Korxonada mehnat unumdorligi-ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorlik mezonlari

Ijtimoiy-iqtisodiy samaradorlik ishlab chiqarish samaradorligini mehnat sharoitlarini, uning ijodkorlik mazmunini boyitish, aqliy va jismoniy mehnat o’rtasidagi farqni yo„qotishni inobatga olgan holda tavsiflaydi. Ijtimoiy-iqtisodiy samaradorlik bir vaqtning o„zida, ishlab chiqarish samaradorligini kuchaytirish, korxonaning muvaffaqiyatli faoliyat yuritishi, shaxsning har tomonlama rivojlanishi va uning barcha qobiliyatlaridan foydalanishning sabab va natijasi hisoblanadi.

Mehnat unumdorligi tushunchasi va uni o’lchash uslublari.
Mehnat samaradorligi mahsuldorligi mehnat ko’rsatkichi bilan o’lchanadi. Mehnat unumdorligi – hodimlar mehnat faoliyatining iqtisodiy samaradorligi ko’rsatkichidir. U ishlab chiqarilgan yoki ko’rsatilgan xizmatlar miqdorining mehnat xarajatlariga nisbatan, ya’ni mehnat xarajatlari birligi hisobiga ishlab chiqarilgan mahsulot bilan belgilanadi.
Ishlab chiqarishning takomillashib borishi va fan tehnika taraqqiyoti mehnat unumdorligi oshishining asosiy shartlaridir. Yangi tehnologik jarayonlar, materiallar va avtomatlashtirish vositalarining joriy etilishi mehnatni mexaniztsiyalash darajasining ortishiga olib keladi. Bu ko’rsatkichni quyidagi ko’rsatkich bilan ifodalash mumkin:

Mehnat unumdorligi o'zgarishining omillari.
Korxonada mehnat unumdorligining oshishi quyidagi tarzda namoyon bo'ladi:
1. Vaqt birligi mobaynida yaratiladigan mahsulotning sifati o'zgarmagan holda hajmi oshishi;
2. Vaqt birligi mobaynida yaratiladigan mahsulotning hajmi o'zgarmagan holda sifati oshishi;
3.Ishlab chiqariladigan mahsult birligiga mehnat sarfining qisqarishi;
4. Mahsulot tannarhida mehnat sarflari ulushi kamayishi; 5. Tovarlar ishlab chiqarilishi va aylanishi vaqti qisqarishi;

Sermehnatlilik darajasi ko'rsatkichi bo'yicha mehnat unumdorligining o'sishi quyidagi formulalar bilan aniqlanadi:

http://fayllar.org

Yangiliklar Va Jamiyat, Iqtisodiyot