Korxona xarakteristikasi “Uzsalaman” aktsiadorlik jamiyati qo’shma korxonasi

I.Sortlilik koeffitsientini aniqlashning birinchi yo’lida har bir sort bo’yicha hisoblangan mahsulotni umumiy qiymatiga bo’linadi.
Rejada= 17000*20000+14000*11300+10000*9000=588200 ming so’m
Haqiqatda=17000*21000+14000*13000+10000*8000=602000 ming so’m
I-sort bo’yicha ishlab chiqarilganda mahsulot qiymati:
Rejada= 17000*40300=685100 ming so’m
Haqiqatda= 17000*42000=714000 ming so’m
K_{o’r reja}= 588200:685100=0.85
K_{o’r haqiqat}= 602000:714000=0.84
II.O’rtacha sortlilik koeffiyisentini aniqlashning navbatdagi usuli mahsulot birligining o’rtacha narxi asosida aniqlanadi.
reja bo’yicha mahsulot birligining o’rtacha narxi = 588200000/40300=
2.4. Mahsulot ishlab chiqarish maromiyligi tahlili
Maromiylik deyilganda, mahsulot ishlab chiqarish rejasini bir me’yorda bajarilishi tushuniladi. Yoki maromiylik bu mahsulotni tuzilgan jadval asosida, mahsulotning oldindan aniqlangan assortimenti va sifatiga muvofiq yetkazib berish va sotishni o’z vaqtida ta’minlashdir. Maromiylik korxona ishini tashkil qilish darajasini, mehnatning to‘g‘ri tashkil qilinganligini, moddiy texnika ta’minot darajasini, texnika va texnologiyadan samarali foydalanishni ifodalaydi. Bir me’yorda mahsulot ishlab chiqarish oldindan tuzilgan jadvalga muvofiq ishlab chiqarish tarkibidagi sex va uchastkalar o‘rtasidagi bog’liqlikni ta’minlaydi.Ishlab chiqarishni bir maromda tashkil etish ko’pgina korxonalarda asosan oyning boshida bo’ladigan bekor turishlarni kamaytirishga va oyning oxirida vujudga keladigan shoshma-shosharlikni oldini olishga hamda qo’shimcha xarajatlarni kamayishiga olib keladi.
Mahsulot ishlab chiqarish maromiyligini buzilishi ish rejimini buzilishiga, ishlab chiqarish resurslaridan to’la foydalanishga xalaqit beradi, asosiy vositalarni yemirilishini tezlashtiradi va mahsulot ishlab chiqarish hajmini kamaytirishga olib keladi.
Bir maromda ish yuritishning umumlashgan ko’rsatkichi bo’lib,bir me’yorda ishlash koeffitsienti hisoblanadi.U jadval bo’yicha mahsulot ishlab chiqarish rejasi bajarilgan kunlarni umumiy ish kuniga bo’lish yo’li bilan aniqlanadi. Masalan,tahlil qilinayotgan oyda 26 ish kuni bo’lsa,undan 22 kun mobaynida korxona belgilangan jadval asosida mahsulot ishlab chiqargan.Demak,bir me’yorda ishlash koeffitsienti 0,84 koeffitsientni tashkil etadi(22/24).Ushbu holat korxonaning bir me’yorda mahsulot ishlab chiqarmaganligidan dalolat beradi. Bir me’yorda ish yuritishning eng optimal ko’rsatkichi birga teng bo’ladi,undan ortiq bo’lishi mumkin emas.Demak,u yoki bu muddat mobaynida rejaning orttirib bajarilishi korxonaning bir me’yorda ishlashini taqozo etmaydi.balki umuman tovar mahsuloti ishlab chiqarish rejasining bajarilishiniko’rsatadi.tahlil uchun ma’lumotlar reja bo’limidan olinadi.
Korxonada mahsulot ishlab chiqarish maromiyligi haqiqatan ishlab chiqarilgan kunlik dekada, oylik, kunlik mahsulot hajmini rejadagi mahsulot hajmi bilan taqqoslangan hola aniqlanadi. Tahlil maqsadlarida quyidagi jadval ma’lumotlaridan foydalanimiz.
4-jadval
Bir maromda mahsulot ishlab chiqarishni tahlil qilish