimalardan iborat? Misollar keltiring.

  6. Borni borat kislotadan, alyuminiyni uning oksididan olish reaksiyalarining tenglamalarini yozing.

  7. Ortoborat kislotasi necha bosqichda dissotsilanadi? U qizdirilganda qanday oʻzgarishlar kuzatiladi? Tegishli reaksiyalarning tenglamalarini yozing.

  8. BO33- va BH4- ionlar qanday geometrik konfiguratsiyaga ega?

  9. Nima uchun BCl3 molekulasi mavjud, lekin BH3 molekulasi mavjud emas?

  10. Reaksiyalar tenglamasini tugallang:

a)B4H10 + HCl →...;
b)H3BO3 + NaOH → …;

  1. Nima uchun alyuminiy faqat ishqor qoʻshilgan suvdagina vodorodni siqib chiqara oladi?

  2. Nima sababdan alyuminiy gidroksidini hosil qilish uchun ishqorlarning oʻrniga ammoniy gidroksidi qoʻllanadi?

  3. Nima sababdan A12S3 faqat suvsiz muhitda, masalan, suvsiz alyuminiy sulfatga yuqori temperaturada vodorod ta’sir ettirish yoʻli bilan olinadi? Ushbu reaksiya tenglamasini yozing.

  4. Galliy guruhchasi elementlari birikmalarida eng barqaror oksidlanish darajasi nechaga teng?

  5. Galliy guruhchasi elementlari qatorida (I) va (III) gidroksidlaridan qaysi elementlarniki eng kuchli oksidlovchi va eng kuchli asos boʻladi?

  6. Oksidlanish darajasi (I) boʻlgan talliy birikmalarining eng barqaror ekanligini qanday tushuntirish mumkin?

  7. GaF3 va GaC13 larning suyuqlanish temperaturalari oʻzaro juda katta farq qilishini (tegishlicha 1000 va 78°C) qanday tushuntirish mumkin?

  8. Normal elektrod potensiallarning qiymatiga asoslanib, Tl2(SO4)3 vositasida quyidagi moddalarni oksidlash mumkin yoki mumkin emasligini aniqlang:

  9. a)HCl; b)HBr; v)HI; g)H2O2; d)H2S.

  10. Indiy (III) tiotuzini xlorididan olinish reaksiyasi tenglamasini yozing.

  11. Tl2SO4+ KOH +Br2 → (Reaksiya tenglamasini tugallang).

  12. Nima sababdan mis guruhchasi elementlari qiymati birdan yuqori boʻlgan oksidlanish darajasini ham namoyon qilishi mumkin?

  13. Misdan yasalgan buyumlarning havoda koʻkarib, kumushdan yasalganlarini esa qorayib ketishi qanday tushuntiriladi?

  14. Nima sababdan AgCl, AgBr va AgI lar KCN eritmasida yaxshi eriydi, ammiakli eritmada esa faqat AgCl va AgBr lar erishi mumkin, AgI esa erimaydi?

  15. Quyidagi mis(II) birikmalar biri-biriga oʻtishlarini qanday qilib amalga oshirish mumkin:

a) sulfat → asosli karbonat → oksid → gidroksid → gidroksosulfat → ammiakat → xlorid;
b)Cu →Cu(NO3)2 → [Cu(NH3)4](NO3)2 → CuS → Cu(NO3)2 → CuO → (CuOH)2SO4 → CuCl2 → Cu.

  1. Cu(OH)2+KClO2+KOH → ; (Reaksiya tenglamasini tugallang).

  2. Agar [Ag(NH3)2]Cl ning suvli eritmasiga nitrat kislotasi ta’sir qilinsa, nima kuzatiladi? Kimyoviy reaksiyaning tenglamasini yozing.

