Korxonalar aylanma fondlar ini moliyalashtirish jarayoni amaliyoti tahlili

NR = O *D
Bu yerda: O - bir kunlik xarajat, ishlab chiqarish tannarxida;
D- zahira kunlari soni.
Aylanma mablag’ lar buxgalteriya balansi aktivining 2-bo ’limida, ya’ ni “oborot aktivlari” degan bo ’ limida aks ettiriladi. Aylanma mablag ’ lar 3 guruhga li a i:

1. 
   Ishlab chiqarish zahiralari va xarajatlar (xom-ashyo, materiallar, energiya, yo qilg ’ i, tugallanmagan ishlab chiqarish va hakozo);
   
2. 
   Pul ma lag la i va qisqa muddatli moliyaviy q yilmala ;
   
3. 
   Debitorlik qarzlari.
   

Aylanma mablag’ laming alohida qismlari turli xil vazifalarni bajaradi. Aylanma mablag ’ lar ishlab chiqarish jarayonidagi roliga qarab, ishlab chiqarish fondlari va muomala fondlariga bo ’ linadi.
Ishlab chiqarish fondlari - bu ishlab chiqarish jarayonidagi mehnat predmetlaridir, ya ’ ni: xom-ashyo, asosiy va yordamchi materiallar, tugallanmagan ishlab chiqarish, yo qilg ’ i va boshqalar.
Muomala fondlari muomala jarayoni uchun xizmat qiladi, muomala, realizatsiya jarayonida qatnashadi. Bunga tayyor mahsulot, yuklab j o ’ natilgan tovarlar, pul mablag ’ lari, debitorlik qarzlari kiradi.
Aylanma mablag ’ lar rejalashtirish, nazorat qilish, boshqarish amaliyotiga qarab me ’yori belgilanadigan normativ va me ’ yori belgilanmaydigan aylanma ma lag la ga li a i.
Korxonalar o ’ z mablag ’ lari hisobiga ishlab chiqarish zahiralari, tugallanmagan ishlab chiqarish va ombordagi tayyor mahsulot qo ldig ’ ini shakllantiradilar. Bu zahira va qoldiqlar miqdorini korxona о ’ zi rejalashtiradi va ular me ’ yori belgilanadigan aylanma mablag ’ lar deb yuritiladi. Bir qator aylanma mablag ’lar elementlariga (j о’natilgan tovarlar, pul mablag ’lari, hisob-kitobdagi ma lag la ) me y belgilanmaydi va me y i belgilanmaydigan aylanma mablag ’ lar deyiladi. Ularni shakllantirish manbai jalb qilingan mablag ’ lardir.
Aylanma mablag ’ larni moliyalashtirish manbaiga ко ’ ra, о ’ z mablag ’ lari va jalb qilingan mablag ’ larga bo ’ linadi.
O ’ z aylanma mablag ’ lar mavjud summasi quyidagicha aniqlanadi:
AM = O’MM - UMA + UMQ + UMK
Bu yerda,
O ’ MM - о ’ z mablag ’ lari manbai (passiv 1-b о ’ lim yakuni)
UMA - uzoq muddatli aktivlar (aktiv 1-b о ’ lim yakuni)
UMQ - uzoq muddatli qarzlar
UMK - uzoq muddatli kreditlar
Aylanma mablag’ larni elementlari Ьо ’ yicha quyidagilarga ajratish mumkin: ishlab chiqarish zahiralari, tugallanmagan ishlab chiqarish, tayyor mahsulot, pul ma lag la i, debitorlik qarzlari.
Likvidliligiga qarab, ya’ ni aylanma mablag ’ larning pulga aylanish tezligiga qarab: mutloq likvid mablag ’ lar, tez sotiladigan aylanma mablag ’ lar, sekin sotiladigan aylanma ma lag la ga li a i.
Kapital sarflashning tavakkalchilik, risk darajasiga qarab quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:
-minimal riskli aylanma ma lag la : pul ma lag la i va qisqa muddatli moliyaviy q о ’ yilmalar;
-kam riskli aylanma mablag’ lar: debitorlik qarzlari (muddati о ’tgan, shubhaliliardan tashqari),ishlab chiqarish zahiralari (turib qolganidan tashqari) tayyor mahsulot va tovarlar qol dig ’ i (talab уо ’ qlaridan tashqari);
-о’ rta riskli aylanma mablag ’ lar: arzon va tez eskiruvchan buyumlar, tugallanmagan ishlab chiqarish, kelgusi davr xarajatlari;
-yuqori riskli aylanma mablag’ lar: shubhali debitor qarzdorligi turib qolgan ishlab chiqarish zahiralari, talab bo ’ lmagan tayyor mahsulot va tovarlar.
Korxonaning moliyaviy holati ana shu aktivlarga joylashtirilgan mablag ’ larnig qanchalik real pulga aylanishiga b o g ’ liq.

2. 
   jadval