Laboratoriya isi №11 Mavzu: monosaxaridlarga xos sifat reaksiyalari

Laboratoriya isi №11
Mavzu:MONOSAXARIDLARGA XOS SIFAT REAKSIYALARI
α - naftol yoki timol bilan boradigan reaksiya
Bu reaksiya uglevodlarga xos eng sezgir reaksiya hisoblanadi. Uglevodlar sulfat kislota bilan reaksiyaga kirishib, furfural va 5- oksimetilfurfuro! hosil qiladi va bu hosil bo'lgan birikma a-naftol yoki timol bilan qo'shiladi, bunda triarilmetan xromogeni va oxirida esa sulfat kislota bilan oksidlangan, bo'yalgan xinoid birikmasi hosil bo'ladi.
Reaktivlar: a) 0,5% li glyukoza, b) 1% li timol, d) a -naftolning 0,2% li spirtdagi eritmasi, e) konsentrlangan sulfat kislota.



Ishning bajarilishi: 2 ta probirka olib, ulaming har biriga 2 ml dan glyukoza eritmasidan solinadi va 1-probirkaga 3-4 tomchi timoldan, ikkinchisiga esa shuncha miqdorda a -naftoldan solib, yaxshilab chayqatiladi. Shundan so‘ng, har ikkala probirkaga konsentrlangan sulfat kislotadan 1-2 ml probirka devori orqali quyiladi. Birinchi probirkadagi suyuqlik qizil rangga, 2-probirkadagi _;suyuqlik esa binafsha-qizil rangga kiradi. Bu rang ikki qatlam chegarasida yaqqol namoyon bo'ladi.
Antron bilan reaksiya
Reaksiya davomida sulfat kislota uglevodlar bilan birikib, furfurol, metilfurfurol yoki oksimetilfurfurol hosil qiladi. Bu birikmalar antron bilan kodensatlanib, yashil, havorang yoki ko‘k rang beradi.¹

Reaktivlar: a) 0,5% li glyukoza, b) 0,5% li fruktoza, d) Antron reaktivi.
Ishning bajarilishi: Probirkaga glyukoza eritniasidan 4-5 tomchi solinadi va unga 2 ml antron reaktividan qo'shiladi. Probirka yaxshilab chayqatiladi va 30 minut xona haroratida qoldiriladi. Shundan so'ng kondensatsiyaning mahsuloti bo'lgan yashil yoki havorang birikma hosil bo‘ladi.
Fruktozaga xos bo'lgan Selivanov rcaksiyasi
Fruktoza xlorid kislota bilan qaynatilganda oksimetilfurfurol hosil bo‘ladi va bu birikma rezorsin bilan olcharangli qizil rang hosil qiladi. Aldozalar bilan reaksiya juda sekin boradi, shuning uchun Selivanov reaksiyasini ketogeksozalar uchun xos bo'lgan reaksiya deb yuritiladi.