Kompyuterda ishlaganda texnika xavfsizligi qoidalari Reja


Ish joyiga bo'lgan talablar


Download 28 Kb.
bet5/6
Sana08.01.2022
Hajmi28 Kb.
#247053
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Mavlyankulova M. Xavfsizlik qoidalari

Ish joyiga bo'lgan talablar


Bir kishining ish joyining minimal maydoni 6 m2. Nur, sun'iy va tabiiy manbalardan kelib chiqishi kerak. Lampalar ekrandan porlamaydi, ortiqcha quyosh nuri mato pardalari bilan cheklanishi kerak. Xonani faqat shift yoritgichi yordamida yoritishni istamaslik kerak.

Isitish tizimidagi kompyuter simlarini joylashtirish mumkin emas, ularning izolyatsiyasi to'liq bo'lishi kerak. Tizimli blok  oddiy shamollatish buzilgan joyda stol yoki boshqa cheklangan joylarda turmasligi kerak

Har qanday xavfni bartaraf etish uchun siz kompyuterni ishlatishning barcha bosqichlariga javob berishingiz kerak. Foydalanuvchilar texnologiya bilan o'zaro ta'sirning butun tsiklini boshqarishi va boshqarishi kerak. Ushbu oddiy qoidalarga amal qilish jarayoni doimiy va murakkab bo'lishi kerak.

Kompyuterda ishlaydigan xodimlar sanitariya to'g'risidagi Nizomning SanPin 2.2.2.542-96 «Video tasvir terminallari, shaxsiy elektron kompyuterlar va ishlarni tashkil qilish uchun gigienik talablar» asosida ishlab chiqilgan ko'rsatmalar talablariga javob berishi hamda xavfsizlik talablariga muvofiqligi uchun shaxsiy javobgarlikni o'z zimmasiga olishi kerak. ularning ishi va boshqalar uchun ishlaydigan va kompyuterga zarar etkazadigan xavfli yoki zararli ishlab chiqarish omilini yaratishga qaratilgan. Kompyuter bilan ishlashda zararli va xavfli omillar quyidagilardir: elektrostatik erlar; elektromagnit nurlanish; kuchli ionlashtiruvchi nurlanishning mavjudligi; mahalliy charchoq, umumiy charchoq; ko'z charchoqlari; elektr toki urishi xavfi; yong'in xavfi.

Kompyuter bilan asosiy ishlashi uchun, kompyuter vaqtida kamida 50% vaqt talab etiladi. Ish turlari uchun kompyuter bilan ishlashning og'irligi va zo'ravonligining uchta toifasi aniqlanadi: A guruhi uchun kompyuter bilan ishlash vaqtida o'qilgan belgilar umumiy soni, lekin 60 000 dan ortiq belgilar; B guruhi uchun - kompyuterdan foydalanish vaqtida o'qigan yoki kiritilgan belgilar umumiy soni, lekin 40 000 dan ortiq belgilar; B guruhi uchun - kompyuter bilan ishlaydigan umumiy vaqtni hisobga olgan holda, lekin kompyuter bilan ishlash vaqtida 6 soatdan oshmagan (4.2-jadval) Kompyuter bilan ishlash vaqtida optimal ishlash va salomatlikni ta'minlash uchun regulyatsiya oralig'i belgilanishi kerak.

Kompyuterning ish joyini tekshirish kerak, devorning oynalar bilan ochilishi va stol o'rtasidagi masofa kamida 0,8 m bo'lishi kerak, kichik ish o'rinlari bilan oynalarni teshiklari bilan solishtirganda stollarni qarshi devorga qo'yish kerak. Kompyuterlar orasidagi masofa kamida 1,2 m bo'lishi kerak. Ikkinchi ish joyi kompyuterning orqa tarafidan topilmaydi. Klaviatura foydalanuvchi yuziga 100-300 mm masofada joylashgan stol yuzasida joylashgan bo'lishi kerak.

Havoning sifati yaxshilanishi uchun ofisda havo o'tkazilishi kerak, kundalik nam tozalash kerak. Havoning namligini ko'paytirish uchun nemlendiricilarni ishlating. Ofisda sun'iy va tabiiy yoritish bo'lishi kerak. Tabiiy nurning asosiy oqimi chap tomonda bo'lishi kerak, kompyuterning o'ng, orqasida va oldida ruxsat etilmasligi kerak, deraza oynaning derazasidan ikki barobar ko'p bo'lishi kerak. Derazalar uchun qora pardalar ishlatmang.

