Kompyuter arxitekturasining rivojlanishi

Zamonaviy kompyuterlarda xotira ierarxiyasi.
Protsessor registrlari,protsessor keshi, Asosiy xotira,Elektron disklar, Magnit disklar, Magnit lentalar, Xotira qurilmasining sig'imi, Murojat vaqti,Bit bitning narxi va yana bir nеchta oraliq satxlarni qo’shish mumkin. Xar hil ko’rinishdagi hotiralar iеrarxiyaga, murojaat vaqti kamayib borishi, narxini oshishi va sigimi oshishi tarzida birlashishi mumkin
Xotira ierarxiyasi, xotiraga bir xil bo’lmagan ruxsatlilik tizimlari (NUMA), NUMA arxitekturasining nomi (Non-Uniform Memory Access) Bir xil bo`lmagan xotiraga kirish sifatida tarjima qilinishi mumkin. NUMA tizimlarida har bir protsessor lokal xotira (ЛП) ga ega, u hisoblash tizimining umumiy xotirasining bir qismi sifatida ko'rib chiqiladi va bitta manzil maydonida alohida manzillar to'plamiga ajratiladi.NUMA (Cache Coherent Non-Uniform Memory Architecture - Keshlarning uzviyligini ta'minlab, bir xil bo`lmagan xotiraga kirish) arxitekturasi shina asosida amalga oshiriladi.
Apparat shinadagi asosan kesh-xotiraga yozish bilan bog'liq jarayonlarni kuzatadi. Protsessor o'z kesh-xotira bloklaridan birini tarkibini o'zgartirishga harakat qilganda, ushbu apparat boshqa protsessorlar kesh-xotiralaridagi o'xshash bloklarning tarkibini xuddi shu tarzda yangilaydi yoki ushbu bloklarni yaroqsiz deb belgilaydi.nccNUMA (Nob-Cache Coherent Non-Uniform Memory Architecture - Keshlarning uzviyligi ta'minlanmagan, bir xil bo`lmagan xotiraga kirish) arxitekturasi va ccNUMA o'rtasidagi farq nomdan yaqqol ko'rinib turibdi. nccNUMA arxitekturasi global ma'lumotlar uchun moslashuvchanlikni ta'minlamaydi. Bunday ma'lumotlardan foydalanish uchun “g`mxo`rlik" butunlay dasturlarga (dasturlar yoki kompilyatorlarga) tegishli. Ushbu kamchilikka qaramay, arxitektura hisoblash tizimining miqyosini, ya'ni protsessorlar sonining ko'payishini sezilarli darajada osonlashtiradi. 7.Kesh xotira xususiyatlari. Ancha katta bo’lmagan hajmga ega ,ammo nisbatan tez ishlaydigan, protsessor bilan asosiy xotira orasida joylashgan xotiraga kesh xotira deb ataladi. Kesh-xotirani qo‘llashning - bir, ikki va uch sathli variantlari mavjud.
1-sath kesh xotirasi markaziy protsessor ichida joylashgan bo’lib buyruqlar uchun,malumotlar uchun mo’ljallangan odatda 16 dan 64 kbaytgacha hajm egallaydi.
2-sath ptotsessor yonida u bilan bitta blokda joylashgan kesh xotirasi L2,512 kbaytdan 1Mbaytgacha hajmga ega.
3- sath L3 bo’lib,protsessor joylashgan plataga o’rnatilgan.bir necha megabaytga ega.
Kesh xotira tezkor xotira ko’p yadroli va grafik protsessorlarda xotirani tashkillashtirish xususiyatlari. Kesh - bu shaxsiy kompyuter protsessoridan tez-tez so'raladigan ma'lumotlarni ma'lum vaqt davomida saqlash uchun foydalanadigan yuqori tezlikda ishlaydigan xotira. Bu samaradorlikni sifat jihatidan oshiradi, chunki u protsessorga kerakli 3 ma'lumotlarni qidirish va ma'lumotlarni eng tezkor ravishda qanday olish kerakligini ko'rsatib beradi. Kesh xotirasi turli xil operatsiyalar tezligiga bevosita ta'sir qiladi, chunki u oldindan kerakli ma'lumotlarni saqlaydi. Uning ishlash printsipini oddiy misol bilan tavsiflash mumkin. Ularning ishini optimallashtirish uchun har qanday kishi ish stolidagi narsalarni ma'lum mantiqiy tartibda tartibga solishga harakat qiladi Kesh - bu yuqori tezlikda ishlaydigan xotira, bu sizga protsessorga kerakli ma'lumotlarni tezda olish imkonini beradi, buning natijasida shaxsiy kompyuterning ishlashi sifat jihatidan oshadi. ko'p yadroli protsessor bitta kompyuter protsessori integral mikrosxema ikki yoki undan ortiq alohida bilan ishlov berish birliklari, ularning har biri o'qiydigan va bajaradigan yadro deb nomlangan dastur ko'rsatmalari.
[1] Ko'rsatmalar oddiy CPU ko'rsatmalari (masalan, ma'lumotlarni qo'shish, ko'chirish va filiallarni qo'shish), lekin bitta protsessor bir vaqtning o'zida alohida yadrolarda ko'rsatmalarni bajarishi va qo'llab-quvvatlaydigan dasturlarning umumiy tezligini oshirishi mumkin. ko'p ishlov berish yoki boshqa parallel hisoblash texnikasi.
[2] Ishlab chiqaruvchilar odatda yadrolarni bitta integral mikrosxemaga birlashtiradilar o'lmoq (mikrosxemali protsessor yoki CMP deb nomlanadi) yoki bitta ichida bir nechta o'liklarga chip to'plami. Hozirda deyarli barcha shaxsiy kompyuterlarda ishlatiladigan mikroprotsessorlar ko'p yadroli.