Kurs jumíSÍ Kafedra baslıǵı: f m. I d., doc. B. Prenov Ilimiy basshı: p I. f d. K. Nurmaxanov Orınlaǵan: E. Joldasbayeva Nókis 2022 Reje Kirisiw

§2. Ózbekstan Respublikası joqarı tálim sistemasın 2030 –jılǵa shekem rawajlandırıw konsepciyası
Ózbekstan Respublikasında joqarı tálimdi sistemalı reformalawdıń ústin turatuǵın baǵdarların belgilew, zamanagóy bilim hám joqarı ruwxıy -etikalıq pazıyletlerge iye, ǵárezsiz pikir júritetuǵın joqarı maman kadrlar tayarlaw procesin sapa tárepinen jańa basqıshqa kóteriw, joqarı tálimdi modernizaciyalaw, aldıńǵı tálim texnologiyalarına tiykarlanǵan halda social tarawdıń hám ekonomika tarmaqların rawajlandırıw maqsetinde:
1. Tómendegiler:
a) Ózbekstan Respublikası joqarı tálim sistemasın 2030 -jılǵa shekem rawajlandırıw konsepsiyası (keyingi orınlarda — Konsepsiya ) 1-qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansin hám ol jaǵdayda tómendegiler názerde tutilsin:
- joqarı bilimlendiriw tarawında mámleket-jeke seriklikti rawajlandırıw, aymaqlarda mámleket hám mámleketlik emes joqarı tálim mekemeleri iskerligin shólkemlestiriw tiykarında joqarı tálim menen qamrov dárejesin 50 procentten asırıw, tarawda saw báseki ortalıǵın jaratıw ;
- Ózbekstan Milliy universiteti hám Samarqand mámleket universitetin mámleketimiz joqarı tálim mekemeleriniń flagmaniga aylandırıw ;
- respublika daǵı keminde 10 joqarı tálim shólkemin xalıq aralıq tán alıw etilgen shólkemler (Quacquarelli Symonds World University Rankings, Times Nigher Education yamasa Academic Ranking of World Universities) reytinginiń birinshi 1 000 orındaǵı joqarı tálim mekemeleri dizimine, sonday-aq Ózbekstan Milliy universiteti hám Samarqand mámleket universitetin birinshi 500 dana orındaǵı joqarı tálim mekemeleri dizimine kirgiziw;
- joqarı tálim mekemelerinde oqıw procesin basqıshpa-basqısh kredit-modul sistemasına ótkeriw;
- xalıq aralıq tájiriybelerden kelip shıǵıp, joqarı tálimdiń aldıńǵı standartların engiziw, atap aytqanda oqıw programmalarında teoriyalıq bilim alıwǵa jóneltirilgen tálimnen ámeliy kónlikpelerdi qáliplestiriwge jóneltirilgen tálim sistemasına basqıshpa-basqısh ótiw;
- joqarı tálim mazmunın sapa tárepinen jańa basqıshqa kóteriw, social tarawdıń hám ekonomika tarmaqlarınıń turaqlı rawajlanıwına múnásip úles qosatuǵın, miynet bazarında óz ornın tapa alatuǵın joqarı maman kadrlar tayarlaw sistemasın jolǵa qoyıw ;
- joqarı tálim mekemeleriniń akademikalıq ǵárezsizligin támiyinlew;
- joqarı tálim mekemelerinde tálim, pán, innovatsiya hám ilimiy-izertlewler nátiyjelerin kommerciyalastırıw iskerliginiń tıǵız baylanıslılıǵın názerde tutatuǵın “Universitet 3. 0” konsepsiyasın basqıshpa-basqısh engiziw;