Kompyuterlar joylashgan ofis "B" toifasidagi yong'inga xavfli binolarga tegishli bo'lib, ularda OU-5 tipidagi karbonat angidrid yong'inga qarshi uskunasi bo'lishi va undan foydalanishlari kerak.

Kompyuterda ishlaydigan ish joyi maxsus mebel jihozlari bilan ta'minlanadi: o'zgaruvchan o'rindiqli balandlik va orqa burchak burchagi bilan aylanadigan kreslo.

Umuman zararsiz kompyuterlar mavjud emas. Bu faqatgina ko'proq yoki kamroq xavfli bo'lishi mumkin, deya ta'kidlaydi davlat kadastr ekspertlari. Asosiy xavf - video monitorlarning chiqindilari. Ularning barcha majmui: elektrostatik, elektr va magnit maydonlarining nurlanishi, shuningdek rentgen. Va fiziklar bu elektr va magnit maydonlarni zaif deb hisoblasa-da, ular organizmga kuchli ta'sir ko'rsatadi. Ayniqsa, homilador ayollar va bolalar uchun zararli hisoblanadi.

Badanning ichki jarayonlaridagi ko'rinmas ta'sirga qo'shimcha ravishda, barcha kuzatuvchilar, hatto eng ideal, ko'rish uchun juda zararli. Shuning uchun kompyuterda ishlashda xavfli va zararli ma'lumotlar paydo bo'ladi. Hatto ofis uskunalari va kompyuterlarni ishlab chiqaruvchilar ham shaxsiy kompyuterlar xavfi haqida oldindan ogohlantirmoqda. Masalan, ushbu matn MicrosoftInternetKeyboard klaviaturasining orqa qismida yozilgan bo'lib, klaviatura yoki sichqoncha bilan ishlash jiddiy kasallik va jarohatlarga olib kelishi mumkin. Kompyuterda uzoq vaqt ishlash, boshqa ko'plab tadbirlar kabi, ba'zan qo'llarda, bilakuzuklarda, elkada va bo'ynida va tananing boshqa qismlarida yoqimsiz tuyg'ular bilan birga keladi. Kompyuterda ishlayotgan bo'lsa ham, bu alomatlar bo'lmasa ham, doimiy yoki takrorlanadigan kasalliklar, og'riq, pulsatsiya, tinglash, uyqusizlik, yonish hissi yoki harakatlanishning yomonlashuvi bilan. Ular asab tizimining va kas-skelet tizimining og'riqli va ba'zan nogironlar shikastlanishi va kasalliklari bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Mushak-skelet tizimining kasalliklari orasida karpal tunnel sindromi, tendovaginit, tendonsinovit va boshqalar kiradi.

  Kompyuterda ishlayotgan paytda xavf tug'diradi

Ko'rish - xavfning asosiy manbai. Bir nechta radiatsiya turlarini chiqaradi: rentgen, ultrabinafsha, infraqizil, elektromagnit. Ushbu radiatsiyalarning har biri uchun maksimal ruxsat etilgan me'yorlar ishlab chiqilgan, ammo ular har bir mamlakatda juda shartli va farqlidir. Normlar barcha inson tanasining nurlanishini ta'minlaydi, amalda esa faqat tananing yuqori qismiga ta'sir ko'rsatadi. Ushbu normalar har bir nurlanish turi uchun alohida-alohida belgilandi, biroq aslida barcha sohalar bir vaqtning o'zida harakat qilmoqda va ularning murakkab ta'siri hali o'rganilmagan.

Kompyuterda ishlayotganda yoritish me'yorlarini ko'rib chiqing. Qoidalarga ko'ra, kompyuter bilan ishlayotgan chiroqlar chap tomonga tushishi va ko'zdan ekranga masofa taxminan 50 santimetrga teng bo'lishi kerak. Bunga qo'shimcha ravishda, ko'zoynak monitorning markaziga yopishib oladigan tarzda sozlanishi kerak. Mutaxassislarning ta'kidlashicha, kompyuter bilan ishlashda ko'zlar eng ko'p ta'sirlanadi. Ko'rinib turibdiki, uzoq vaqt davomida ekranga qaraganingizda miltillashni to'xtatasiz. Shuning uchun ko'zlar qizil, suvli va shuning uchun ko'rishni qisqartiradi. Lvov viloyati bolalar shifoxonasining oftalmolog shifokori Andrian Pater shunday dedi: "Kompyuter bilan ishlashda ko'riladigan tuyulish vizual charchoq tufayli yomonlashadi. Qisqa masofa  displeyga, nozik nashrga, milt-miltillashga, turli yorug'lik qo'rg'oshiniga, nihoyat, miyopiyaga to'g'ri keladi. ".



