“kompyuter injiniringi” fakulteti “Kompyuter tizimlari” kafedrasi

10Base-2 standarti. 10Base-2 standartida uzatuvchi muhit sifatida ingichka 
Ethernet koaksial kabeldan foydalaniladi. Takrorlovchisiz segmentning maksimal 
uzunligi 185 metrni tashkil qilib, segment oxirida 50 Omli terminator qo’yiladi. 
Ingichka koaksial kabel shovqindan yaxshi himoyalanmagan, mexanik jihatdan 
mustahkam emas va bir muncha tor o’tkazuvchan yo’lakka ega.
Stansiya kabelga yuqori chastotali uch tarmoqli (ya’ni bir tarmog’i tarmoq 
adapteri bilan qolgan ikki tarmog’i esa kabellarga ulanadigan) T-konnektor 
yordamida ulanadi. Bitta segmentga ulanuvchi maksimal segmentlar soni – 30 ta. 
Stansiyalar orasidagi eng kam masofa 1 m. bo’lib, kabelning har 1 metriga 
bog’lamalarni ulash uchun maxsus belgi qo’yiladi. 

---

10 Base-2 standartida 5-4-3 qoidasi bo’yicha takrorlovchilardan foydalanish 
mumkin. Bunda tarmoq 5x185 = 925 m. maksimal uzunlikka ega bo’ladi. Bu 
cheklov Ethernet standartining 2500 m. cheklovidan ancha kuchli hisoblanadi. 
Ethernet tarmog’ining qoidasi bo’yicha 1024 tadan ortiq bog’lama bo’lmasligi 
kerak, 10Base-2 standarti esa segmentga ulanuvchi stansiyalarni 30 taga, yuklamali 
segmentlar sonini 3 taga cheklaydi. Shuning uchun ham 10Base-2 tarmog’ida 
bog’lamalar soni 29x3 = 87 tadan oshmasligi zarur. 
10Base-2 standarti 10Base-5 standartiga juda yaqin hisoblanadi, faqat unda 
transiverlar tarmoq adapteri bilan birlashtirilgan. Bunda ingichka koaksial kabel 
kompyuter shassisiga ulangan tarmoq adapterining chiqish raz’yomigacha boradi. 
Ushbu holatda tarmoq adapterida «osilib» turadi, bu esa kompyuterlarni fizik 
jihatdan joyini o’zgartirishni qiyinlashtiradi. 10Base-2F standart tarmog’ining 
odatdagi bitta kabel segmentidan iborat tarkibi 6.2-rasmda ko’rsatilgan. 
Bunday standartni amaliyotga tadbiq qilish kabelli tarmoq uchun oddiy 
yechim hisoblanib, tarmoqqa kompyuterni ulash uchun tarmoq adapteri, T-
konnektor va 50 Om qarshilikdan iborat terminator kerak bo’ladi. Kabelli 
bog’lanishning bunday turi avariya va buzilishlarga moyilligi kuchli bo’ladi. 
Ingichka kabel yo’g’on kabelga nisbatan shovqinni qabul qiluvchanlik xususiyati 
yuqori hisoblanadi. Monokanalda ko’p mexanik bog’lanishlar bo’ladi, bunda: har 
bir T-konnektor uchta mexanik bog’lanishni berib, shundan ikkitasi tarmoq hayoti 
uchun muhim ahamiyatga ega. Foydalanuvchilar murojaatlari raz’yomlar orqali kira 
olishi mumkin. Bu esa monokanal to’liqliligini buzadi. 
10Base-5 va 10Base-2 standartlarining umumiy kamchiligi - monokanalning 
holati haqidagi operativ axborotning mavjud emasligida. Bunday tarmoqlarda kabel 
shikastlangani darhol aniqlanadi (tarmoq ishlamay qoladi), lekin shikastlangan 
kabelni topish uchun maxsus qurilma – kabel testeri kerak bo’ladi.