Laboratoriyada texnika xavfsizligi qoidalari

Laboratoriyada texnika xavfsizligi qoidalari.
Polimer ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan monomerlarning ko'pchiligi yong'in nuqtai nazaridan juda xavflidir, chunki ular organik moddalar va uchuvchi suyuqliklardir. Ko'pgina ishlarni bajarish benzol, toluol, etil spirti va boshqalar kabi erituvchilardan foydalanishni talab qiladi. Havo bilan barcha bu moddalar aralashmalar hosil qilishi va olov manbalari (uchqun, olov, qizdirilgan sirt) bilan portlovchi chaqnashlar bo’lishi mumkin.Asosiy e’tiborni polimerlanish jarayonida ishlatiladigan inisiatorlar sifatida ishlatiladigan moddalar (benzoil peroksid, izopropilbenzol gidroperoksid va boshqalar) bilan ishlash ayniqsa xavflidir. Ehtiyotkorlik bilan ishlov berilmasa, ular portlashi mumkin. Ishni bajarishda ishlatiladigan ko'plab moddalar zaharli hisoblanadi.
Ehtiyotsizlik, e'tiborsizlik, moddalarning xossalari va ular bilan xavfsiz ishlash qoidalari bilan etarli darajada tanish bo'lmaslik baxtsiz hodisalarga olib kelishi mumkin.

Yonuvchan moddalar

Yong'in xavfi bo'lgan moddalar bilan ishlashda siz doimo chaqnash yoki yong'in ehtimolini hisobga olishingiz kerak. Qo'llaniladigan moddalarning xususiyatlarini o'rganish va yong'in o'chirish vositalarining laboratoriyada joylashgan joyini bilish va ulardan foydalana olish kerak.
Yonuvchan suyuqliklarni isitish uchun faqat yopiq isitish moslamalaridan foydalanish mumkin. Bir tekis qaynatish uchun, isitishdan oldin suyuqlikka "qozonlarni" qo'yish kerak (pomza bo'laklari, sirlanmagan chinni yoki diametri 0,2-0,4 mm bo'lgan kapillyarlar, bir uchida muhrlangan). Suyuqliklarni qaynash nuqtasidan yuqoriroq isitish faqat shu maqsadda maxsus mo'ljallangan idishlarda (ampulalar, avtoklavlar) ruxsat etiladi.
Juda uchuvchan suyuqliklarni haydashda (T qayn <50 °C) yig’gich kolba muzli suvli hammomga joylashtirilishi va kolbaning og'zini paxta bilan yopish kerak. Haydash kolbasini suv hammomida qizdirish kerak
Peroksid birikmalari
Peroksid birikmalari beqaror moddalar bo'lib, ularning ko'pchiligi portlovchi parchalanish qobiliyatiga ega. Peroksid birikmalarining portlashi zarba, issiqlik, ishqalanish, ularning parchalanishi uchun katalizatorlar bilan ta’sirlashish orqali yoki to'g'ridan-to'g'ri quyosh nurlari ta'sirida bo'lishi mumkin. Peroksidlar va gidroperoksidlar bilan ishlaganda, himoya vositalaridan (yuz qalqoni, qalin rezina qo'lqoplar, himoya ekran) foydalanishni unutmang. Eng xavfli peroksid birikmalari o'z-o'zidan paydo bo'ladi, chunki ularning mavjudligi kutilmagan bo'lishi va portlashga olib kelishi mumkin. Bunday peroksid birikmalari odatda ular hosil bo'lishi mumkin bo’lgan suyuqlikni haydash oxirida hosil bo’ladi. Shuning uchun, haydashdan oldin, suyuqlikni peroksidlar mavjudligi tekshiriladi, uni yangi tayyorlangan temir sulfat eritmasi bilan probirkada silkitib, so'ngra bir necha millilitr ammoniy tiosiyanat eritmasi qo'shiladi. Agar peroksid birikmalari topilsa, haydashdan oldin ular moddani ishqor eritma bilan isitish orqali yo'q qilinishi kerak. Peroksid natriy sulfat bilan yo'q qilinishi mumkin. 1 litr erituvchi uchun 50 ml suv bilan suyultirilgan natriy sulfatning 20-25 ml to'yingan eritmasini oling. Ajratish voronkasida chayqalgandan so'ng, aralashmaning cho'kishiga ruxsat beriladi va peroksidni to’la ajralganligi tekshiriladi. Peroksiddan tozalangan modda quritiladi va distillanadi, haydash uchun olingan suyuqlik hajmining chorak qismi haydash kolbasida qoladi.