Shaxsiy kompyuterda ishlash jarayonidagi texnika xavfsizligi


Kompyuter bilan ishlaganda quyidagi qoidalarga amal qilish kerak:

1) Ishdan oldin:

    • ish joyini to’g’ri tashkil qilish;

    • kuchlanish kabellarini, ulovchi o’tkazgichlarni, rozetka, shtepsel vilkalarini sozligini tekshirish;

    • mashinani shunday o’rnatish kerakki, tebranish ( vibratsiya ) va chayqalish turlari bartaraf etish imkoni bo’lsin;

    • mashinaning hamma bloklarini sozligini va kompyuterni butun ishga tayyorlik darajasini tekshirish.

2) Ish mobaynida:

    • kompyuterda begona shaxslarni ishlashiga yo’l qo’ymaslik;

    • begona buyumlarni mashinaning ishlayotgan bloklariga tushib qolmasligini nazorat qilib turish;

3) Ishdan so’ng:

    • ish joyini tartibga keltirish;

ish mobaynida quyidagilar taqiqlanadi:

  • kiyimning yuqori cho’ntaklarida begona metall buyumlar, ayniqsa o’zining tarkibida magnitlangan temirga ega bo’lgan buyumlarni saqlash;

  • malakasi ikkinchi toifadan past bo’lgan shaxslarni xonada bir o’zi ishlashi;

  • mashinaning tok oqib o’tadigan qisimlariga teginish;

  • manbaga ulangan kompyuterdan platalarni olish va qo’yish;

shuningdek, ajralishi yoki bog’lanishli ulanishlarni ajratish yoki ulash;

  • tarmoqqa ulangan kompyuterning ustki qopqog’ini yechish;

  • axborotni tasvirlovchi modul ( monitor ) qopqog’ini ochish, chunki electron nur trubkaga yuqori kuchlanish beriladi;

  • ventilatsion tirqishlarni berkitish;

  • malakaviy mas’uliyatga ega bo’lmagan foydalanuvchilarga kompyuterda paydo bo’lgan nosozliklarni sozlashga ruxsat berish;

  • boshqa nominalga ega bo’lgan saqlagichlarni ishlatish;

  • nosoz mashinalar bilan ishlash;

  • ish vaqtida uzoq tanaffuslarga mashinani yoqiq holda tashlab ketish…

Ish joyida monitor shunday joylashishi kerakki, yorug’lik iloji boricha yuqoridan burchak ostida tushishi kerak. Monitor derazaga nisbatan yoni bilan turishi, ish stoli esa yorituvchi qurilmalar ostida turishi kerak. Ko’zni zo’riqtiradigan, to’g’ri ( ko’rish maydoniga tushayotgan yorug’lik manbayi ) va qaytgan ( ekrandan qaytgan yorug’lik ) yorug’likdan iloji boricha himoyalanish kerak. Buning uchun ish joyini o’zgartirish kerak. Monitordagi tasvirning yoritilganligi, ravshanligi va kontrasti bajarilayotgan ishga va xonaning yoritilganligiga bog’liq holda sozlanishi kerak. Monitor, hujjatlar va klaviatura shunday joylashishi kerakki, ularni yorug’lik manbasiga nisbatan joylashganligiga bog’liq bo’lgan yuzalardagi ravshanlik 1:10 nisbatan oshib ketmasligi kerak ( 1:3 nisbat tavfsiya etiladi ).

O’tirganda oyoqlarning bukilgan burchgi 90 daraja va undan yuqorini tashkil qilishi zarur. Axborot kiritish vaqtida qo’lning tirsakdan to kaftgacha bo’lgan qismi pol bilan parallel bo’lishi, yelkalar esa erkin holda bo’lishi kerak.

Bu maslahatlarning hammasi kompyuter bilan ishlashda tana a’zolarini toliqtirmasdan, zo’riqtirmasdan ishlashini ta’minlaydi.

Xulosa: bundan ko’rinib turibdiki, kompyuter bilan ishlaganda har bir ishga ma’suliyat bilan yondoshib, texnika xavfsizlik qoidalariga amal qilish mashinaning ham, insonning ham havfsizligini ta’minlaydi. Bu esa ikki tarafga ham omadli ish yuritishga imkon yaratadi.


Download 28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling