Korxonaning investitsion faoliyati

KORXONANING INVESTITSION FAOLIYATI.

• 1.Korxona investitsion faoliyatining mohiyati va ahamiyati.
• 2.Korxonada investitsiyalash manbalari va usullari.

1.Korxona investitsion faoliyatining mohiyati va ahamiyati.

Xorijiy bank bilan kredit bitimini tuzishda, eng avvalo, to’lovlarning o’z vaqtida amalga oshirilishini ta’minlash kerak. Odatda, XYuS kredit bo‘yicha quyidagi to‘lovlarni amalga oshiradi. m summasining 15% idan kam bo‘lmagan avans to‘lovlarining birlamchi (boshlang‘ich) badali (o‘zlashtirish boshlangunga qadar) – kredit bitimi tuzilgandan keyin bir oy ichida; sug‘urta badali – sug‘urta riskini baholashga nisbatan 3% dan kam bo‘lmagan miqdorda; xizmat ko‘rsatuvchi banklarga komission to‘lovlar –kreditning o‘zlashtirilmagan qoldig‘iga komissiya, kreditni tashkil qilish uchun haq, xorijiy sug‘urta agentliklarida qayd etilganligi uchun haq.

Investitsiyalashtirishning natijaliligini oshirish uchun investitsion loyihalarni, jumladan, xorijiy kredit liniyalariga qo‘shish uchun ham, tanlab olish tartibi tartibga keltirilmog‘i lozim. XYuS va tashkilotlarning arizalarini ularning asoslanganligi bo‘yicha xulosalar uchun tarmoq, korporativ va mintaqaviy darajalarda qayta ishlabchiqish muhim hisoblanadi.

Tanlovning joriy etilishi bitimning eng yaxshi shartlarini – mamlakat XYuSlarining iqtisodiy manfaatlariga to‘liq javob beradigan mahsulotni tanlash – qo‘lga kiritishgaimkon beradi. Hukumat kafolati ostida jalb qilinadigan xorijiy kreditlar hisobidan moliyalashtirish uchun innovatsion loyihalarni tanlashda asosiy mezonlarning quyidagi tizimidan foydalanish maqsadga muvofiq.

• Tanlovning joriy etilishi bitimning eng yaxshi shartlarini – mamlakat XYuSlarining iqtisodiy manfaatlariga to‘liq javob beradigan mahsulotni tanlash – qo‘lga kiritishgaimkon beradi. Hukumat kafolati ostida jalb qilinadigan xorijiy kreditlar hisobidan moliyalashtirish uchun innovatsion loyihalarni tanlashda asosiy mezonlarning quyidagi tizimidan foydalanish maqsadga muvofiq.
• Iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiqligi va qarz oluvchining birlamchi (boshlang‘ich) badalni to‘lash bo‘yicha moliyaviy imkoniyati texnik vatexnologik ahvoli tijoriy samaradorligiva valutaviy qoplanuvchanligi huquqiy ta’minlanganligi va ekologik xavfsiz ligi.
• Hukumat kafolati ostida jalb qilinadigan xorijiy kreditlar bo‘yicha moliyalashtirishga qabul qilinadigan loyihalar manfaatdor vazirliklar va idoralar, mintaqaviy ma’muriy organlar, XYuSlar, tashkilotlar va banklarning roziligi bo‘yicha shakllanadigan ustuvor investitsion loyihalar ro‘yxatiga kiritilgan bo‘lmog‘i darkor.

2.Korxonada investitsiyalash manbalari va usullari.

• Loyihalarni moliyalashtirishning ikki asosiy manbalari: o‘z kapitali va qarz mablag‘lari.
• O‘z korporativ kapitalini shakllantirish aktsiyalarga (imtiyozli va oddiy)ochiq yozilish yo‘li bilan amalga oshirilishi mumkin. Qarz mablag‘lari qisqa, o‘rta va uzoq muddatli bank kreditlari shaklida, shuningdek, turli qarz majburiyatlarini emissiya qilish yo‘li bilan jalb qilinadi.
• Moliyalashtirishning bunday tiplari o‘rtasidagi prinsipial farq qarzdorning kreditorlar oldidagi birinchidarajali javobgarligidadir. O‘z va qarz mablag‘lari o‘rtasida ma’lum bir balansga rioya etmoq zarur. Kreditor nuqtai nazaridan qarz kapitalining yuqori salmog‘i qarz oluvchining risklilik darajasini oshiradi, chunki unda xarajatlarning umumiy tarkibiy tuzilmasida foiz to‘lovlarining salmog‘i ortadi, demak,foyda pasayadi.

Qarz moliyalashtirishning ko‘rinishlaridan biri lizingdir. Agar moliyalashtirish shartlari xorijda mahalliy shartlardan keskin farq qiladigan bo‘lsa, lizing asbob-uskunalarni sotib olishning ustuvor metodi hisoblanadi. Moliyalashtirish shakllarining turli-tumanligi o‘zgarib turishi mumkin. Biroq ular tushumlar va asosiy xarajatlarning ta’minlanganligi uchun yetarli bo‘lishi kerak. Ko‘p hollarda loyihani ishlab chiquvchilar investorlar va kreditorlarga uning jozibadorligini ta’minlash maqsadida loyihaning qiymatini pasaytirishga harakat qiladilar. Shu munosabat bilan moliyaviy ekspertning vazifasi loyiha yoki kompaniyaning kapitalga bo‘lgan haqiqiy ehtiyojini aniqlashdan iborat. Shuning uchun ham,moliyaviy tahlilda investitsion qo‘yilmalarni iqtisodiy baholashning ko‘psonli metodlariishlab chiqilganki, ularning har biri,o‘z navbatida, afzalliklarga va kamchiliklarga ham ega. Bu ko‘rsatkichlar tizimio‘zichigaquyidagilarni oladi qilinadi.

Qarz moliyalashtirishning ko‘rinishlaridan biri lizingdir. Agar moliyalashtirish shartlari xorijda mahalliy shartlardan keskin farq qiladigan bo‘lsa, lizing asbob-uskunalarni sotib olishning ustuvor metodi hisoblanadi. Moliyalashtirish shakllarining turli-tumanligi o‘zgarib turishi mumkin. Biroq ular tushumlar va asosiy xarajatlarning ta’minlanganligi uchun yetarli bo‘lishi kerak. Ko‘p hollarda loyihani ishlab chiquvchilar investorlar va kreditorlarga uning jozibadorligini ta’minlash maqsadida loyihaning qiymatini pasaytirishga harakat qiladilar. Shu munosabat bilan moliyaviy ekspertning vazifasi loyiha yoki kompaniyaning kapitalga bo‘lgan haqiqiy ehtiyojini aniqlashdan iborat. Shuning uchun ham,moliyaviy tahlilda investitsion qo‘yilmalarni iqtisodiy baholashning ko‘psonli metodlariishlab chiqilganki, ularning har biri,o‘z navbatida, afzalliklarga va kamchiliklarga ham ega. Bu ko‘rsatkichlar tizimio‘zichigaquyidagilarni oladi qilinadi.