Korxona kapitali tarkibi va uni oshirish yo’llari bajardi: omonov vohid

KORXONA KAPITALI TARKIBI VA UNI OSHIRISH YO’LLARI

BAJARDI: OMONOV VOHID

• Ustav kapitali – dastlab tashkilot faoliyatini qo'llab-quvvatlash uchun egalari tomonidan qo'shilgan mablag'lar. Boshqacha qilib aytganda, bu korxona faoliyati uchun zarur bo'lgan minimal mablag’.

• Qo'shimcha kapital - bu kompaniya uchun kapital shaklidir. U asosiy kapital bilan bog'liq bo'lmagan shakllangan resurslarni ifodalaydi. Qo'shimcha kapitalning muhim belgisi shundan iboratki, shakllangan mablag'lar sheriklar oldidagi majburiyatlarning bajarilishini anglatmaydi

Zaxira kapitali - bu amalga oshirishda barcha turdagi zararlarni qoplash uchun yaratilgan jamg'arma . Zaxira kapitali sof foydadan ajratmalar hisobiga shakllanadi (5% va undan yuqori). Zaxira fondining hajmi har yili o'zgarishi mumkin, chunki u uzoq vaqt davomida shakllanadi. Uning qiymati ustav kapitalining kamida 15% bo'lishi kerak.

Rezerv kapitali har yili sof foydadan ajratmalar o‘tkazish yo‘li bilan jamiyat ustavida belgilangan miqdorga etguncha tashkil etiladi. Rezerv kapitali korxona ko‘rgan zararini qoplash, imtiyozli aksiyalar uchun dividend to‘lash, aksiyadorlar talabiga ko‘ra aksiyalarni qayta sotib olish uchun ishlatiladi.

Taqsimlanmagan foyda- bu ko’rsatkich korxonaning hisobot  yilida olgan foydasi, hissador kapitalining ko’payish yoki kamayishi, q immatbaho qog’ozlar emissiyasi, rezerv uchun ajratmalar hisobiga o’zgarishi mumkin.

Taqsimlanmagan foyda quyidagilarga ishlatilishi mumkin: - Ustav kapitalini ko’paytirishga; - Rezerv kapitalini yaratish va to’ldirishga; - Aksionerlarga dividend to’lashga; - Zararlarni qoplashga; - Mulkdorlarning qarori bo’yicha boshqa maqsadlarga.

Xususiy kapitalning tasniflashning tarkibiy tizimi

Korxona xususiy kapitalini tarkibiy tuzilishi.

Xususiy kapital tahlilining vazifalari bo’lib, quyidagilar hisoblanadi:

• Xususiy kapital tahlilining vazifalari bo’lib, quyidagilar hisoblanadi:
• xususiy kapitallardan samarali foydalanganlikka baho berish;
• xususiy kapitalda mavjud bo’lgan imkoniyatlarni aniqlash;
• uning o’zgarishiga ta’sir etuvchi omillarni aniqlash va hakozolar kiradi.

• Korxona kapitalini oshirish yo’llari:

-Tejamkorlik

-Mehnat zichligini pasayishi va o’sishi

-Investitsion faollik

-Zamonaviy texnalogiyalar bilan ta’minlash

-Ishlab chiqarish potensialidan maksimal foydalanish

-Xarajatlarni kamaytirish