Ko‗p sonli adabiy merosiga ega. Bu asrlar osha o‗zbek adabiy tilining o‗ziga xos taraqqiyot yo‗lini ko‗rsatuvchi yozma dalillardir


Download 0.68 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/10
Sana14.05.2023
Hajmi0.68 Mb.
#1462171
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
O\'ZBEK TILIDA FE\'L ZAMONLARI TARAQQIYOTI

ala turur men tipidagi hozirgi zamon Fe‘li tarkibida yuz bergan formal o‗zgarishlar 
xarakterli.
6. Eski o‗zbek tilida iste‘molda bo‗lgan zamon formalaridan bir gruppasi hozirgi 
o‗zbek adabiy tilida qo‗llanmaydi; bulardan ayrimlari ba‘zi o‗zbek shevalarida 
saqlangan. Masalan, o‗tgan zamon Fe‘lining aldыm erdi tipidagi analitik 
formasining Qorabuloq shevasida saqlanganligi qayd qilingan.
7. Yozma manbalarning ko‗rsatishicha, o‗zbek tilida Fe‘lning zamon formalari 
taraqqiyotini uchta asosiy bosqichga bo‗lish mumkin: Birinchi bosqichni XIV asr 
oxirlarigacha bo‗lgan davr tashkil etadi. Bu davr eski o‗zbek adabiy tilining 
shakllanish arafasi bo‗lib, parallel qo‗llanuvchi funktsiyadosh formalarning 
ko‗pligi, qadimgi (arxaik) formalarning aktiv qo‗llanib kelishi, dialektal yoki 
boshqa turkiy tillarga xos bo‗lgan formalarning ko‗plab iste‘molda bo‗lishi bilan 
xarakterlanadi. Ikkinchi bosqich XIV asr oxirlaridan XIX asrning oxirlarigacha 
bo‗lgan davrni o‗z ichiga oladi. Bu davrda eski o‗zbek adabiy tili shakllangan 
bo‗lib, uning grammatik qurilishi, xususan, zamon formalari ma‘lum darajada 
tartibga tushgan. O‗zbek tilida Fe‘lning zamon formalari taraqqiyotidagi uchinchi 
bosqich XIX asr oxirlaridan boshlangan bo‗lib, bu davr yangi o‗zbek adabiy 
tilining shakllanishi arafasidir. 


F o y d a l a n i l g a n a d a b i y o t l a r r o ‘ y x a t i :
1. Mirziyoyev Sh. M. Erkin va farovon, demokratik O‗zbekiston davlatini birgalikda 
barpo etamiz. - Toshkent.: O‗zbekiston. NMIU, 2016 
2. Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalkimiz bilan birga 
quramiz. - Toshkent.: O‗zbekiston. 2017 
3. Karimov I.A. Yuksak ma‘naviyat – yengilmas kuch. Toshkent ―Ma‘naviyat‖. 2008
4. O‘zbekiston Respublikasining ―Ta`lim to`g`risida‖gi Qonuni. T.: 1997. 
5. O‘zbekiston Respublikasining Milliy dasturi. T.: 1998. 
6. Boshlang‘ich sinflarning takomillashtirilgan o`quv dasturi. Boshlang‘ich ta`lim. 
2006, 5-son. 
7. Abdullayeva K. va boshqalar. Ona tili. T.: o`qituvchi 1999. 
8. G‘apporova T., Abdullayeva K. va boshqalar. Ona tili. T.: o`qituvchi 1999. 
9. G‘ulomova X., G‘apporova T. 1-sinf ona tili darsligi. T.: Sharq. 2003. 
10. Qosimova K., Fuzilov S.,Ne‘matova A. Ona tili 2-sinf uchun darslik T.: Cho‘lpon. 
2005. 
11. Qosimova K., Ne‘matova A. 2-sinfda ona tili darsligi T.: Cho‘lpon 2004. 
12. Fozilova S., Xudoberyonova M. Ona tili 3-sinf uchun T.: O‘qituvchi 2005. 
13. Xudoberganova M., Muxtorova M. 3-sinfda Ona tili darsligi. T.: O`qituvchi 2005. 
14. Ikromova R., G‘ulomova X., Yo‘ldosheva Sh., Shodmonqulova Sh. Ona tili 4-sinf 
uchun T.: O‘qituvchi 2007. 
15. G`ulomova X., Yo`ldosheva Sh., Shermatova U. 4-sinfda ona tili darslari T.: 
O`qituvchi 2003 
16. Qosimova K. va b. ―Boshlang`ich sinflarda ona tili o‗qitish metodikasi‖ 
T.,‖Noshir‖nashriyoti,2009y 

Download 0.68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling