Koyu mavi töq kök Turuncu olovrang
Download 241 Kb.
|
Turk tili
|
E bölsa i
O bölsa u İ bölsa i A bölsa ı Ü bölsa ü U bölsa u unlisi bilan boshlanadigan qöshimchaning qöshilishini talab qiladi ❗❗❗❗❗ Şimdiki zaman fiili- hozirgi zamon fe'li Hozirgi zamon fe'lining turkchadagi qöshimchasi -yor hisoblanadi . Bu qoshimda kalın unli yoki ince unli bilan tugashiga qarab ham özgarmaydi. Fe'l özagiga yor qöshimchasini qöshish orqali yasaladi. Hozirgi zamon fe'li aynan hozirgi paytta bölayotgan ish -harakatni aytib berayotganda ishlatiladi. Fe'l özagi + yor ( hozirgi zamon fe'li qoshimchasi ) + shahs son qöshimchasi Uyumak fe'lidan yasab köramiz Mak / mek infinitiv shaklini olib tashlaganda Uyu sözining özi qoladi
Ben Uyuyor + um = uyuyorum Sen Uyuyor + sun = uyuyorsun O Uyuyor - shahs son qöshimchasi yöq Biz Uyuyor + uz = uyuyoruz Siz Uyuyor + sunuz = uyuyorsunuz Onlar Uyuyor + lar = uyuyorlar
Shu tufayli ham masalan Gelmek sözidan hozirgi zamonni yasash uchun quyidagi qoida kerak böladi Ben Gel + i + yor + um = geliyorum Sen Geliyorsun O Geliyor Biz Geliyoruz Siz Geliyorsunuz Onlar Geliyorlar Ikki undosh örtasiga ı yoki i unlisi qöshiladi özakning oxirgi böğindagi kalın yoki ince unlisiga qarab! Masalan uyanmak -uyğonmoq Uyan asos hisoblanadi. Uyan + i + yor + um I kalın unli qoshilganining sababi özakning oxirgi unlisi a kalın unli hisoblanadi. Ben Uyanıyorum Sen Uyanıyorsun O Uyanıyor Biz Uyanıyoruz Siz Uyanıyorsunuz Onlar Uyanıyorlar
Gidiyorum t harfi d ga almashti Ikkita undosh örtasiga i unlisini qöshganimizda t harfi d harfiga özgaradi . Ben Gidiyorum Sen Gidiyorsun O Gidiyor Biz gidiyoruz Siz gidiyorsunuz Onlar gidiyorlar Eslab qoling! Turk tilida ikkita undosh yonma yon kelganda hozirgi zamon shaklini yasash uchun i yoki ı harfini qöshamiz . Fe'ldagi infinitiv mak / mek olib tashlanadi. Agar hozirgi zamonda üzülmek fe'lini yasamoqchi bölsak, Mek infitiniv shaklini olib tashlaganda üzül sözining özi qoladi. Üzül + ü + yor = üzülüyor Hozirgi zamon shaklida ikkita undosh yonma - yon kelmaydi !!! Ü harfining qöyilishining sababi esa oxirgi böğinda ü harfi mavjud . Bunga oid yana misollar Download 241 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|