Laboratoriya ishi alkilonitrildan akril kislota olish

Nazorat savollari
1. Gidroliz jarayonlarini sinflanishi.
2. Gidroliz jarayoni kimyosi.
3. Reaksiya uchun kerakli reaktiv va materiallarni ayting?

4. 
   LABORATORIYA ISHI
   

TOLUOLNI BENZOY KISLOTAGACHA OKSIDLASH

Ish bajarish uchun kerakli reaktivlar:

Toluol -10 g (11,5 ml) Permanganat – 34 g HCl Asboblar:
Yumaloq tubli kolba– 1 l Libix sovutgich Bunzen kolbasi Byuxner voronkasi Stakan Qumli hamom
Ish yuzasidan nazariy ma’lumotlar: Asosiy organik sintez sanoatida oksidlash jarayonlarini amaliy ahamiyati kattadir. Ularning birlamchi vazifalari quyidagi sabablarga asoslangan:

1. 
   Oksidlanish natijasida olinadigan birikmalar katta ahamiyatga ega (spirtlar, aldegid va ketonlar, karbon kislotalar va ularning angidridlari, α-oksidlar, nitrillar), ular organik sintezda oraliq maxsulotlar, erituvchilar, monomer va polimer materiallar ishlab chiqarishda xom ashyo, plastifikatorlar vazifasini bajaradi.
   
2. 
   2. Oksidlanish reaksiyalarining turli tumanligi ko’p organik moddalar, shuningdek uglevodorodlarning barcha sinflarining ushbu reaksiyalarga moyil ekanligini ko’rsatadi. Bu esa oksidlanish jarayonlarini uglevodorod xom-ashyolarini birlamchi qayta ishlash va ular asosida ko’p sonli kerakli moddalar olish imkoniyatini yaratadi.
   
3. 
   3. Ko’pchilik oksidlovchi vositalar ma’lum bo’lib, ular orasida ayniqsa, havo kislorodi arzon va qulaydir. Shuning uchun, boshqa usullar bilan ishlab chiqarishga nisbatan oksidlash usuli bilan ba’zi bir maxsulotlar olish ancha arzonga tushishini ta’minlaydi. Yuqoridagi sabablarga ko’ra oksidlanish jarayonlari organik sintezga keng tarqaldi va iqtisodiy samarasiz maxsulotlar olishning ko’p usullarini siqib chiqaradilar.
   

2. Oksidlanish jarayonlari tavsifi. Organik kimyoda oksidlanish reaksiyalarini tavsiflash ancha qiyin, chunki noorganik moddalar singari ularda elementlarning valent uzgarishi sodir bo’lmaydi. Shuningdek, ularning umumiy belgisi molekulaga kislorod atomini kiritish emas; oxirgisi oksidlanishga aloqasi bo’lmagan boshqa reaksiyalar natijasida sodir bo’ladi (gidroliz, gidratasiya), undan tashqari shunday oksidlanish reaksiyalari borki, reaksiya natijasida molekuladagi kislorod atomlari soni o’zgarmaydi, masalan:
RCH₂OH +0,5O₂ → RCHO + H₂O
Shunday qilib, organik kimiyo va texnologiyasida oksidlanish jarayonlari deganda moddalarni oksidlovchi vositalar ta’sirida oksidlanishi tushuniladi.