11.Ostogradskiy-Gauss teoremasi
Gauss teoremasi — elektrostatikaning asosiy teoremasi. Berk sirt orqali oʻtayotgan elektr maydon kuchlanganligi £ oqimi bilan shu sirt ichida joylashgan zaryad q kattaligi orasidagi bogʻlanishni ifodalaydi. Berk sirt 5orqali oʻtayotgan oqim jV shu sirtning hamma elementlari orqali oʻtayotgan oqimlar yigʻindisiga teng:N = Ye EnliSj = 4ld.
12.Elektr maydon oqimi
Elektr maydonini xarakterlashda nafaqat kuchlanganlik chiziqlari tushunchasidan, balki elektr maydon kuchlanganlik vektori oqimi tushunchasidan ham foydalaniladi. Bir jinsli elektr maydoniga joylashtirilgan ds-elementar yuzani kuzatamiz. Kuchlanganlik vektorining oqimi deb, elementar yuza orqali o’tayotgan kuchlanganlik chiziqlari soniga teng kattalikka aytiladi va kuchlanganlik vektorini unga perpendikulyar bo’lgan yuzaga ko’paytmasi bilan aniqlanadi
21.Elektr sig`imi Kondetsator
Elektr sigʻimi — oʻtkazgichning elektr zaryad toʻplash xususiyatini ifodalovchi elektr kattalik. Miqdor jihatidan yakkalangan oʻtkazgichning potensialini bir birlikka oʻzgartirish uchun zarur zaryad miqdoriga teng . Amalda kondensatorlarni parallel, ketma-ket yoki aralash ulash yoʻli bilan zarur Elektr sigʻimi olinadi.Yakkalangan o'tkazgichning elektr sig'imi - o'tkazgichdagi zaryadning maydon potensialiga nisbatiga teng. Kondensator sig'imi, zaryadning ya'ni q ning kuchlanish(U)ga nisbatiga teng.
Kondensator (issiqlik texnikasida) ( lat. Condenso - muhrlayman , qalinlashtiraman) bu issiqlik almashinuvchisi , bu erda kondensatsiya jarayoni amalga oshiriladigan issiqlik almashinuvchisi , issiqlik tashuvchisi bug 'holatidan suyuqlikka fazali o'tish jarayoni sovuqroq issiqlik tashuvchisi tomonidan issiqlikni olib tashlash tufayli holat
22.Yakkalangan o`tkazgichning elektr sig`imi Яккаланган ўтказгичнинг электр сиғими унинг геометрик ўлчамларига ва у турган муҳитнинг табиатига боғлиқ. Агар =1В бўлса, C=q бўлали. Демак, ўтказгичнинг потенциалини бир потенциал бирлигига ошириш учун унга берилипти керак бўлган заряд миқдорига сон жиҳатидан тенг бўлган физик катталикка электр сиғими дейилади. ХБС да электр сиғимнинг бирлигини инглиз олими М.Фарадей шарафига Фарада (Ф) деб аташ қабул қилинган. Электр сиғимининг бирлиги 1Ф=1Кл/1В га тенг.Демак, электр потенциални 1 В га ошириш учун 1 Кл заряд қабул қиладиган яккаланган ўтказгичяинг электр сиғими 1 Ф га тенг. Одатдаги ўтказгичлар 1 Кл миқдорадаги зарядни ўзида сақлаш қобилиятига эга эмас. Чунки 1 Кл заряд жуда катта миқдор-даги заряд бўлиб, у 6,25 1018та электроннинг зарядига тенгдир. Шунинг учун сиғимнинг кичик бирликлари қўлланилади, яъни
1 мкФ (микро Фарада) =10-6 Ф,
1 нФ (нано Фарада) =10-9 Ф,
1 пФ (пико Фарада) =10-12Ф
Do'stlaringiz bilan baham: |