Корхона ма¦сулоти ва хизматига б¤лган талаб ва таклифни тахлили


Фавкулоддаги фойда ва зарарлар тахлили


Download 5.31 Mb.
bet168/293
Sana05.09.2023
Hajmi5.31 Mb.
#1673158
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   293
Bog'liq
11-Молиявий-ва-бошкарув-тахлили-А.Вохобов-2005-дарслик-1

11.9. Фавкулоддаги фойда ва зарарлар тахлили


Фавкулоддаги фойда ва зарарлар молиявий натижавийликнинг учинчи таркиб катори хисобланади. Унинг каторига бевосита тасодифий холатлардан куриладиган натижалар киритилади. Масалан, сув тошкини ёки ер кимирлаши, ён¨ин окибатида, буронлар окибатида ёки бошка табиат ходисалари асосида руй берадиган йукотишлар киритилади. Фавкулодда фойда ёки даромадалар каторига киритиладиган ёки зарарлар каторига киритиладиган аълохида моддалар «Махсулот (иш ва хизмат)лар таннархига киритиладиган махсулот (иш ва хизматлар)ни ишлаб чикариш ва сотиш харажатлари таркиби ва молиявий натижаларнинг шаклланиши тартиби туЁрисида»ги Низомда аник курсатилмаган.


Уларнинг факат битта шарти умумий Низомда белгиланган. Яъни, якин уч йиллик ораликда корхона учун одатий хол хисобланмаган холатлардан олинадиган даромадлар ёки фойда суммаси корхона учун кутилмаган холатлардан олинган даромадлар сирасига киритилади.
Кутилмаган ёки фавкулодда холатлардан олинган даромадлар ёки улар буйича йукотишлар молиявий натижалар туЁрисидаги хисоботнинг алохида таркиб катори сифатида белгиланган.
Уларни корхонада режалаштириш амалга оширилмайди. Яъни, фавкулодда даромад ва харажатлар режалаштирилмайдиган каторга киритилади. Уларнинг хозирги пайтда корхоналар фаолият натижавийлигидаги салмо¨и сезиларга таъсирга эга эмас.


11.10. Корхона хисоб фойдаси (солик туловига кадар фойда) тахлили
Корхона хисоб фойдаси ва унинг таркибига киритиладиган каторлар туЁрисида юкорида кенгрок тухталган эдик. Яъни, корхона хисоб фойдаси асосий ишлаб чикариш фаолиятидан олинадиган натижа, молиявий фаолиятдан натижа, фавкулодда фаолиятдан ёки холатлардан натижаси жамланган холда жорий давр буйича корхонанинг хисоб фойдаси аникланади. Корхона хисоб фойдаси давлатнинг ва ахборот фойдаланувчиларнинг эътибор шартидаги асосий катор хисобланади. Даромад ва харажатлар уларнинг юзага чикиш вакти ва урни буйича юритилган холда якуний натижа ушбу коида асосида тузилади.
Корхона хисоб фойдаси ёки солик туловига кадар булган фойда (зарар) суммасидан фойда даромаддан соликлар ва бошка фойдадан соликлар, туловлар ва ажратмаларни чегириш асосида корхонанинг жорий давр буйича соф фойда (зарар) суммаси аникланади. Республикамиз солик конунчилигига мувофик барча хужалик хисобидаги корхоналар даромад соли¨и туловчилар хисобланади ва уларнинг айрим гурухи буйича доимий ва вактинчалик имтиёзлар белгиланган.
Бошка соликли туловлар каторига республика ва махаллий бюджетга тушадиган айрим тур соликлар киритилади. Уларнинг тури ва ундириш тартиби Давлат Солик кумитаси тамонидан белгиланади. Ягона солик туловига утган корхоналарда ушбу солик тури олинган даромаддан катъий ставкаларда хисобланади ва туланади.



Download 5.31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   293




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling