Komputer injinering fakulteti

MUHAMMAD AL-XORAZIMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNVERSITETI FARG’ONA FILIALI
KOMPUTER INJINERING FAKULTETI
716-20-GURUH TALABASI
MAMASOLIYEV BOBUR QURBONALI O‘G‘LINING
“MA’LUMOTLAR BAZASI”
FANIDAN AMALIY MASHG‘UOTI
Farg‘ona – 2023 yil

MAVZU: Relyatsion ma`lulot modeli. Ma`lumotlar bazasida munosabatlar

Reja:
1. Relyatsion modelining asosiy tushunchalari.
2, Ma`lumotlarni tasvirlashda jadvallardan foydalanish.
3, MB da munosabatlar
Relyatsion ma`lulot modeli. Ma`lumotlar bazasida munosabatlar.
Ma`lumotlarni relyatsion modeli asosida munosabat tushunchasi yotadi. Munosabatni 2 o`lchamli jadvallar yordamida tasvirlash qulay. Jadval tushunarli, ko`rimli va inson uchun oddiy. Munosabatlar to`plami ma`lumotlarni saqlash uchun ishlatilishi mumkin. Shu bilan birga ular orasidagi bog`lanishlarni modellashtirish imkonini beradi.
Ma`lumotlarni relyatsion modeli asosida munosabat tushunchasi yotadi. Munosabatni 2 o`lchamli jadvallar yordamida tasvirlash qulay. Jadval tushunarli, ko`rimli va inson uchun oddiy. Munosabatlar to`plami ma`lumotlarni saqlash uchun ishlatilishi mumkin. Shu bilan birga ular orasidagi bog`lanishlarni modellashtirish imkonini beradi.
Relyatsion yondashuv asosiy tushunchalari.

• Ma’lumotlar toifasi – relyasion MB saqlanadigan ma’lumot qiymatlari;
• Domen – domenlar ma’lumotlarni ayrim asosiy turlarini aniqlash orqali o‘rnatiladi
• Atributlar – jadval ustunlar nomlari;
• Bog‘lanish – relyation so‘zidan olinib munosabatni bildiradi;

Birlamchi kalit – bu kalit tashqi MB bilan bog‘lanishni o‘rnatish uchun xizmat qiladi.

MB jadvallari strukturasi
MBdagi bog`lanishlar

• Birlamchi kalit ustun – ma’lumotlar bazasidagi ma’lumotlarni tartiblaydi hamda ushbu ustun orqali boshqa jadvallarni ulanish imkoniyati yaratadi.
• Tashqi kalit ustun – ushbu ustun orqali boshqa jadvalarni birlamchi kalitli ustun bilan bog‘lanib ma’lumotlar guruxlanadi.