Konferensiyasi

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
 
1. Дмитрий Мусин. Самоучитель Python. 2015 г 
2.. К.Ю. Поляков, В.М. Гуровиц. Язык Python в школьном курсе информатики – 
М.: Издательский дом МЭИ, 2011. – 424. 
3. Г.Россум, Ф.Л.Дж.Дрейк, Д.С.Откидач. Язык программирования Python 
4. К.Ю. Поляков, Е.А. Еремин. Информатика, 10 класс. 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
255 
OPSION BOZORINI RIVOJLANTIRISH YO„NALISHLARI 
Tursunov Bobir Ortikmirzaevich 
Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti dotsenti 
Boltaboyev Baxromjon Xoldoraliyevich 
Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti magistranti 
Annotatsiya: Maqolada mamlakatimizda opsionlar bozorini rivojlantirishda davlat 
tomonidan amalga oshirilayotgan asosiy chora tadbirlar, respublikada mazkur bozorni 
rivojlantirish, nazorat qilish va boshqarish sohasida davlatning iqtisodiy siyosatini amalga 
oshirish, borasida fikrlar bayon etilgan. 
Kalit so‟zlar: opsionlar bozori, qimmatli qog‗ozlar bozori, fond bozorlari, foiz 
stavkasi, halqaro moliya bozorlari, raqobat. 
KIRISH 
Bozor iqtisodiyoti turli bozorlarning jamlanmasi sifatida namoyon bo‗lar ekan, unda 
moliya bozorining o‗rnini alohida ajratib ko‗rsatishimiz mumkin, modomiki aynan ushbu 
bozor izchillik bilan bir tomondan ikkinchi tomonga, iqtisodiyotning kam rentabelli 
tarmoqlaridan daromadli sohalariga kapitallarning oqimiga imkon yaratib beradi.Buning 
natijasida esa moliya bozori iqtisodiyotning tarmoqlari o‗rtasida kapitalni qayta 
taqsimlanishini ta'minlab, tarmoqlarning daromadlilik darajalarini o‗zaro tenglashtirishga 
yordam beradi. 
Bo‗sh turgan mablag‗larni investisiyalarga aylanishi moliya bozorida amalga oshirilar 
ekan, so‗nggi paytda uning tarkibida hosilaviy qimmatli qog‗ozlar segmenti tobora asosiy 
o‗rinni egallab borayotganligini ko‗rishimiz mumkin. O‗zbekiston Respublikasi ―Qimmatli 
qog‗ozlar bozori to‗g‗risi‖dagi qonunida hosilaviy qimmatli qog‗ozlarga quyidagicha ta'rif 
berilgan: ―qimmatli qog‗ozlarning hosilalari – o‗z egalarining boshqa qimmatli qog‗ozlarga 
nisbatan huquqlarini yoki majburiyatlarini tasdiqlovchi va yuridik shaxslar tomonidan 
opsionlar, qimmatli qog‗ozlarga doir fyucherslar, depozitar tilxatlar va boshqa moliyaviy 
vositalar tarzida chiqariladigan qimmatli qog‗ozlar‖ dir. Biz hosilaviy qimmatli qog‗ozlar, 
ularning o‗ziga hos xususiyatlari, qo‗llanilishi haqida fikr yuritamiz. Shartnoma shartlarini 
bajarish muddatlari nuqtai nazaridan bozorlar spot bozori va muddatli bozorga ajratilar 
ekan, bunda spot bozori naqd shartnomalar bozori hisoblanadi.Odatda hosilaviy qimmatli 
qog‗ozlarni muddatli shartnomalar deb ham yuritiladi, negaki ular o‗z mazmuniga ko‗ra 
kontragentlar tomonidan kelishilgan shartlarda shartnoma predmetini kelajakda yetkazib 
berishni nazarda tutadi. Shartnomaning asosini turli xildagi aktivlar, ya'ni qimmatli 
qog‗ozlar, fond indekslari, bank depozitlari, valyuta,tovarlar tashkil etadi. Muddatli 
shartnomaning asosini tashkil etuvchi aktiv bazis aktiv deyiladi 
ASOSIY QISM 
Boshqacha qilib aytganda, hosilaviy qimmatli qog‗ozlar – bu ikki yoki ko‗p 
tomonlama shartnomalar bo‗lib, ularning qiymati ushbu bitimlarning asosini tashkil etuvchi 
ma'lum bir aktiv miqdorining xosilasi asosida hisoblanadi. Bunday miqdor bo‗lib, 

---