Компютер турлари

Protsessorlar jangi: 32 bit yoki 64 bit?

1. 
   CISC va RISC mikroprotsessorlari orasidagi farqlar
   

RICS (Reduced Instruction Instruction Set Compyuter) qisqartmasi XX asrning 80- yillar o`rtalarida olim Berklining “chegaralngan buyruqlar to`plamili komptuter” yaratganligini e’lon qilganidan so`ng kirib keldi. Aynan yana shu vaqtda katta ajralish kuzatildi va qolgan kompyuterlar CISC (Complete Instruction Set Computer – murakkab buyruqlar top`lamiga asoslangan kompyuter) CISC protsessorlariga Intel 80x86 va Pentium, Motorola MC680x0, DEC VAX nomi bilan ajralib turadi. RISC sinfini esa Alpha, Sun, Ultra SPARC, MIPS, PowerPC va hk.
RISC protsessorlari quyidagi sifatlar bilan tavsiflanadi:

• 
  Barcha qurilmalar bir xil o`lchamda qilinadi, sabab protsessorni boshqarishdagi qiyinchiliklarni bartaraf etish va buyruqlarni qayta ishlashdagi tezlikni oshirish;
  
• 
  Qurilmalar xotira bilan to`g`ridan-to`g`ri ishlaydi, barcha ma`lumotlar faqat xotiradan registrga yuklanadi va aksincha;
  
• 
  Parallel hisoblovchi konveyerlardan foydalanilgan;
  
• 
  Mikroprotsessorning bir takti davomida ko`plab amallar bajariladi;
  

RISC protsessorlarining takt chastotasi CISC mikroprotsessorlarinikiga qaraganda yuqoriroq. CISC protsessorlari birinchi bor IBM kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan (bungacha IBM ES/9000 tipli meynfreymlardan foydalanilgan) toki Intel kompaniyasi bu sohada lider bo`lguniga qadar. CISC kam sonli registrlari va ko`p sonli mashina kodlari bilan ajralib turadi. Bu esa qurilmalar buyruqlarini dekodirovka qilishda qiyinchiliklar tug`diradi
Quyidagi jadvalda RISC va CISC tipidagi protsessorlarning asosiy farqlari keltirilgan.

CISC arxitektura	RISC arxitektura
Ko`pbaytli buyruqlar	Bir baytli buyruqlar
Kam sonli registrlar	Ko`p sonli registrlar
Qiyin buyruqlar	Oddiy buyruqlar
Protsessorning bir sikli davomida bir yoki undan kam buyruqlar	Protsessorlarning bir sikli davomida bir necha buyruqlar
An’anaviy bir turdagi qurilmalar	Bir necha qurilmalar

2.