5. Poligologenidlar. Markaziy ioni va ligandlari gologenlardan iborat koordinatsion birikmalar poligologenidlar deb atalidi. Masalan: K[ JJ2]; K[JCl4]; K[BrCl2] va boshqalar. - 5. Poligologenidlar. Markaziy ioni va ligandlari gologenlardan iborat koordinatsion birikmalar poligologenidlar deb atalidi. Masalan: K[ JJ2]; K[JCl4]; K[BrCl2] va boshqalar.
KOMPLEKS BIRIKMALARNING NOMLANISHI. - Koordinatsion birikmalarni nomlashda ba‘zan ularning rangidan yoki shu moddani kashf etgan olim ismidan foydalaniladi
- Ratsional nomenklatura koordinatsion birikmalarning tarkib va tuzilishini aks ettirishi, ya‘ni nomi moddaning tabiatiga mos bo’lishi kerak edi. Tuzsimon koordinatsion birikmalarni bir so’z bilan atash taklif qilindi. Shuningdek, amiak – «ammin», suv – «akva», oltingugurt – «tio», ОН – «gidrokso», «-O – O–» esa «pirokso», xlor – «xloro», ftor – «ftoro», va hokazo so’zlar bilan ifodalanadigan bo’ldi.
Ionlarni nomlashda birinchi navbatda kation, undan keyin anion ataladi. Masalan: - Ionlarni nomlashda birinchi navbatda kation, undan keyin anion ataladi. Masalan:
- [Ag(NH3)2]Br – diamin kumush (I) – bromid.
- K2[CuCl3] – kaliy trixloromis (I).
Ligandlarni nomlashda avval anion, so’ngra neytral ionlar va undan keyin kation nomi aytiladi (ularning orasiga defis qo’yilmaydi). Anionlarni atashda dastlab oddiy anion, undan keiyn ko’p atomli anion nomi aytiladi. Ularning nomiga «at» qo’shimchasi qo’shiladi - Ligandlarni nomlashda avval anion, so’ngra neytral ionlar va undan keyin kation nomi aytiladi (ularning orasiga defis qo’yilmaydi). Anionlarni atashda dastlab oddiy anion, undan keiyn ko’p atomli anion nomi aytiladi. Ularning nomiga «at» qo’shimchasi qo’shiladi
Masalan, K2[Pt(NO2)2Cl] – kaliy dixlorodinitroplatinat (II). Ligandlar sonini ifodalovchi qo’shimchalar. Oddiy ligandlar sonini ifodalashda di - ,tri-, penta -, geksa – va hokazo qo’shimchalar ishlatiladi, masalan: - Masalan, K2[Pt(NO2)2Cl] – kaliy dixlorodinitroplatinat (II). Ligandlar sonini ifodalovchi qo’shimchalar. Oddiy ligandlar sonini ifodalashda di - ,tri-, penta -, geksa – va hokazo qo’shimchalar ishlatiladi, masalan:
Ligandlarni nomlanishi.(ligand manfiy zaryadli ion bo’lsa) - Ligandlarni nomlanishi.(ligand manfiy zaryadli ion bo’lsa)
- Cl— - xloro, Br--bromo, J- - yodo, F-- ftoro, CN-- siano, CH3COO--asetato, HCOO--formiato, SO42--sulfato, NO2--nitro, NO3--nitrato, CO32--karbonato tarzida aytiladi.
- Agar ligand; H2O-akvo, NH3-ammin, CO-karbonil, NO-nitrozo deb nomlanadi.
-
Do'stlaringiz bilan baham: |