Kurs ishi mavzu: ms

ASOSIY QISM

1. 
   MS Excel electron jadvali imkoniyatidan foydalanib quyidagi misolni yeching:
   

Bu misolni yechishda tarmoqlanuvchi funksiyalarni xisoblash usuli ya’ni mantiqiy ,,ЕСЛИ’’ operatoridan foydalaniladi.

Buning uchun MS Excel electron jadvalini ishga tushuramiz va ishchi oynasiga quyidagilarni kiritamiz:

1. 
   A1 yacheykaga argumentning nomini kiritamiz (bizning misolda – x);
   
2. 
   B1 yacheykaga funksiyaning nomini kiritamiz;
   
3. 
   A2 yacheykaga argumentning ixtiyoriy qiymatini kiritamiz (masalan 4);
   
4. 
   B2 yacheykaga funksiyaning xisoblash formulasini kiritamiz va Enter tugmasini bosamiz,agar formula to’g’ri yozilgan bo’lsa natija chiqadi aks holda xatolik turi ko’rsatiladi.
   

	A	B
1	x	y
2	27	=ЕСЛИ(A2>=0;3*A2^(1/3);SIN(A2)^4)
3

	A	B
1	x	y
2	-1	=ЕСЛИ(A2>=0;3*A2^(1/3);SIN(A2)^4)
3

2. 
   C++ algoritmik tilida masalaning dasturini tuzish:
   

Bu dasturda avval C++ dasturining asasiy kutubxonasini # include orqali chaqirib olamiz,keyin #include orqali matematika kutubxonasini chaqirib olami,sababi biz matematik formula va amallar bilan ishlayapmiz.Keyingi ishimiz using namespace std bu joy nomlari standartlaridan foydalanish buyrug’I.Bundan keyin int main () asosiy qismga kirish ya’ni asosiy qism boshlandi degan buyruq.

#include
#include
using namespace std;
int main ()
{float x,y;
cout<<"tenglamani yechish dasturi"<cout<<"o'zgaruvchini kiriting"<cin>>x;
if(x>=0) {
y=3*pow(x,1./3.);
cout<<"natija = "<else {
y=pow(sin(x),4);
cout<<"natija = "<return 0;
}

So’ng { katta qavs ochiladi va bu qavs yopilgungacha } asosiy ish shu qays ichida bajariladi.Keyin { float deb yozib misolda berilgan o’zgaruvchilar kiritiladi.Masalan x,y yoki a,b va hokazo.Undan keyin cout <<”………”<< endl; ekranga chiqarish buyrug’i yoziladi.Qo’shtirnoq ichiga yozilgan gapni ekranga chiqaradi.

Masalan o’zgaruvchilar x,y,w bo’lsa cout <<” o’zgaruvchini kiriting”<< endl; deb yozib undan keyin cin>> x yoziladi ya’ni noma’lumni kiriting buyrug’i yoziladi.Ekranda kiritish kursori chiqadi va bu buyrug’ y uchun ham davom etadi.Keyin asosiy qismda berilgan formulamiz yoziladi va oxirida natijani ekranga chiqarib ber degan buyrug’i cout<<”Natija = “<yoziladi va oxirida system (“pause”); } buyrug’I orqali sistemani yakunlaymiz.
Quyida esa bajarilgan dasturning oynasi natijalari bilan birga keltirilgan:





XULOSA
Bugungi kunda axborot texnologiyalari soxasida turli dasturlar yaratilmoqda.Bu dasturlar insonlarning ishlash jarayonida juda ham katta yordam ya’ni voxtini tejash,ishning unumini oshirishda va xatoliklarni oldini olishda katta imkoniyatlarni beradi.Bunday dasturlar xilma xil.
Biz talaba yoshlarga Oliy Ta’lim Muassasalarida ,,Informatika va Axborot texnologiyalari” va ,,Kimyoviy Injeneringda Axborot Texnologiyalari” kabi fanlar joriy qilingan.Bu fanalar talaba yoshlarga turli xil qiyinchilikdagi mantiqiy amallar,misol va masalalarni maxsus dasturlar orqali yechimini
topish va hisoblashlarni mukammal o’rganish imkonini beradi.
,,Kimyoviy Injeneringda Axborot Texnologiyalari” fani bo’yich biz C++, Excel, Matlab, Mathcad dasturlarida misol va masalalarni yechimini topishni o’rgandik.
Fanning maqsadi kimyo injineringidagi axborot texnologiyalarining о‘ziga xos xususiyatlari va imkoniyatlarini, axborot texnologiyalarini inson faoliyatining turli sohalarida qо‘llanilish asoslarini о‘rgatishdan iboratdir. Bunda asosiy e’tibor axborot texnologiyalarini kimyo sohasida qо‘llanilishiga qaratilgandir. Fanning vazifasi,talabalarni axborot texnologiyalarini texnik va dasturiy vositalari bilan tanishtirish va bu vositalarni ishlab chiqarish, ilmiy tadqiqot ishlari, xamda о‘quv jarayonlariga tadbiq etish usullari va ularning о‘ziga xos xususiyatlarini о‘rgatishdan iboratdir.

Foydalanilgan Adabiyotlar:

1. 
   Z.S. Abdullayev, G. Shodmonova : ,,Informatika va axborot texnologiyalari” . Nashr yili-2012.
   
2. 
   T.S.Safarov, Sh.U.O‘roqov , R.R.Baxromov : ,,Informatika va axborot texnologiyalari”. Nashr yili-2010.
   
3. 
   Fayzullayev S.X. ,Ergashev G’.J., Rasulev A.X. : ,, Kimyo injinering uchun axborot texnologiyalari”.
   
4. 
   http://n.ziyouz.com/
   
5. 
   http://hozir.org/
   
6. 
   https://aim.uz/
   
7. 
   http://ziyonet.uz/