MUNDARIJA
LABORATORIYA ISHI
ALKILONITRILDAN AKRIL KISLOTA OLISH
Ish bajarish uchun kerakli reaktivlar:
Akrilonitril 100 g Mis kukuni 1,4g Gidroxinon 0,6 g Muz
Asboblar: Gidroliz uchun 500 ml dumaloq tubli kolba, filtrlash uchun byuxner voronkasi, moyli (parafinli) hammom, sovitish uchun (muz+tuz) hammomi, suv hamomi, texnik termometr 300-350 oC.
Ish yuzasidan nazariy ma’lumotlar: Moy, sellyuloza va uglevodorodlarni gidrolizlash natijasida sovun, gliserin, etanol va boshqa qimmatbaxo maxsulotlar olinadi. Organik sintez soxasida yuqorida aytilgan jarayonlar, asosan C2 - C5 spirt, fenol, oddiy efir, α-oksidlar, karbon kislotalar va ularning hosilalarini, ko’pchilik to’yinmagan birikmalar olish uchun qo’llaniladi.
Gidroliz jarayoni. Suv yoki ishqorlar ta’sirida o’rin olish yoki ikkilamchi almashinish jarayonlariga gidrolizi reaksiyalari deyiladi. Ko’pincha, xlorli hosilalar gidroliz va ishqorli degidroxlorlash reaksiyalarida oraliq maxsulot sifatida qo’llaniladi. Xlorli birikmalarni suv bilan gidroliz juda sekin va qaytar tarzda sodir bo’ladi, jarayonni oxirigacha olib borishi uchun kuchli gidrolizlovchi agentlar, ya’ni NaOH, Ca(OH)2 yoki Na2SO3 suvli eritmalaridan foydalaniladi, ular ishtirokida reaksiya qaytmaydi. Bunda, umuman xlor atomini OH guruxga almashinishi va ishqorli degidroxlorlash sodir bo’lish mumkin:
C5H11OH + NaCl ← C5H11Cl + NaOH → C5H10 + NaCl + H2O
Do'stlaringiz bilan baham: |