Korxonalarning shakillari Norqulova Laylo Nuriddinovna

---

Korxonalarning shakillari
Norqulova Laylo Nuriddinovna

---

Ushbu darslikda korxona to‘g‘risidagi ijtimoiy va tashkiliy-iqtisodiy tizimning ajralmas 
birikmasi
sifatida zamonaviy umumiy tushunchalaming mohiyati ochib berilgan. Asosiy e’tibor, 
korxonalarning
ichki faoliyatida sodir bo'layotgan mikroiqtisodiy jarayonlar va ulami tashqi iqtisodiy 
muhit bilan o'zaro
munsabatlarini muvofiqlashuvini
0‘rgatadi. Jumladan, investitsiyalami jalb etish masalafari va
korxonaning moliyaviy-iqtisodiy holatini tahlili, asosiy resurslarga boMgan ehtiyoji 
hamda bozor
iqtisodiyoti sharoitida zamonaviy korxonani bozor munosabatlarining asosiy 
subyektlari miqyosida
faoliyat ko'rsatishining dolzarb masalalari yoritib berilgan. 0 ‘z navbatida, darslik 
o'rganilayotgan
umumnazariy masalalar bilan bir qatorda, korxonani ko‘p qirrali va murakkab 
faoliyatini yanada kengroq
va har tomonlama o‘rganib chiqish imkonini beradi.
Mazkur darslikda biznes sohasi bo'yicha mutaxassislar, tadbirkorlar hamda iqtisodiyot
yo'nalishida mutaxassislar tayyorlaydigan oliy o‘quv yurtlari talabalari, magistrlari va 
aspirantlari uchun

---

Mavzu boyicha reja:
korxona
•
1-mamlakatni modernizatsiyalashtirish
sharoitida korxona iqtisodiyotining
axamiyati va iqtisodiy fanlar tizimini orni
•
2-korxona iqtisodiyoti iqtisodiyv fanlarning
tarkibiyv qismi va boshqa fanlar bilan aloqasi
•
3-korxonaning obyekti predmeti vazifalari va
fanlarning usullari

---

•
Mamlakatni modernizatsiyalashtirish sharoitida
•
«Korxona iqtisodiyoti» kursining ahamiyati va
•
iqtisodiy fanlar tizimidagi o‘rni
•
Insonning oliy maqsadi yaxshi yashash, lekin havodan tashqari
•
hamma narsa chegaralangan. Ulardan ratsional foydalanish doimo inson
•
ongi oldiga ko‘pgina siyosiy, iqtisodiy, texnikaviy, texnologik, ekologik
•
va hokazo muammolami qo‘yadi.-Bu muammolar yakka insondan tortib,
•
korxona, firma, ulaming birlashmalari, umuman regionda iqtisodiyoti
•
miqyosiga taalluqlidir. Shuning asosida, xo‘jalik yuritish, uni boshqarish
•
to‘g‘risida insoniyat doimo filer yuritib, bilimlar tizimini yaratib kelgan.
•
Fan - bu insoniyat tarixida to‘plangan tabiat, jamiyat va fikrlash
•
to‘g‘risidagi bilimlar tizimidir. Shu bilimlar asosida insoniyat tabiat
•
sirlarini, jamiyat mummolarini ichiga kiradi, o‘rganadi va o‘z hayotiga
•
moslashtiradi.

---

Ishlab chiqarishni modernizatsiyalash - ishlab chiqarishni
zamonaviy texnologiyalar bilan jihozlash, uni ma’naviy 
jihatdan
yangilash, tarkibiy jihatdan texnik va texnologik qayta 
tuzish kabi choratadbirlami o‘z ichiga oluvchi jarayon. Ishlab 
chiqarishni modernizatsiyalashning asosiy yo‘nalish 
vositalari bo‘lib quyidagilar
hisoblanadi: korxonalardan eskirgan asbob-uskunalami 
chiqarish; ishlab
chiqarishni zamonaviy texnika va texnologiyalar bilan 
jihozlash;
mahalliy resurslar asosida ishlab chiqarishga innovatsion - 
texnologiyalarni joriy etish; ishlab chiqarilayotgan mahsulot 
assortimentini
kengaytirish; ishlab chiqarish xarajatlarini pasaytirish va 
resurslami
tejash; sifatni boshqarish va sertifikatlash tizimini joriy 
etish; chiqitsiz
va ekologik toza texnologiyalami joriy etish va boshqalar.
Kooperatsiya aloqalari - turli soha ishlab chiqarish t

---

Zamonaviy fan-texnika taraqqiyoti ishlab chiqarish va iqtisodiyotning uzluksiz rivojlanishida kompyuterlashtirish va informatizatsiya, 
internet tarmog‘iga kirishni ilgari surmoqda. Bu esa
boshqaruv tizimining eng muhim bo‘g‘inlaridan tashqari, ishchi
kuchining sifatini oshirish vositasi hamda ishlab chiqarish jarayonini
muvaffaqiyatli tashkillashtirish uchun turtki bo‘lib xizmat qiladi.
O‘zbekistonda tashqi savdo aylanmasi hajmining
o‘sishi, mlrd. AQSH doll.
2005
2006
2007
2008
2009
yillar
0 Tashqi savdo aylanmasi BiEksport о Import QSaldo
1-rasm: 0 ‘zbekistonda tashqi savdo aylanmasi hajmining o‘sishi,
mlrd.Zamonaviy fan-texnika taraqqiyoti ishlab chiqarish va iqtisodiyotning uzluksiz rivojlanishida kompyuterlashtirish va informatizatsiya, 
internet tarmog‘iga kirishni ilgari surmoqda. Bu esa
boshqaruv tizimining eng muhim bo‘g‘inlaridan tashqari, ishchi
kuchining sifatini oshirish vositasi hamda ishlab chiqarish jarayonini
muvaffaqiyatli tashkillashtirish uchun turtki bo‘lib xizmat qiladi.
O‘zbekistonda tashqi savdo aylanmasi hajmining
o‘sishi, mlrd. AQSH doll.
2005
2006
2007
2008
2009
yillar
0 Tashqi savdo aylanmasi BiEksport о Import QSaldo
1-rasm: 0 ‘zbekistonda tashqi savdo aylanmasi hajmining o‘sishi,
mlrd.

---

Bozor munosabatlariga 
o'tishning asosiy shartlaridan 
biri sifatida mulkni davlat
tasarrufidan chiqarish va 
xususiylashtirish amalga 
oshirish. Bu bilan davlat 
monopoliyasi
tugatilib, ma'muriy 
buyruqbozlik buzildi va bozor 
iqtisodiyotiga asos solindi, 
mulkdorlar
sinfi shakllandi, xorijiy 
sarmoyadan foydalanib, ishlab 
chiqarish samaradorligi 
oshiradi.

---