Корхоналарнинг ташкилий-ҳуқуқий шакллари


Давлат ва шаҳар унитар корхоналари


Download 94.11 Kb.
bet4/4
Sana08.01.2023
Hajmi94.11 Kb.
#1084363
1   2   3   4
Bog'liq
Soha iqtisodiyoti

Давлат ва шаҳар унитар корхоналари

  • Бозор иқтисодиёти шароитида давлат марказий ҳукуматга ёки маҳаллий ҳокимиятга бўйсуниши мумкин бўлган муайян функцияларни бажариш учун бир қатор корхоналарни захирага олади.
  • Унитар корхона - ўзига ажратилган мол-мулкка мулк ҳуқуқи берилмаган тижорат ташкилоти. Ушбу шаклда фақат давлат ва шаҳар корхоналари бўлиши мумкин. Давлат (шаҳар) мулки хўжалик бошқаруви ёки тезкор бошқариш ҳуқуқидаги корхоналар бўлиши мумкин.

Нотижорат ташкилотлар

  • Бозор иқтисодиёти шароитида фойда олишга интилмайдиган, фаол иқтисодий фаолият билан шуғулланадиган бир нечта корхоналар мавжуд. Бундай нотижорат ташкилотлари таркибига истеъмол кооперативлари, жамоат ва диний ташкилотлар, жамғармалар, уюшмалар ва бошқалар киради.
  • Истеъмол кооперативлари ўз аъзоларининг моддий эҳтиёжларини қондириш мақсадида акциявий бадалларни бирлаштириш орқали ташкил этилади. Кооператив томонидан олинган даромад уставга мувофиқ тақсимланади, кооператив аъзолари қўшимча актсиялар орқали қўшимча ёрдам беришади.

Корхона фаолиятининг ички ва ташқи муҳити

  • Ички муҳитнинг ўзаро алоқалари натижасида тайёр маҳсулот пайдо бўлади, ишлар бажарилади ва хизмат кўрсатилади, яъни тўғри йўлга қўйилган ишлаб чиқариш ва меҳнатга ҳақ тўлаш фаолияти юзага келади.
  • Корхона фаолиятининг ички муҳити иқтисодий ишлаб чиқариш ташкилоти хоссаларининг намоён бўлиш шакллари ва хусусиятларини акс эттиради, бунинг натижасида у ўз фаолияти натижалари бўйича жамият эҳтиёжларини қондиради ва қондиради, шунингдек ташқи шароитларга жавоб беради, уларга ва бошқа омилларга мослашади.

Корхона фаолиятининг ички ва ташқи муҳити

  • Ички омиллар (субъектив) инсоннинг муайян фаолияти билан боғлиқ. Улар менежерлар ва ходимларнинг ҳаракатларига тўлиқ ва тўлиқ боғлиқдир. Тадбиркорлик субъекти ички муҳит омилларини билиши ва аниқ бошқарув қарорлари орқали ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишга таъсир қилиши керак.
  • Ички муҳит омилларининг моделлари корхона стратегиясига ва ушбу омилларни бошқариш қобилиятига қараб турли хил вариантларга эга бўлиши мумкин.

Корхона фаолиятининг ички ва ташқи муҳити

  • Корхоналар фаолияти самарадорлигини аниқлаб берувчи ташқи муҳит – бу, биринчи ўринда маҳсулот истеъмолчилари, хом ашё ва бошқа материал етказиб берувчилар, шунингдек давлат органлари ҳамда корхонага яқин жойда яшовчи аҳоли ҳисобланади.
  • Хўжалик юритувчи субъектнинг фаолияти натижалари асосан ташқи муҳит билан белгиланади. Иқтисодий фаолиятга таъсир қилувчи ташқи омиллар иқтисодий қонунларнинг таъсирини акс эттиради.

Download 94.11 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling