Лaборaтория иши №1 Мaвзу: “Трубa ичидa трубa” типидaги иссиқлик aлмaшиниш қурилмaсининг иссиқлик бериш коэффициентини aниқлaш

5-1 hisoblash jadvali

O’lchanadigan miqdorlar	1	2 2	3 33	4
Havo sarfi Vc , m^3/s Suvning sarfi V, m^3/soat Kolonnaga kirayotgan havoning temperaturasi, ^oS quruq havoning temperaturasi - tk, ^oS ho’l termometrning temperaturasi - tx, ^oS Kolonnaga kirayotgan havoning nam saqlashi-xb, kg/kg Kolonnadan chiqayotgan havoning temperaturasi - tch, ^oS quruq havoning temperaturasi - tk, ^oS Kolonnadan chiqayotgan havoning nam saqlashi- x, kg/kg

Tajriba ko`rsatkichlarini xisoblash

1. Ikki xil usul uchun modda berish koeffitsientini quyidagi tenglama bilan hisoblaymiz:

(5.31)
bu erda M - suvdan havoga o’tgan namlik miqdori, kg/s; F=0,031 m² - tarelkaning ish yuzasi, m²; y_r -jarayonning harakatlantiruvchi kuchi, kg/kg.
2. Suvdan havoga o’tgan namlikning miqdori quyidagi tenglama bilan aniqlanadi:
(5.32)
bu erda G_x - havoning massaviy sarfi, kg/s; x_b, x_o-havoning dastlabki va kolonnadan chiqishdagi nam saqlashi, quruq va xo’l termometrning temperaturasiga asosan I - x diagrammadan aniqlanadi.
3. Havoning massaviy sarfi quyidagicha aniqlanadi:
(5.33)
bu erda V_c - havoning hajmiy sarfi, m³G’s;  - gazning zichligi, kg/m³.
4. Havoning hajmiy sarfi pnevmometrik Pito-Prandtl naychasi ko’rsatkichi bo’yicha, olingan dinamik naporning qiymati orqali aniqlanadi:
bu erdan
Havoning hajmiy sarfi esa:
(5.34)
bu erda d=110 mm - havo berilayotgan trubaning diametri, m;  q 0,67-sarflanish koeffitsienti; h_d -dinamik napor, havo ustunida.
5. Jarayonning harakatlantiruchi kuchi x_ur quyidagicha aniqlanadi:
(5.35)
bu erda x_m - havoning muvozanat holatdagi nam saqlashi, temperaturaga I-x diagrammadan aniqlanadi.
6. Havoning mavhum tezligi sekundi sarf tenglamasidan aniqlanadi:
(5.36)
bu erda F =0,0314 m² - kolonnaning ko’ndalang kesim yuzasi. Suvning sarf miqdori bo’yicha namlash zichligi quyidagi tenglama bilan aniqlanadi:
(5.37)
bu erda Z -namlash zichligi; G - suvning sarf mikdori, rotametrning ko’rsatkichi bo’yicha grafikdan aniqlanadi.
Quruq va xo’llangan nasadkaning gidravlik qarshiligini aniqlash.
Havoning sarfini rostlovchi maxsus moslama (10) yordamida 4 marta o’zgartirib, mikromanometr (13,14) bilan quruq nasadka gidravlik qarshiligini va havoning sarfini aniqlaymiz. So’ngra kolonnaga markazdan qochma nasos yordamida suv berib, suvning sarfini o’zgarmas (G=const) holatida mikromanometrning (13) ko’rsatkichi bo’yicha, ho’llangan nasadkaning gidravlik qarshiligini aniqlanadi. Havoning sarfini mikromanometr (14) bilan aniqlanadi. Bu tajribani 4 marta qaytaramiz. Olingan tajriba natijalarini 13-2 hisoblash jadvaliga yozamiz.
5-2 jadval

	1	2	3	4
14– mikromanometrning kursatkichi bo’yicha xavoning sarfi, m^3/soat 13 mikromanometrning kursatkichi bo’yicha Rotametrning ko’rsatkichi bo’yicha Suvning sarfi, m^3/s 13 mikromanometrning ko’rsatkichi bo’yicha

11-2 Hisoblash jadvalidagi tajriba natijalariga asosan

Havoning tezligi (6.36), namlash tezligi esa (6.37) tenglamalar yordamida xisoblanadi. Quruq va ho’llangan nasadkalarning gidravlik qarshiligining o’lchov birligi Pa da ifodalab tezlak bilan o’zaro bog’lanishlari, ya’ni P_k-w_o va P_x-w_o grafilari millimetrli qog’ozda tasvirlanadi.
Tajribada olingan quruq va ho’llangan nasadkalarning gidravlik qarshiliklarining qiymatini (5.27), (5.26) tenglama bilan hisoblangan qiymatlari bilan taqqoslab xatosi % larda aniqlanadi.

Tekshirish uchun savollar.

1. 
   Modda o’tkazish jarayoni va uning mohiyati
   
2. 
   Modda o’tkazish jarayoning turlari.
   
3. 
   Fazoviy muvozanat. Muvozanat chizig’i.
   
4. 
   Moddiy balans.
   
5. 
   Molekulyar va turbulent diffuziya.
   

8. 
   Modda berish va o’tkazish koeffitsientlarining fizik ma’nosi.
   
9. 
   O’xshashlik diffuzion kriteriylar va ularning fizik ma’nosi.
   
10. 
    Jarayonning o’rtacha harakatlantiruvchi kuchi va uni aniqlash.
    
11. 
    Fazalarning additiv qarshiligi.