Kurs jumíSÍ tema: “Jáhansha” dástanınıń leksikası orínlaǵAN: Baxawatdinova. Z 5120100 – Filologiya hám tillerdi oqıtıw (qaraqalpaq filologiyası) 3-kurs studenti qabíllaǵAN: Usenova. Q nókis – 2022 Joba: Kirisiw

Sarpay soradı Jaqay, (241-bet)
Qalay boldı bul baǵı (241-bet).
Doslar aqıl beredi (241-bet)
Baǵı ishinde qızıl gúlim laladı(243-bet).
Taslasa razıman meni dáriyaǵa (243-bet).
Qızlardıń ishinde sen óziń dana (243-bet).
Sóylesip alayıq, sen bolǵıl miyman (258-bet)
Kórmishxana keń saray, (257-bet).
Teńgelerdi ol qoyıp,
Bermedi qız sırını (271-bet)
Arab hám parsı tillerinen kirgen bul sózler xalıqtıń awızeki sóylew tilinde túpkilikli túrkiy sózleri menen birge jumsalıp tiykarǵı sózlik qordan orın aladı.
Teńewler.
“Sálimjan”dástanında teńewlerdiń jaqsı kórkem qollanılǵan túrlerin kóriwge boladı. Teńew arqalı predmet yamasa qubılıs óz-ara salıstırılıp, olardıń birewi ekinshisine teńlestiriw arqalı anıqlanadı, túsindiriledi. Teńewler kibi, yańlıdı,//day//dey//tay//tey qosımtaları arqalı jasaladi. Mısalı
Bedew minip hár dáryadan asayın,
Dáwletińe dárya kibi tasayın(253-bet).
Ámet penen Sálimjan,
Doslar kibi sóylesip (247-bet).
Qarlıǵash qız qayda dep,
Qoyan kibi zuwladı(238-bet)
Qatın kibi sen jılaysań zar-zar,
Ada bolmas sende bardı kóp láshker (274-bet).
Tap qoshqardıń shaqınday
Sóylemekke halı joq (269-bet).
Begdey bolıp kiyinip(256-bet).
Dáwletińe dárya kibi tasayın(253-bet).
Doslar kibi sóylesip (247-bet).
Qoyan kibi zuwladı(238-bet).
Tal shıbıqtay tawlanıp,
Qızıl gúldey dolanıp(245-bet).
Awzı-murnı oymaqtay,
Sóylegen sózi qaymaqtay (244-bet).
Tawıs qustay shırladı (259-brt).
Dástanda bunday teńewlerdiń formaların kóplep ushırata beriw múmkin. Teńewler ónimli jumsalǵan. Qaharmanlardıń turqın, kelbetin súwretlewde áhmiyetli kórkemlew quralı bolıp, dástannıń kórkemligin támiynlegen.

Giperbolalar.
Giperbola predmettiń yamasa qubılıstıń turpatın, kúshin, mánisin asırıp, kúsheytip kórsetiwshi sózler. Álbette, dástanlarda qaharmannıń kúshliligin, ilahiyligin asırıwda giperbolalar kóp jumasaladı.
Mısalı;