  3. Reaksiyalar tenglamasini tugallang: a)Au + HCl + C12 → …; b)Au(OH)3 +H3PO3 → …;

  4. H[AuCl4] + KI → …; (Reaksiya tenglamasini tugallang).

  5. Quyidagi savollarga qanday javoblar berish mumkin:

    1. Zn2+, Cd2+ va Hg2+ ionlarini H+ ion bilan taqqoslaganda qaysi birining oksidlovchi xossasi kuchliroq;

    2. Zn, Cd va Hg metallarini H2 bilan taqqoslaganda qaysi birining qaytaruvchi xossasi kuchliroq?

  6. II guruh d-elementlari ichki orbital komplekslarni hosil qila oladimi? Izohlangan javob bering.

  7. Quyidagi oʻzgarishlarni qanday qilib amalga oshirish mumkin; Na2[Zn(OH)4] → (ZnOH)2SO4 → ZnSO4 → ZnCl2?

  8. Kadmiy va ruxlardan farqli ravishda simob uchun +2 va +1 oksidlanish darajalar xosligini qanday tushuntirish mumkin?

  9. Nima uchun rux xlorid eritmasidan H2S oʻtkazilganda metall sulfidi faqat qisman choʻkmaga tushadi, lekin H2S rux atsetat eritmasidan ZnS ni toʻla choʻkmaga tushiradi?

  10. Simobning HgCl2 va Hg(CN)2 lar kabi tuzlarining past darajada dissotsilanishini qanday tushuntirish mumkin?

  11. HgCl2 - HgBr2 - HgI2 qatorida tuzlarning suvda eruvchanligini keskin kamayishini qanday tushuntirish mumkin?

  12. Simob (II) nitrat va simob (I) nitratlardan qaysi biri, kuchliroq gidrolizlanadi? Javobni isbotlang.

  13. Reaksiya tenglamasini tugallang: K2[HgI4] + KOH → …;

  14. Skandiydan lantanga oʻtganda elementlarning oksid va gidroksidlarining xossalari qanday oʻzgaradi?

  15. Skandiy gidroksidining amfoterlik xossasini reaksiya tenglamalariga tayangan holda isbotlang.

  16. Sc(NO3)3 va La(NO3)3 larning bir xil molyar konsentratsiyali eritmalarining qaysi birida pH qiymati kattaroq boʻladi va nima sababdan?

  17. Skandiy guruhcha elementlari suv bilan reaksiyaga kirisha oladimi?

  18. Qanday usullar bilan skandiy, ittriy, lantan va lantanoidlarni bir-biridan ajratish mumkin?

  19. Nima uchun siyrak yer elementlari oʻxshash xossalarni namoyon qiladi?

  20. Lantanoidlarning oksidlanish darajasi (III) ga teng boʻlgan birikmalarining eng barqarorligini qanday izohlash mumkin?

  21. Qaysi lantanoidlarning birikmalari uchun II va IV oksidlanish darajasi ayniqsa xos boʻladi? Misollar keltiring.

  22. Quyida keltirilgan tuzlardan qaysi birlari eritmalarda chuqurroq gidrolizga uchraydi. a)Ce(SO4)2 yoki Ce2(SO4)3; b)LaCl3 yoki LuCl3?

  23. Reaksiya tenglamalarini yozing:

a)La(NO3)3 → … ;
b)Ce(SO4)2 +NaNO2 + H2O → …;

  1. Nima uchun aktinoidlar kimyoviy xossalari boʻyicha oʻzaro bir-biridan lantanoidlarga nisbatan koʻproq farq qiladi?

  2. Aktinoidlarning birikmalari uchun qanday oksidlanish darajalari koʻproq xos boʻladi?

  3. Aktinoidlarning oksid va gidroksidlarining xossalari ularning oksidlanish darajasiga qanday bogʻlangan?

  4. Nima uchun oxirgi yettita aktinoidlar birikmalarda yuqori oksidlanish darajasini koʻrsatmaydi?

  5. Transuran elementlar sintezi qanday reaksiyalar asosida amalga oshiriladi?

  6. 235U va 238U izotoplari bir-biridan qanday usullar vositasida ajratiladi?

  7. Plutoniy, uran va ameritsiylarning qanday kimyoviy xossalaridagi farqlar ularni bir-biridan ajratish usullarining asosida yotadi?

  8. Reaksiya tenglamalarini yozing:

a)U(SO4)2 + K2Cr2O7 + H2SO4 → …;
b)UO2Cl2 + CrCl2 + HC1 → …;

  1. Quyidagi oʻzgarishlarda radioaktiv parchalanishning qanday turi namoyon boʻladi:

a)22688Ra → 22286Rn;
b)23993Np → 23994Pu;
v)15262Sm → 14860Nd;
g)11146Pd → 11147Ag;?

