В
=Р
В
*=1 нуқтада эришилган, яъни ишлаб чиқариш
нуқтаси тўлиқ ихтисослашув томон ҳаракатланган бўлса-да ҳар икки мамлакат учун мос
равишда горизонтал ва вертикал ўқларга етиб бормаган.
Халқаро савдода савдо шарти тушунчаси. Мамлакатнинг иқтисодий ўсиш
йўллари ва уларнинг хусусиятлари
Нисбий нархларнинг ўзгаришига асосланган ўзаро боғлиқлик савдо шартлари
тушунчаси орқали ифодаланади.
@ Савдо шартлари (terms of trade) — маълум бир товарнинг экспорт ва импорт
нархларининг, мамлакат бўйича ёки мамлакатлар гуруҳи бўйича экспорт ва импорт
нархлари индексларининг нисбатидир.
Агар бизни маълум бир товар қизиқтирса, нархлар нисбати фақат шу товарнинг
экспорт ва импорт нархлари нисбати орқали ифодаланиши мумкин, барча товарлар бўйича
ташқи савдо ўрганилаётган бўлса, у ҳолда нархлар нисбати барча товарлар бўйича
ифодаланади. Агар Р
х
— экспорт нархлари индекси, Р
im
— импорт нархлари индекси, Q
x
— экспортнинг миқдорий ҳажми, Q
im
— импортнинг миқдорий ҳажми, RS — экспорт
қилинаётган товарлар нисбий таклифи ва RD — импорт қилинаётган товарларга нисбий
талаб бўлса, савдо шартлари графикда қуйидагича акс эттирилади. (2.3.3-расм).
Экспорт қилинаётган товарлар нисбий таклифи эгри чизиғининг жойлашуви экспорт
товарлари жами нисбий нархи ошганда экспортнинг нисбий миқдорий ҳажми импортнинг
нисбий миқдорий ҳажмига нисбатан ортиб кетишидан далолат беради.
2.3.3.-расм. Савдо шарти.
Импорт қилинаётган товарлар нисбий
таклифи эгри чизиғининг жойлашуви эса
тескари
боғлиқликни
кўрсатади:
импортнинг нисбий нархи кўтарилганда,
импорт қилинаётган товарларга нисбий
талаб
камаяди.
Импорт
қилинаётган
товарлар нисбий таклифи эгри чизиғи ва
экспорт қилинаётган товарлар нисбий
таклифи эгри чизиғининг кесишиши
натижасида A нуқтада вужудга келувчи
нисбий нарх (P
Do'stlaringiz bilan baham: |