Konchilik elektr mexanikasi”kafedrasi «Konchilik korxonalari elektr ta’minoti va elektrlashtirish» fanidan kurs loyihasi bajaradi

-ishchi (hisobiy) tokta’siridanuzoqvaqtdavomidaqizish;
-qisqa tutashuv toki ta‟siridan qisqa vaqt davomida qizish;
-normal va favqulodda (авария) holatlarda kuchlanish isrofining miqdori;
-tashqi muhit kuchlariga (shamol, simning muz bilan qoplangan qismining og„irligi) va o’z og’irligi ta’siridan sodir bo’ladigan mexanik yuklamaga chidamliligi;
-atrof-muhit, kuchlanish va o’tkazgichning kesim yuzasi bilan bog’liq bo’lgan omil, ya’ni tojlanishga chidamliligi.
Iqtisodiy omil deganda, qabul qilingan o’tkazgichlar, kabellar va shinalarga sarflanadigan kapital va ekspluatatsiya xarajatlari tushuniladi.
Ishlab chiqarilgan kabellar uchun mexanik mustahkamlik va tojlanishni bo’lmasligi zavod tomonidan kafolatlanadi. Shuning uchun kabellar mexanik must
ahkamlik va tojlanish shartlari bo’yicha tekshirilmaydi.
Elektr energiyasini iste’molchilarga uzatishdagi xarajatlar ko’p hollarda foydalanayotgan o’tkazgichning ko’ndalang kesimiga bog’liqdir.
Ma’lumki, elektr uzatuv liniyasining kesim yuzasi qanchalik katta bo’lsa, elektr energiyasining nobudgarchiligi shunchalik kamayadi.Lekin, bu holda rangli
metallarning sarfi va elektr uzatuv liniyasining qurishiga ketadigan xarajatlar oshadi. Iqtisodiy tomondan qulay elektr uzatuv liniyasini tanlash uchun liniyaning
har xil kesimlari uchun sarflanadigan kapital mablag’lar va yillik ekspluatatsiya xarajatlarini solishtirish zarur bo’ladi. Elektr uzatish liniyasini iqtisodiy tomondan maqsadga muvofiq kesimi deganda, kesimning shunday standart qiymati tushuniladiki, unda keltirilgan yillik sarf-xarajatlarning miqdori minimum bo’ladi.
KL-1 elektr uzatuv liniyasi uchun kabel tanlaymiz.
KL-1 magistral liniya hisoblanib, BPP danTP-1 gacha tortilgan va uni hisobiy yuklamasi TP-1 ni yuklamasi yig’indisiga, ya’ni S_h.tp= S_h.kk=1256,43kVAga teng.
Hisobiy toklarni aniqlaymiz:
- normal rejimda (ikkita transformator ish holatida bo’lganida):

- favqulodda (авария) rejimda (bitta transformator ish holatida bo’lganida):

Iqtisodiytokzichligi, zavodningyillikyuklamaostidagiishsoatlarinihisobgaolganholdaochiqalyuminiyo’tkazgichuchun: 3000-5000 soat/yil, J_iq=1,3A/mm² qiymatidanfoydalanibo’tkazgichninghisobiykesimyuzasinianiqlaymiz:

Yuqoridagi hisoblashlarga asoslanib, KL-1 uchun Аmarkali va F_n=25 mm² kesim yuzali kabelni tanlaymiz.
I_rux.et =90A> I_h.av = 60.92A talabga mos keladi.
Qolgan kabel liniyalari bo’yicha ham xuddi shu tarzda hisoblashlarni davom ettirgan holda, kabellar tanlaymiz va natijalarini 6-jadvalga kiritamiz.
6-jadval

№