  1. Titan guruhchasi elementlarining birikmalarida qanday oksidlanish darajalari namoyon boʻladi?

  2. Titan, sirkoniy va gafniylar kislota va ishqorlarda eriydimi? Tegishli reaksiyalarning tenglamalarini yozing.

  3. Ti + HNO3 + HF → …; (Reaksiya tenglamasini yozing)

  4. Ti(III) pa Ti(IV) larni tutgan birikmalar kimyoviy reaksiyalarda aksariyat hollarda qanday oksidlovchilik yoki qaytaruvchilik xossalarini namoyon qiladi?

  5. Quyida keltirilgan gidroksidlardan qaysilari kuchliroq asos xossasini namoyon qiladi. a)Ti(OH)4 yoki Zr(OH)4 b) Ti(OH)4 yoki Ti(OH)3? Javobni izohlang .

  6. Quyidagi qatorlarda oksidlar barqarorligining oʻzgarishini taqqoslang va farqining sababini tushintiring: TiO2 - ZrO2 - HfO2 va GeO2 - SnO2 - PbO2.

  7. Sirkoniy va titan tetraxloridlarining gidroliz reaksiyasining tenglamasini yozing. Qaysi birida gidroliz chuqurroq boradi? Nima uchun?

  8. Peroksotitanat kislotaning grafik tasvirini keltiring.

  9. Quyidagi juft birikmalardan qaysi biri yuqoriroq gidroliz darajasiga ega: a)TiCl2 yoki TiCl4. b) ZrOCl2 yoki ZrCl4; v) TiCl4 yoki ZrCl4; g)TiOSO4 yoki ZrOSO4?

  10. Quyidagi qatorda kislota asos xossalari qanday oʻzgaradi: VO - V2O3 - VO2 - V2O5?

  11. Quyidagi oksidlardan qaysi biri kislotaliroq: a) V2O5 yoki Nb2O5 b) V2O5 yoki As2O5?

  12. V2(SO4)3 + K2Cr2O7 + H2SO4 → (reaksiya tenglamasini tugallang).

  13. Quyidagi ionlarda vanadiyning oksidlanish darajasini aniqlang: V4O92-, VO2+, V3O93-, V10O286-, V4O92-, V2O74-, VO2+. Bunday ionlarga ega boʻlgan birikmalardan misollar keltiring. Bunday ionlarni eritmada mavjud boʻlishi muhitning pH iga qanday bogʻliq?

  14. Natriy tiovanadat NaVS3 ni quyidagi birikmalardan olish reaksiyalari tenglamalarini yozing: a) vanadiy (V) sulfid; b)natriy metavanadat.

  15. Niobiy va tantalning zar suvida erimasligini, lekin konsentrlangan HF va HNO3 lar aralashmasida erishini qanday tushuntirish mumkin?

  16. Oʻzaro aralashgan holda boʻlgan niobiy va tantalni bir-biridan ajratishning qanday usullari mavjud? Ular nimaga asoslangan?

  17. Nodir gazlarning bir atomliligi qanday usul bilan isbotlangan?

  18. Nodir gazlarning asosiy tabiiy manbalari va ularning olinish usullari.

  19. Klatrat birikmalar deb nimaga aytiladi? Nodir gazlarning qanday klatrat birikmalari olingan?

  20. Kripton, ksenon, radonlar ftor bilan bevosita ta’sirlashganda qanday birikmalar hosil qiladilar? Bu birikmalar qanday xossalarga ega?

  21. Ksenon va kriptonlarning kislorod tutgan birikmalarini keltiring. Ular qanday xossalarga ega? Tegishli kimyoviy reaksiyalar tenglamalarini yozing.

  22. XeF2, XeF4, XeF6, XeF8 va XeO4 dagi kimyoviy bogʻlanishning tabiati va molekulalar tuzilishini tushuntiring.

  23. Reaksiya tenglamalarini tugallang a)Ba2XeO6 + H2SO4 → … ; 6)MnSO4 + Na4XeO6 + H2O →

  24. Valent bogʻlar va molekulyar orbitallar usuli nazariyalariga asoslanib, HeH, HeH+, HeF va He2+ zarrachalarning mavjud boʻlishi mumkinligini tushuntiring.

  25. Nodir gazlar birikmalarining yuqori oksidlovchilik xossasiga egaligini hisobga olgan holda, kaliy bromatning ksenon diftoridi bilan kaliy perbromatgacha oksidlanish reaksiyasining tenglamasini yozing.

  26. Mishyak guruhchasi elementlarning fizikaviy va kimyoviy xossalarining o‘xshashligi va farqlari. Elementlarning elektrod potensiallari qatoridagi o‘rni. Ularning kislota, ishqor va galogenlar bilan reaksiyalari. Element har xil oksidlanish darajasiga ega bo‘lgan birikmalarining barqarorligini o‘zgarishi.

