Konstitutsiyaviy huquqning ilmiy-amaliy muammolari

Konstitutsiyaning funktsiyalari

Konstitutsiya ijtimoiy hayotning barcha sohalariga bevosita ta`sir ko`rsatadi. Shu sohalarga qarab Konstitutsiyaning quyidagi turli funktsiyalarini ko`rsatish mumkin.

1. 
   Yuridik funktsiyalari - huquqning asosiy manbai.
   
2. 
   Siyosiy funktsiyalar davlat hokimiyatining tashkil etilishining asoslarini o`rnatadi;
   
3. 
   Mafkuraviy funktsiyalar jinoyatning eng asosiy ma`naviy-g`oyaviy qadriyatlarini mustahkamlaydi.
   

Konstitutsiyaning tuzilishi

Ko`pchilik Konstitutsiyalar muqaddima, asosiy normativ qism va yakunlovchi qismdan iborat bo`ladi. Muqaddima qismida jamiyat va davlat taraqqiyotining asosiy bosqichlari hamda rivojlanish istiqbollari ko`rsatib beriladi. Asosiy qism bo`lim, bob va moddalardan tashkil topadi. Masalan, O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi Muqaddima, olti bo`lim, 26 bob va 128 moddadan iborat. Yakunlovchi qism esa davlat hokimiyatining davomiyligini ta`minlashga qaratilgan bo`ladi. Ayrim Konstitutsiyalarda ularga kiritilgan qo`shimchalar xajmi juda katta bo`ladi. Ba`zi konstitutsiyalarda esa ilovalar ham bo`ladi.

Konstitutsiya loyihalarini tayyorlash

Konstitutsiya loyihalari turli davlatlarda turlicha tayyorlanadi. Konstitutsiya loyihalarini tayyorlashning quyidagi usullarini ko`rsatish mumkin.

1. 
   Loyiha maxsus konstitutsiyaviy komissiya tomonidan tayyorlanadi.
   
2. 
   Loyihalar siyosiy partiyalar va jamoat birlashmalari tomonidan taqdim etiladi.
   
3. 
   Loyiha parlament yoki hukumat tomonidan tayyorlanadi. Masalan, Frantsiyaning sobiq Prezidenti De Gall` Frantsiyaning o`sha paytdagi Konstitutsiyani tayyorlashda keng ishtirok etgan.
   
4. 
   Loyihani tayyorlashda sobiq mustamlaka qiluvchi mamlakatlar faol ishtirok etadi. Masalan, Buyuk Britaniya o`zining sobiq mustamlaka davlatlarida ularning Konstitutsiyalarini tayyorlashda qatnashgan.
   
5. 
   Loyiha Konstitutsiyaviy ta`sis majlisi tomonidan tayyorlanadi. Bunga Italiya (1947 yilgi), Braziliya (1988 yilgi), Rossiya (1993 yilgi) Konstitutsiyalari misol bo`la oladi.