- shet el investitsiyalardı keń tartıw, pullıq xızmetler kólemin keńeytiw hám basqa byudjetten tısqarı aqshalar esabına joqarı tálim mekemelerinde texnopark, forsayt, texnologiyalar transferi, startap, akselerator orayların shólkemlestiriw hám de olardı tiyisli tarmaq, tarawdıń hám aymaqlardıń sociallıq-ekonomikalıq rawajlanıwın izertlew etiwshi hám prognozlastırıwshı ilimiy-ámeliy mekemeler dárejesine alıp shıǵıw ;
- joqarı tálim mekemeleri professor -oqıtıwshıları, ilimiy ızlenuvchilari, doktorantlari, bakalavriat hám magistratura studentleriniń joqarı impakt-faktorǵa iye abıraylı xalıq aralıq ilimiy jurnallarda maqalalar baspadan shıǵarıwı, maqalalarǵa kóshirip alınǵanlıq kórsetkishleri asıwı, sonıń menen birge respublika ilimiy jurnalların xalıq aralıq ilimiy-texnikalıq maǵlıwmatlar bazasına basqıshpa-basqısh kiritiliwin támiyinlew;
- Ózbekstan joqarı tálim sistemasın Oraylıq Aziyada xalıq aralıq tálim programmaların ámelge asırıwshı “xab”ga aylandırıw ;
- joqarı tálimdiń investitsiyalıq ózine tartatuǵındorligini asırıw, shet el tálim hám ilim texnologiyaların qosıw ;
- student-jaslar tálim-tárbiyası ushın qosımsha sharayatlar jaratılıwma qaratılǵan kompleks ilajlardı óz ishine alǵan besew ǵayrattı ámeliyatqa qollanıw etiw;
- joqarı tálim mekemeleriniń infratuzilmasi hám materiallıq-texnikalıq bazasın, sonday-aq xalıq aralıq finans institutlarınıń jeńillikli qarjların keń tartıw esabına jaqsılaw, olardı basqıshpa-basqısh ózin ózi finanslıq támiynlew sistemasına ótkeriw hám finanslıq turaqlılıǵındı támiyinlew;
- tálimdiń islep shıǵarıw kárxanaları hám ilimiy-izertlew institutları menen óz-ara mápli sherikligin jolǵa qoyıw ;
- xalıqtıń social qorǵawǵa mútáj qatlamları, sonday-aq múmkinshiligi sheklengen adamlardıń joqarı tálim menen qamrov dárejesin asırıw, olar ushın infratuzilmaga tiyisli sharayatlardı jaqsılaw ;
b) Ózbekstan Respublikası joqarı tálim sistemasın 2030 -jılǵa shekem rawajlandırıw konsepsiyasın 2019 -jılda ámelge asırıw boyınsha “Jol kartası” 2-qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansin.
Konsepsiya tiyisli dáwir mólsherlengen maqsetli parametrler hám tiykarǵı jónelislerden kelip shıǵıp, hár jılı bólek tastıyıqlanatuǵın “Jol kartası” arqalı basqıshpa-basqısh ámelge asırılıwı belgilep qóyılsin.
2. Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi hám de ministrler Mekemesi janındaǵı Tálim sapasın baqlaw mámleket inspeksiyasining Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi janındaǵı Jámiyetshilik keńesi hám de Ózbekstan joqarı tálim mekemeleri rektorlari keńesi negizinde mámleketlik emes kommerciyalıq bolmaǵan shólkem formasındaǵı Respublika joqarı tálim keńesin (keyingi orınlarda — Keńes) shólkemlestiriw tuwrısındaǵı usınısına razılıq berilsin.