  27. Mishyak guruhchasi elementlarining vodorod birikmalarini umumiy xarakteristikasi, ularning barqarorligi va qaytaruvchilik xossalarining o‘zgarishi.

  28. Mishyak guruhchasi elementlarining kislorodli birikmalari, ularda amfoter va oksidlovchilik-qaytaruvchilik xossalarining namoyon bo‘lishi.

  29. Mishyak guruhchasi elementlarini sulfidlari va ularning kislota - asos xossalari; tiotuzlarni hosil qilish qobiliyati; tiotuzlarning beqarorligi.

  30. Mishyak guruhchasi elementlarining suv, xlorid va suyultirilgan sulfat kislotaga munosabati qanday? Javobni izohlang.

  31. Quyidagi reaksiyalar tenglamalarini tugallang:

a)As + Cl2 + H2O→ ;
b)NaAsO2 + HCl + Zn → ;
v)AgNO3 + AsH3 + H2O→ ;
g)AsCl3 + KH2PO2 + H2O

  1. Mishyak va surma kislorodda yonganda qanday oksidlar hosil bo‘ladi?

  2. Quyidagi qatorlarda: a)As2O3 - Sb2O3 - Bi2O3; b) As2O5 - Sb2O5 - Bi2O5, kislota - asos va oksidlovchilik - qaytaruvchilik xossalarining o‘zgarishini ko‘rsating.

  3. AsCl3 va Na3AsO4 tuzlaridan qaysi biri chuqurroq gidrolizga uchraydi? Nima uchun?

  4. Qanday moddalar vositasida Sb(OH)3 va Bi(OH)3 larni ularning choʻkma aralashmasidan ajratish mumkin?

  5. Mishyak guruhchasi elementlari uch xloridlaridan qaysi biri chuqurroq gidrolizga uchraydi? Nima uchun?

  6. Eritmada Sb(III) va Bi(III) ionlari bor. Qanday reaktivlar ta’sirida ularni bir-biridan ajratish mumkin? Tegishli reaksiyalar tenglamalarini keltiring.

  7. Mishyak guruhchasi elementlarini E2S3 tipdagi sulfidlari aralashmasiga natriy sulfid ta’sir qilindi. Kuzatilgan reaksiyalar tenglamalarini yozing.

  8. Bi2S3 qaysi moddani ta’sirida erishi mumkin? Reaksiya tenglamasini yozing.

  9. Nima uchun Na3AsO4 ga xlorid kislotasi muhitida H2S ta’sir qilinganda As2S5 dan tashqari As2S3 va S ham hosil bo‘ladi? Tegishli reaksiyalar tenglamalarini yozib, javobingizni izohlang.

  10. Sb2O3 + KMnO4 + H2SO4 →(Reaksiya tenglamasini tugallang).

  11. Quyidagi birikmalardan qaysi biri eng kuchli oksidlovchi: a)Na3AsO4; b)Na[Sb(OH)6]; v)KBiO3? Nima sababdan?

  12. Quyidagi reaksiyalarda Bi(III) ning oksidlanish darajasi qanday o‘zgarishi mumkin:

a)Bi(NO3)3 + Br2 + NaOH → ;
b)Bi(OH)3 + K2S2O8 + KOH
(Reaksiyalar tenglamasini tugallang).

  1. Quyidagi reaksiyada kaliy vismutat qanday xossasini ko‘rsatadi:

KBiO3 + Mn(NO3)2 + HNO3 → ? (Reaksiya tenglamasini tugallang).
As2S5 + HNO3 → (Reaksiya tenglamasini tugallang).
(C6H10O5)n + HNO3(kons) → (Reaksiya tenglamasini tugallang)

  1. Konsentrlangam nitrat kislotani kumush va fosfor hamda suyultirilgan nitrat kislotani mis va magniy bilan reaksiyalari tenglamalarini yozing.

  2. Natriy, mis va kumush nitratlarning parchalanish reaksiyalarini yozing. Nima uchun bu tuzlarning parchalanish natijalari har xil?

  3. Quyidagi tuzlar parchalanganda qaysi bir metall nitratidan uning oksidi hosil bo‘ladi: KNO3, AgNO3, Co(NO3)2, Ca(NO3)2, Au(NO3)3?

Download 279 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling