Lаborаtoriya mаshg’uloti №5

• Asosiy parametrlarni aniqlash. Yuqorida ta’kidlangan ko’rsatkichlarning asosiy parametrlarini aniqlashda beton konstruksiyali qurilishlarda qullaniluvchi va sifatnazoratini buzmaydigan impulsli-ultratovushli detektoskop - УКБ-1М, ИК-10П va DUK-20 lardan foydalaniladi.
• Asbob nominal chastotalarda 25, 60, 150 kGs, izlovchi boshchalar bilan ishlaydi, iste’mol quvvati 14,0 Vt. Shuningdek turli tarozilar, o’lchov asboblari - lineyka, shtangensirkul, transportirlar va chiziqli o’lchamlari 01-03 m bo’lgan to’g’ri shaklli namunalar zarur. Vp quyidagicha aniqlanadi:

• m/s

bu erda L - namuna uzunligi; t - ultratovushli to’lqinni namunadan o’tish vaqti , mks.

• bu erda L - namuna uzunligi; t - ultratovushli to’lqinni namunadan o’tish vaqti , mks.
• Bunda L va t ni aniq o’lchash asosiy vazifa. Ishda tovushlantirishning kontakli usuli qo’llaniladi, ya’ni sinalayotgan namunaning qarama-qarshi tomoniga nurlantiruvchi va qabul qiluvchi datchiklar o’rnatiladi. Namuna muhiti uzluksiz ravishda qisqa peketlar ko’rinishdagi ultratovushli impulslar bilan nurlantiriladi (yuboriladi). Bo’lama to’lqin o’tish vaqti boyicha asosiy parametrlar aniqlanadi.
• Namunadan o’tgan to’lginning birinchi signalini kirish vaqtini hisoblash uchun impulslarni ushlovchi generator bir vaqtni o’zida ekranga zondlovchi impuls va p’ezometrli o’zgartirgich - nurlantirgichga (I) musbat-maifiy saryad yuboradi. I - o’z navbatida tog’ jinsi namunasiga ultratovushli to’lginlar chastotalarini yuboradi. Namunadan o’tgan to’lginlarni o’zgartirgich - qabulqilgich - P qabul gilib oladi. Bu erda ular elektp signallariga aylantiriladi, kuchaytirgich orqali elektrnurli trubka plastinasiga tushadi va u erda ultratovushli to’lginning o’tish vaqti mikrosekundlarda ko’rsatiladi.

Bilimlаrni fаollаshtirish uchun sаvollаr

• Bilimlаrni fаollаshtirish uchun sаvollаr
• Elektr vа elektromаgnit xususiyatlаr nimа?
• Foydаli qаzilmа konlаrini qаzib olishdа kon jinslаrini qаndаy fizik xususiyatlаri hisobgа olinаdi?
• Kon jinslаrini grаnulometrik tаrkibi deb nimаgа аytilаdi?
• Kon jinslаrini yumshаtish qаndаy birlikdа o’lchаnаdi?
• Nаmunа tаyyorlаsh uchun qаndаy аsbob qo’llаnilаdi?