Курс лойиҳасини таркиби ва уни бажаришга қЎйиладиган талаблар

БОШ ТАРХ ЧИЗМАЛАРИ 
Бош тарх чизмаларини бажараѐтганда тасвирни кўринишига, вароқдаги 
чизмаларнинг тенг тақсимланишига эътибор бериш керак. Бош тархни 
чизмасида территориянинг узун томони, чизма вароғининг узун томонига 
бўйлама равишда жойлашиши керак. Тасвирнинг юқори қисми участка 
территориясининг шимолий қисмига мос бўлиши керак. Шимолга ориентация 
қилинаѐтгада 90º атрофида чапга ѐки ўнгга четга чиқишга рухсат этилади.
Бош тархни чизмалари ҳамма чизма вароқларида бир хил ориентацияда 
бажарилади. Ориентация йўналиши, яъни «жануб-шимол» чизиғи ҳамма 
ҳолатларда стрелка билан кўрсатилади. Стрелканинг ҳар хил турлари [24, 390, 
14.2.4] расмда кўрсатилган. Зарур бўлган ҳолларда чизма вароғида бош тарх 
чизмалари билан биргаликда берилган ҳудуд учун шамолли кунлар сонини 
кўрсатувчи диаграмма фоизларда ифодаланади ва бир йил давомида 
шамолнинг ѐруғлик томонга нисбатан йўналиши тасвирланади. Бу диаграмма 
шамол гули деб аталади ва [24, 390, 14.2.5] расмда шамол гулини қуриш 

---

30 
кетма-кетлиги берилган. Бош тарх чизмаларида эшик ва дарвоза проѐмлари 
кўрсатилади. Бош тархда жойлаштирилган бино ва иншоотлар араб сонлари 
билан маркаланади. Маркаланаѐтган сонни бино ўнг томонининг пастки 
бурчак контурида жойлаштириш тавсия этилади. Бош тарх чизмалари чизиқли 
графикада, ҳамда биртонли ѐки рангли бўѐқларда бажарилади. Бош тархни 
расмийлаштиришга мисоллар [24, 390-392, 14.2.6-14.2.9] расмларда 
келтирилган. Бош тархнинг пастки қисмида шартли белгилар билан бирга 
жадвал (бош тарх қайдномаси) чизилади ва уларни тушунтириб берувчи 
ѐзувлар ѐзилади.