3. Keńestiń tiykarǵı wazıypaları etip tómendegiler belgilensin:
- professor -oqıtıwshılar, studentler ortasında sorawlar ótkeriw, jámiyetshilik hám jumıs beretuǵınlardıń pikirin úyreniw hám de aldıńǵı shet el tájiriybelerdi analiz qılıw arqalı joqarı tálim sapasın asırıw, oqıw programmaların jetilistiriw hám zamanagóy pedagogikalıq texnologiyalardı engiziw maydanınan usınıslar islep shıǵıw ;
- joqarı tálimdi mámleket tárepinen basqarıw sisteması natiyjeliligine hám professor -oqıtıwshılar ushın jaratılǵan sharayatlar, olar tárepinen tálim beriwde qollanilayotgan tálim-tárbiya usıllarınıń tásirliligine qalıs ataq beriw;
- tálim beriwde joqarı sapanı támiyinlew maydanınan tásirli jámiyetshilik qadaǵalawın ornatıw, buǵan baylanıslı ǵalaba xabar quralları hám basqa puqaralıq jámiyeti institutları menen jaqınnan sheriklik qılıw ;
- joqarı tálim mekemelerinde ashıqlıq, qalıslıq hám obiektivlikni támiyinlew, korrupciyaǵa sharayat jaratıwshı faktorlardı saplastırıwǵa qaratılǵan kompleks ilajlardı islep shıǵıw hám ámelge asırılıwı boyınsha usınıslar islep shıǵıw ;
- joqarı tálim sistemasında kadrlar tayarlaw, qayta tayarlaw, mamanlıǵın asırıw hám pedagoglardıń ilimiy-innovciyalıq iskerligin rawajlandırıw boyınsha islerdi mazmunli hám maqsetli shólkemlestiriw maydanınan usınıs hám usınıslar islep shıǵıw ;
- xalıq aralıq baylanıslar nátiyjeliligin analiz etip barıw, qospa programmalar natiyjeliligin bahalaw, sherikliktiń jańa formaların rawajlandırıw, sırt ellik professor -oqıtıwshılar hám shet el degi watanlaslardı joqarı tálim sistemasına qosıw boyınsha usınıslar tayarlaw ;
- joqarı tálim mekemeleri iskerligi natiyjeliligin bahalaw hám jetilistiriw boyınsha aldıńǵı shet el tájiriybelerdi úyreniw tiykarında olardı respublika joqarı tálim mekemeleri sharayatında qóllaw boyınsha usınıslar islep shıǵıw.
4. Belgilep qóyılsinki:
Keńestiń iskerligi nátiyjeleri, islep shıǵılǵan usınıs hám usınıslar Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirliginiń komissiya májilisinde jılına keminde eki ret Keńes aǵzaları menen birgelikte kórip shıǵıladı, nátiyjesi maydanınan tiyisli qararlar qabıl etiledi;
Keńes tárepinen tayarlanǵan usınıs hám usınıslar Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi, quramında joqarı tálim mekemeleri bolǵan ministrlik hám keńseler hám de joqarı tálim mekemeleri tárepinen májburiy tártipte kórip shıǵıladı, olar Keńeske wazıypaların ámelge asırıwda hár tárepleme kómek berediler, so'ralgan zárúr maǵlıwmatlardı usınıs etip baradılar ;
Keńes iskerligi nátiyjeleri, joqarı tálim sistemasın rawajlandırıw boyınsha islep shıǵılǵan usınıs hám usınıslar maydanınan hár sherekte Ózbekstan Respublikası Prezidenti Admınıstratsiyasi hám ministrler Mekemesine informaciya kiritip baradı.
Ózbekstan Respublikası ministrler Mekemesi eki hápte múddette Keńes iskerligin shólkemlestiriw boyınsha Húkimet sheshimin qabıl qilsin.
Aldınǵı redakciyaga qarań.
5. Tálim sapasın jaqsılaw boyınsha aldıńǵı shet el tájiriybelerdi úyreniw hám ámeliyatqa qollanıw etiw processlerin jedellestiriw maqsetinde mámleket joqarı tálim mekemeleri (Ózbekstan Respublikası Mámleket qawipsizlik xızmeti, Milliy gvardiya, Ishki jumıslar ministrligi, Qorǵaw ministrligi, Mámleket bajıxana komiteti sistemasındaǵı joqarı tálim mekemeleri bunnan tısqarı ) baslıq xızmetkerleriniń shet el mámleketlerge xızmet saparına shıǵıwın bo'ysunuvi boyınsha tiyisli ministrlik hám mekemeni xabarlı etken halda ámelge asırıw tártibi engizilsin.
(5-bandning birinshi abzacsı Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2020 -jıl 29 -apreldegi PF-5987-sanlı Pármanı redakciyasında - Nızam hújjetleri maǵlıwmatları milliy bazası, 30. 04. 2020 -y., 06/20/5987/0521-san)
Bunda joqarı tálim shólkemi baslıq xızmetkerleri tárepinen shet el mámleketke xızmet saparı aldından tiykarǵı maǵlıwmatlar, atap aytqanda mámleket atı, sapar maqseti hám jobası, sapar nátiyjeleri maydanınan bolsa joqarı tálim shólkemi keńesine ámelge asırılǵan jumıslar hám ǵárejetler tuwrısında usınıs etilgen esabat joqarı tálim shólkemi veb-saytına jaylastırıladı.
6. Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi:
- 2019 -jıl 1-dekabr kúnine shekem 2030 -jılǵa shekem respublika daǵı keminde 10 joqarı tálim shólkemin xalıq aralıq tán alıw etilgen shólkemler (Quacquarelli Symonds World University Rankings, Times Nigher Education yamasa Academic Ranking of World Universities) reytinginiń birinshi 1 000 orındaǵı joqarı tálim mekemeleri dizimine, sonday-aq Ózbekstan Milliy universiteti hám Samarqand mámleket universitetin birinshi 500 dana orındaǵı joqarı tálim mekemeleri dizimine kirgiziwdi, bunda usı joqarı tálim mekemelerin mámleket tárepinen qollap-quwatlawdıń zamanagóy mexanizmlerin engiziwdi názerde tutatuǵın ilajlar rejesin islep chiqsin hám tastıyıqlaw ushın Ózbekstan Respublikası ministrler Mekemesine kiritsin;
- hár jılı 1-dekabrge shekem ótip atırǵan jıl boyınsha tastıyıqlanǵan “Jol kartası” orınlawı juwmaqların puqta úyreniw tiykarında Konsepsiyanı kelesi jılda ámelge asırıw boyınsha “Jol kartası” joybarın islep shıǵıp, tastıyıqlaw ushın Ózbekstan Respublikası ministrler Mekemesine kiritsin;
- “Jol kartalari”ning atqarılıwı maydanınan turaqlı monıtorıń yuritsin jáne onıń nátiyjelerin hár sherekte ministrler Mekemesine usınıs etip barsin.
7. Tómendegiler usı Pármande názerde tutılǵan ilajlardı finanslıq támiynlew dárekleri etip belgilensin:
- Ózbekstan Respublikası Mámleket byudjeti qarjları ;
- Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirliginiń Joqarı tálim mekemelerin rawajlandırıw fondı qarjları ;
- joqarı tálim mekemeleriniń byudjetten tısqarı qarjları ;
- fizikalıq hám yuridikalıq adamlardıń qáwenderlik qayırqomlıqları ;
- xalıq aralıq finans shólkemleri, shet el mámleketlikler hám basqa donorlar kreditleri (qarızlar ), grantlari qarjları ;
- nızam hújjetleri menen qadaǵan etnmagan basqa derekler.
8. Tómendegilerge:
- Ózbekstan Respublikası Bas ministriniń orınbasarı A. A. Abduhakimovga — juwapker ministrlikler hám keńselerdiń Konsepsiya hám de “Jol kartalari”ni orınlaw boyınsha iskerligi hám óz-ara sherikligin nátiyjeli shólkemlestiriw, “Jol kartalari” atqarılıwın monıtorıń qılıw dawamında anıqlanǵan kemshiliklerdi waqıtında saplastırıw ;
- Qaraqalpaqstan Respublikası ministrler Keńesi Baslıǵı, wálayatlar hám Tashkent qala hákimleri, juwapker ministrlikler, keńseler hám basqa shólkemler basshılarına — Konsepsiya hám “Jol kartalari”da názerde tutılǵan ilajlardı waqıtında, sapalı hám tolıq orınlaw ;
- Ózbekstan Respublikası joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministiri I. Ol. Madjidovga — Koncepciyanıń maqsetli kórsetkishlerine erisiw maydanınan jeke juwapkerlik júklensin.
9. Ózbekstan Milliy informaciya agentligi hám de Ózbekstan Milliy teleradiokompaniyasi ǵalaba xabar qurallarında usı Pármandiń maqset hám wazıypaların keń jaqtılandıriw boyınsha shıǵıwlar hám tematikalıq kórsetuvlar tashkil etsin.
10. Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi mápdar ministrlikler hám keńseler menen birgelikte eki ay múddette nızam hújjetlerine bul Pármannen kelip shıǵıs ózgertiw hám qosımshalar tuwrısında ministrler Mekemesine usınıslar kiritsin.
11. Usı Pármandiń atqarılıwın baqlaw Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń máslahátshisi A. A. Abduvaxitov hám Ózbekstan Respublikası Bas ministriniń orınbasarı A. A. Abduhakimov moynına júklensin.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Sh. Mirziyoyev