Korxonalar moliyasi va ularni tashkil etish

MOLIYAVIY RESURSLARNI TASHKIL ETISHNING ASOSIY TAMOYILLARIGA QUYIDAGILAR KIRADI:

• - moliyaviy resurlar tarkibi va tuzilishi;
• - moliyaviy resurslaming tashkil topish manbalari;
• ~ moliyaviy resurslardan maqsadli foydalanish;
• - moliyaviy resurslar saqlanishini ta'minlash.

Moliyaviy resurslar tarkibi va tuzilishi iqtisodiyotning tin 11 tarmoqlari va sohalari korxonalarida bir biridan farq qiladi. Shuni alohida ta'kidlash lozimki, moliyaviy resurslar ikki shaklda: fondlar tashkil etish orqali va fond tashkil etmasdan ishlatilishi mumkin Moliyaviy resurslar tashkil topishi va ishlatilishining birinchi shakli moliyaviy fondlar tashkil etilishining to'laligi, o'z vaqtidaligi va maqsadli ishlatilishini nazorat qilish nuqtayi nazaridan qulavdir Ikkinchi shakl esa moliyaviy resurslarning muhim xususiyati bo'Imish harakatchanlikni ta'minlaydi.

• Moliyaviy resurslar tarkibi va tuzilishi iqtisodiyotning tin 11 tarmoqlari va sohalari korxonalarida bir biridan farq qiladi. Shuni alohida ta'kidlash lozimki, moliyaviy resurslar ikki shaklda: fondlar tashkil etish orqali va fond tashkil etmasdan ishlatilishi mumkin Moliyaviy resurslar tashkil topishi va ishlatilishining birinchi shakli moliyaviy fondlar tashkil etilishining to'laligi, o'z vaqtidaligi va maqsadli ishlatilishini nazorat qilish nuqtayi nazaridan qulavdir Ikkinchi shakl esa moliyaviy resurslarning muhim xususiyati bo'Imish harakatchanlikni ta'minlaydi.
• Korxonalarda mahsulot (ish, xizmat) sotishdan tushumning taqsimlanishida birlamchi moliyaviy resurslar (amortizatsiya fondi, foyda va boshqalar) shakllanadi. Ijtimoiy ehtiyojlarni qondirish unumdorligi tufayli moliyaviy resurslar qayta taqsimlanadi: ularning ma' lum qismi budjet va budjetdan tashqari fondlarga ajratiladi. Umum davlat moliyaviy resurslari, o'z navbatida, qayta taqsimlanadi va ularning ma'lum qismi korxonalar ixtiyoriga kelib tushadi.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida moliyaviy resurslarning saqlanishi va maqsadli ishlatilishini nazorat qilish muammosi mulk egalari manfaatlari himoya etilishini ta'minlash bilan bog'liq. Shu nuqtayi nazardan moliyaviy resurslarni tashkil etish korxonada moliyaviy menejmentning bosh masalalaridan biridir.

• Bozor iqtisodiyoti sharoitida moliyaviy resurslarning saqlanishi va maqsadli ishlatilishini nazorat qilish muammosi mulk egalari manfaatlari himoya etilishini ta'minlash bilan bog'liq. Shu nuqtayi nazardan moliyaviy resurslarni tashkil etish korxonada moliyaviy menejmentning bosh masalalaridan biridir.
• Bozor munosabatlarining taraqqiyoti sharoitida korxonalarning samarali faoliyatiga ularning ixtiyorida yetarli miqdordagi moliyaviy resurslarsiz erishib bo'lmaydi. Korxonalarda moliyaviy resurslarning vetarliligi uning hamkor sifatida mol yetkazib beruvchilar bilan munosabatlarida to'lovga layoqatliligi garovi hamda xaridorlar oldida majburiyatlarini o'z vaqtida bajarish, budjetga va budjetdan tashqari fondlarga to'lovlarning va kreditlarning o'z vaqtida qaytarilishini ta'minlash kafolatidir.