Kurs ishi mavzu: “Keynsning makroiqtisodiy muvozanat modeli” Bajardi: 3 – kurs ik-520 talabasi Omonova Gulinur Ilmiy rahbari: Topshirgan sanasi: Himoya qilgan sanasi: Baho: samarqand 2023


Avtonom xarajatlar mul’tiplikatori


Download 236.22 Kb.
bet6/9
Sana18.03.2023
Hajmi236.22 Kb.
#1283153
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Keynsning makroiqtisodiy muvozanat modeli Kurs ishi (3)

5. Avtonom xarajatlar mul’tiplikatori.

Avtonom xarajatlarning xar kanday o`sishi, ya`ni ΔA = Δ (S+I+G+Xn)


mul`tiplikator samarasi xisobiga yalpi daromadlarning ko`prok mikdorga (ΔY) oshishiga olib keladi.
Avtonom xarajatlar mul`tiplikatori muvozanatli YAMM o`zgarishning avtonom xarajatlarning xar kanday komponenti o`zgarishiga nisbatini ko`rsatadi: m = ΔY /ΔA:
Bu erda: m - avtonom xarajatlar mul`tiplikatori;
ΔY – muvozanatli YAIMning o`zgarishi;
ΔA – avtonom xarajatlarning Y o`zgarishiga boglik bo`lmagan o`zgarishi.
Mul`tiplikator - yalpi daromadlar avtonom xarajatlarning dastlabki o`sishi (kamayishi)dan necha marta ortik o`sganligini (kamayganligi) ko`rsatadi.
Avtonom iste`mol ΔSA mikdorga o`ssa, bu yalpi xarajatlar va daromadlar (U) ning o`sha mikdorda o`sishiga olib keladi. Bu esa, o`z navbatida iste`molning ikkinchi marta (daromadlar oshishi xisobiga) MRS x ΔSA mikdorda o`sishiga olib keladi. Keyinchalik yalpi xarajatlar va daromadlar MRSxΔSA mikdorda yana o`sadi. SHunday kilib, «daromad-xarajat» ko`rinishidagi doiraviy aylanish bo`yicha jarayon davom etaveradi.

ΔSA↑ >AD↑Y↑C↑AD↑Y↑C↑AD↑Y↑ va xokazo.


Ushbu oddiy vaziyatdan ko`rinib turibdiki, yalpi daromadlar (Y), avtonom iste`molning dastlabki o`zgarishi ΔSA↑ ga nisbatan bir necha marta ko`p o`zgaradi. Bu shuni bildiradiki, S, I, G yoki Xp mikdorlardagi oddiy o`zgarishlar xam ishlab chikarish xajmi va bandlik darajalarida katta o`zgarishlarga olib kelishi mumkin. SHunday kilib, mul’tiplikator iktisodiy bekarorlik omili xisoblanadi. SHuning uchun xam davlatning byudjet-solik siyosatidagi asosiy vazifalardan biri bo`lib, o`rnatilgan barkarorlashtirgichlar tizimini yaratish xisoblanadi. Bu tizim iste`molga chegaralangan moyillikni kamaytirish orkali multiplikatsiya samarasini pasaytiradi.


Mul’tiplikator samarasi moxiyatini kuyidagi misolda ko`rib chikamiz. Aytaylik, dastlab iktisodiyotga investitsiyalar mikdori 5 mlrd. so`mga ko`paysin. Bu, o`z navbatida ish xaki, renta, foyda ko`rinishda uy xo`jaliklari daromadiga aylanadi. Agar iste`molga chegaralangan moyillikni 0,75 ga yoki 75 %ga teng deb olsak. Uy xo`jaliklari bu daromadning 75 foizini, ya`ni 3,75 mlrd. so`mni iste`mol xarajatlariga sarflaydi, kolgan 1,25 mlrd. so`mni jamgaradi. Sarflangan 3,75 mlrd. so`m boshkalar uchun daromad xisoblanadi. O`z navbatida ular xam 3,75 mlrd. so`mning 75 foizini iste`mol uchun sarflaydilar va 25 foizini jamgaradilar. Bu jarayon oxirgi so`m jamgarilmaguncha davom etadi.

Bunda: m = ΔY / A = 20 / 5 = 4 va m = 1 / (1-0,75) = 4


va bundan : ΔY 1

Download 236.22 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling