Лаборатория иши №1

 
 
 
 
 

---

8 
Laboratoriya ishi № 1 
AMMIAKNI OLISH 
Sanoatda sintetik ammiak azot va vodoroddan olinadi. 
N
2
+3H
2
=2NH
3 
Bu reaksiya oxirigacha bormaydi. Chunki dastlabki moddalar bilan mahsulot 
o‘rtasida muvozanat yuzaga keladi. Le-Shatelye prinsipiga muvofiq ammiakning 
chiqishi bosimning oshishi bilan oshadi. Chunki reaksiya hajm kamayishi bilan 
boradi. Reaksiyani tezlatish uchun quydagi katalizatorlar ishlatiladi. Platina, temir 
va boshqa metallar. Sanoatda tarkibida ozroq aktivlashtiruvchilari bo‘lgan 
(alyuminiy oksid, kaliy va boshqa metallar) kichik donali katalizatorlar ishlatiladi. 
Harorat 650-700 
0
С dan oshib ketsa katalizatorni ishdan chiqaradi. Oltingugurt va 
fosfor saqlagan birikmalar katalizatorni tezda zaharlaydi. Shuning uchun azot–
vodorod aralashmasi yaxshilab tozalanishi kerak. Suv bug‘larini bo‘lishi ham 
katalizatorni tezda ishdan chiqaradi. Ammo u orqali quruq azot-vodorod 
aralashmasini o‘tkazsak katalizatorni qayta ishlatish mumkin. 
Laboratoriya sharoitida reaksiya atmosfera bosimida olib boriladi. 
Ammiakning chiqishi bor yo‘g‘i 0,4% ni tashkil qiladi. Buni borligini aniqlash 
uchun fenoftalin yoki Nesler reaktivi ishlatiladi. 
Ishdan maqsad: ammiakning suvdagi eritmasini olish. Laboratoriya sharoitida 
ammiak olish bilan tanishish. Ammiakning chiqish miqdorini aniqlash. 
Qurilma va jihozlar 
1. Chinni, kvars yoki shisha trubka. 
2. Temir qirindilari, temir trubkalar bilan birgalikda. 
3. Elektr pechi. 
4. Termopara-pirometrik galvonometr bilan birgalikda. 
5. O‘lchamli gazometr. 
6. Azot olish qurilmasi. 
7. Ikkita ishqor bilan yuvgich. 
8. Ammiakni ushlab qoluvchi qabulxona. 
9. O‘lovchi trubkalar. 
10. Temir katalizator. 
11. Byuretka. 
12.0,01 n xlorid kislota eritmasi. 
13.Metiloranj eritmasi.