Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
231 
«MATEMATIKA FANINI O‟RGANISHDA MATEMATIK FIKRLASHNI 
SHAKLLANTIRISH MUAMMOLARI» 
Razzoqova Xurshida Bahodirovna 
Farg‗ona viloyati O‗zbekiston tumani 
42-maktab matematika fani o‗qituvchisi 
 
Annotatsiya: Jadal rivojlanayotgan iqtisodiy o‗zgarishlar kishilardan o‗ta mohirlik 
va keskin fikrlay olishni talab etmoqda. Bu hislatlarga ega bo‗ladigan o‗quvchi bilimlarni 
o‗zi qabul qila oladigan o‗zgarishlarga tez moslasha oladigan qilib tarbiyalanishi zarur. 
Kalit so„zalar: Model, simvolik yozuv, noratsional, ratsional, uslubiy tizim, sistema, 
muammoli o‗qitish. 
Umumiy o‘rta maktab uquvchilarining barchasi oliy ta‘lim muassasalariga o‗qishga 
kirishga tayyor bo‗lishi kerak. Umumiy o‘rta maktabdagi o‗quv jarayonlari o‗quvchilarning 
bilimini oshirishda, chuqurlashtirishda va ijodiy faolligini shakllantirishda o‘rta maktab 
matematika fani o‘qituvchilari o‘quvchilarni yaqindan tushunishlari, tushunish qiyin 
bo‘lgan misollarni yechishda ularga yaqindan yordam berishlari kerak bo‘ladi. Buning 
uchun turli xil matematik o‘yinlardan foydalanish maqsadga muvovisdir. O‘rta maktabdagi 
pedagogik faoliyat tajribalarni umumlashtirib, ko‗p hollarda matematika fanlarini 
o‗zlashtirgandan keyin o‗qishi davomida, yoki kundalik hayotida matematik fikrlash 
darajasi yetarli emasligi sezilib qolmoqda. 
Algebra va geometriya fanlarini o‗rganish jarayonida misol va masalalarni yechish va 
ma‘lumotlarni tahlil qilishda tayyor standart paketlardan foydalanib, olingan natijalar ularni 
tahlilisiz qabul qilinadi. O‘rta maktab o‗quvchilarining matematik tayyorgarligidagi asosiy 
kamchiliklarni yo‗qotish maqsadida, o‗qitish faoliyatida yangiliklarni, matematik bilimlarni 
mustaqil egallashlari uchun ularni matematika faniga qiziqtirish va mukammal o‗qitishni 
shakllantirishda ularning oldiga aniq maqsadni qo‘yish zarur. Fanni o‗qitish jarayonida 
yangi pedagogik texnologiyalarni kiritish asnosida, ta‘limni shunday tashkil qilish kerakki, 
natijada o‗quvchilarda kuchli mustaqil o‗rganishga ishtiyoq uyg‗onsin. Shunday qilib, 
bugungi kunda matematikaga oid fanlarni o‗qitishda, o‗quvchilarning o‗rganishga (bilishga) 
qiziqishlarini shakllantirish metodikasi yetarli darajada ishlab chiqilmagani seziladi. 
Matematikaga oid masala va misollarni amaliy masalalar orqali yoki aksincha amaliy 
masalalarni matematik modellar orqali hal qilishni o‗rgatish orqali o‗quvchilarning fanga 
bp‘lgan qiziqishlariga erishish. Kompyuter texnologiyalarini qo‗llagan holda o‗quvchilarga 
matematika fanini o‗rgatish jarayonida, ularning fanga qiziqishini shakllantirish samarali 
bo‗lishi uchun quyidagilarga e‘tibor berish kerak bo‗ladi: