2- §. Muntazam ko'pburchaklar
Agar qavariq ko'pburchakning: a) barcha tomonlari; b) barcha ichki burchaklari o'zaro teng bo'lsa, u muntazam ko 'pburchak deyiladi.
Yuqorida ko'pburchak ichki burchaklarning yig'indisi 180° (n-2) ga teng ekanligini isbotladik. Unda muntazam ko'pburchakning ichki burchagi
ga teng bo'lishi kelib chiqadi, bunda n - ko'pburchak tomonlarining soni.
2- teorema. Muntazam n burchakka ichki aylana chizish mumkin va uning atrofida tashqi aylana chizish ham mumkin.
Isbot Bizga A1A2A3…An muntazam ko'pburchak berilgan bo'lsin. Ko'pburchakning ikki qo'shni A1 va A2 uchlaridan ko'pburchak ichki burchaklarining bissektrisalarini o'tkazamiz (7- chizma). Ular О nuqtada kesishgan bo'lsin. Agar ko'pburchakning ichki burchagi ga teng bo'lsa, bo'ladi, bundan ΔOA1A2 ning teng yonli ekanligi kelib chiqadi va demak, OA1 =OA2. Endi 0 nuqtani A3 uch bilan tutashtiramiz. Natijada hosil qilingan AOA1A2 va ΔOA2A3 ikkitadan tomonlari va ular orasidagi burchagi bo'yicha o'zaro teng bo'ladi: OA2 - umumiy tomon, A1A2=A2A2 va A1A2O = OA2A3= . Bundan OA3= OA2 bo'lishi kelib chiqadi.
7- chizma
Demak, ΔOA2A3 teng yonli va A1A2O = OA2A3= , OA3 ya'ni kesma z A2 ichki burchakning bissektrisasidir. Keyingi ketma-ket OA3A4,OA4A5,...,OAn-1An uchburchaklarning ham teng yonli bo'lishi yuqoridagiga o'xshash isbotlanadi va OA1=OA2=...=OAn bo'lishi kelib chiqadi. Shunday qilib, ko'pburchaklarning A1, A2,...,An uchlari О nuqtadan bir xil uzoqlikda joylashgan ekan, ya'ni 0 nuqtaAlA2...An ko'pburchakka tashqi chizilgan aylananing markazidan iborat.
Mоdоmiki , ΔOA1A2=ΔOA2A3=ΔOAn-1An ekan, uchburchaklarning balandliklari ham o'zaro teng bo'ladi, demak, Bl,B2,...,Bn nuqtalar 0 nuqtadan bir xil uzoqlikda joylashgan va 0 nuqta berilgan muntazam AlA2...An ko'pburchakka ichki chizilgan aylananing markazi bo'ladi
Do'stlaringiz bilan baham: |