Laboratoriya ishi №2 Doiraviy priyomlar usuli bilan gorizontal burchak o‘lchash. Ishdan maqsad

LABORATORIYA ISHI № 2

Doiraviy priyomlar usuli bilan gorizontal burchak o‘lchash.

Ishdan maqsad: gorizontal burchaklarni doiraviy priyomlar usulida o‘lchashni o‘rganish.
Gorizontal burchaklarni aylanma priyomlar usuli bilan o‘lchash
Burchak o‘lchash amaliyotida bitta nuqtada bitta burchak emas, bir necha burchakni o‘lchashga to‘g‘ri keladi. Masalan, bunday holat teodolit va taxeometrik yo‘llarini geodezik tayanch to‘rlarga bog‘lash jarayonida bo‘lishi mumkin (43- rasm). Bunday holatda gorizont burchaklar

43- rasm
AKВ, ВKС, AKС larni o‘lchashda aylana priyomlar usuli qo‘llaniladi. Bu usulning mohiyati quyidagicha: K nuqta ustiga T30 teodolitni, A,В,С nuqtalarga vizir nishonini o‘rnatgandan keyin, teodolit sanoq qurilmasi nol shtrixi limb bo‘lagi nol shtrixi bilan kesishtirib, truba boshlang‘ich punkt A ga qaratiladi va sanoq (0 03) olinadi. Alidada qotirish vinti bo‘shatilib, soat strelkasi yo‘alishi bo‘yicha aylantirib V punktga qaratiladi va (59 37) sanoq olinadi. Keyinchalik alidadani soat strelkasi yo‘nalishida davom ettirib, yana boshlang‘ich nuqta A ga qaratilib (0 04) sanoq olinadi. Bu bilan birinchi yarim usul tugaydi. Hamma sanoqlar mahsus jurnalga (13-jadvalga) yoziladi.
Keyinchalik truba zenit orqali o‘tkazilib soat strelkasi yo‘nalishiga teskari aylantirib ketma-ket A, С, В ga qaratiladi va boshlang‘ich nuqta A da sanoq olish to‘xtatiladi. Har bir punktga qaratilganda (180 03, 304 20, 239 37, 180 02) sanoq olinadi va jadvalga yoziladi. Bajariladigan jarayon yuqoridagi usul bilan gorizontal burchakni bitta to‘liq usul bilan o‘lchash deyiladi.
13-jadval

Nuqtalar nomi		Gorizontal doira bo‘yicha sanoq		Sanoqlar-ning o‘rta-chasi	Keltiril-gan yo‘na-lishlar
Turish	Kuzatish	O‘ng doira	CHap doira
K				00 03
	A	00 03	180 02	0 02,5	00 00
	В	59 37	239 37	59 37,0	59 34
	С	124 19	304 20	124 19,5	124 16,5
	A	00 04	180 03	00 3,5	00 03

Nazorat savollari

1.Doiraviy priyomlar usulining mohiyati nimadan iborat?

2. Doiraviy priyomlar usulida teodolitni ish xolatiga keltirish tartibi.
3.Gorizontal burchaklarni o‘lchash tartibi qanday?
4.O‘lchangan burchaklar qiymati qanday hisoblanadi?
5. Burchak o‘lchash xatosi qanday aniqlanadi?